tag:blogger.com,1999:blog-5107389016136286152024-03-06T06:50:20.759+02:00"Σόλων" για τη σύνθεση και τον οικολογικό πολιτισμό στον 21ο αιώνα ~ solon.org.grsolonhttp://www.blogger.com/profile/11269131315628601031noreply@blogger.comBlogger906125tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-88058218586061203842017-05-29T13:53:00.000+03:002017-05-31T21:43:03.231+03:00Γιατί ο κόσμος παραδίδεται ανεξέλεγκτα στην καταστροφή;<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjeSRaR99GPeEb6xjseIS0FLV4Kxm8YNwgy9Tf1M5Fc-etRVTvXOwuhCDhUEHJEspKB1IjAUdAF5ijfZD9KglPZDDacDi1LD6P7mGV2AeiZOCiqTksaJ8OM7bBhze2K36_sawYjTSfMU0Rd/s1600/kosmos-katastrofi-1-380.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="246" data-original-width="380" height="207" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjeSRaR99GPeEb6xjseIS0FLV4Kxm8YNwgy9Tf1M5Fc-etRVTvXOwuhCDhUEHJEspKB1IjAUdAF5ijfZD9KglPZDDacDi1LD6P7mGV2AeiZOCiqTksaJ8OM7bBhze2K36_sawYjTSfMU0Rd/s320/kosmos-katastrofi-1-380.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα που θα έπρεπε να βρίσκεται στα χείλια
όλων των ανθρώπων – αλλά, δυστυχώς, δεν βρίσκεται. Μερικοί
φαντασιώνονται ότι αυτοί ειδικά θα διαφύγουν, επειδή απλώς πιστεύουν ότι
η ελπίδα ή η «θετική σκέψη» τους έχει ιδιαίτερη μαγική δύναμη και
μερικοί ελάχιστοι πιστεύουν ότι θα διασωθούν, επειδή διαθέτουν τα υλικά
μέσα για να αντιμετωπίσουν τις περισσότερες απειλές (ανθρώπινες ή
φυσικές). Οι υπόλοιποι όμως, οι περισσότεροι δηλαδή, ασχολούνται με το
ποιος φταίει και, εντοπίζοντας τα αίτια της κατάστασης κατά προτίμηση
έξω από αυτούς, θεωρούν πως έχουν τέτοιο ηθικό κύρος επί του ζητήματος
ώστε να μη χρειάζεται πλέον να κάνουν τίποτε για να το αντιμετωπίσουν.
Ταυτόχρονα, πιστεύουν ότι είναι αρκετά μηδαμινοί ώστε να μη μπορούν να
αναλάβουν ως συλλογικότητα την τύχη τους στα δικά τους χέρια. Εδώ, πέραν
του ότι οι πολλοί δεν θεωρούν ότι και οι ίδιοι έχουν ευθύνη για τις
εξελίξεις, η «ηθική» παρουσιάζεται αδύναμη και ως απλός θεατής των
πραγμάτων.</span></div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτές είναι οι ψυχολογικές δυσλειτουργίες που έχουν σημαντικό μερίδιο
συμμετοχής στα δεινά της εποχής μας. Ωστόσο, παραμένει το ερώτημα του
πώς λειτουργεί αυτή η αποσάθρωση του κόσμου σε τέτοια παγκόσμια κλίμακα,
δεδομένου ότι οι άνθρωποι ήταν ίδιοι και στο παρελθόν χωρίς όμως να
φθάσουν σε τέτοια καταστροφική κρίση σε όλα τα επίπεδα. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Για να γίνει
αυτό κατανοητό, θα πρέπει να διευκρινίσουμε τι εννοούμε με τη λέξη
καταστροφή. Εννοούμε: </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">1) Την σοβούσα κοινωνική οπισθοδρόμηση, δηλαδή την απώλεια των
κεκτημένων θεσμών και των ατομικών δικαιωμάτων που ήταν αποτέλεσμα
μακραίωνων κοινωνικών διεργασιών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />2) Την ανατροπή των πολιτισμικών σταθερών, που αποτελούσαν τη βάση
όλων αυτών των κοινωνικών διεργασιών, η οποία όμως δεν ήλθε ως
αποτέλεσμα της θεσμικής απώλειας αλλά υπήρχε προγενέστερα αυτών ως
αποτέλεσμα της συνειδησιακής και πνευματικής έκπτωσης του ανθρώπου.
Αποδείχθηκε έτσι ότι οι θεσμοί βοηθούν, αλλά δεν μπορούν να
υποκαταστήσουν τη συνείδηση και τον απουσιάζοντα άνθρωπο, όπως νομίζεται
συνήθως.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">3) Την επαπειλούμενη οικολογική υποβάθμιση και καταστροφή λόγω του
γενικά αποδεκτού δόγματος της συνεχούς ανάπτυξης, που είναι το μόνο,
ίσως, που μπορεί να στεγάσει μέσα του την ανθρώπινη απληστία και
ματαιότητα – μόνον που δεν μπορεί να το στεγάσει η ίδια η φύση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />4) Τον υπαρκτό και ορατό κίνδυνο φυσικών αλλά και περαιτέρω θεσμικών
και κοινωνικών καταστροφών εξαιτίας πολεμικών συγκρούσεων παγκόσμιας
φύσης. Η τεχνολογία της καταστροφής είναι πολύ εξελιγμένη (χωρίς καν να
συμπεριλαμβάνουμε την πυρηνική) και βασίμως μπορεί να υποτεθεί ότι
υπάρχει κίνδυνος ολοκληρωτικής καταστροφής.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το ότι μία τέτοια κατάσταση θα ήταν τόσο καταστροφική ώστε τελικά να
αυτοαποτρέπεται δεν μπορεί να αποτελεί παράγοντα εφησυχασμού για τους
εξής λόγους:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />(α) Η τεχνολογία έχει καταργήσει τις αποστάσεις σε τόπο και χρόνο.
Ενώ κάποτε το απόγειο της δύναμης εκφραζόταν σχετικώς περιφερειακά και
με μικρότερες δυνατότητες ελέγχου, σήμερα ο απόλυτος παγκόσμιος έλεγχος
βρίσκεται πολύ πιο κοντά στις δυνατότητες της ισχύος. Επομένως, το
δέλεαρ της εξουσίας είναι τόσο μεγάλο που κάθε σύνεση και λογική του
συμφέροντος έχει πια πεθάνει, έχουν ξεπεραστεί τα γνωστά ανθρώπινα όρια
και έτσι η λογική παραμερίζεται.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNAtYP_EcFOvptMVSZbbSrZTBzNSd8ZsPWkLp9ptH_MxDKj_UKDEmkYcb9gx0uG0wG9aiy-YTJTJC3yEf1kmg3cfAwr9XvCgZVqdTAalJJeH2PIxLKvZrGXntwtsr64TTWUMW5gzbydFkP/s1600/kosmos-katastrofi-2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="277" data-original-width="520" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNAtYP_EcFOvptMVSZbbSrZTBzNSd8ZsPWkLp9ptH_MxDKj_UKDEmkYcb9gx0uG0wG9aiy-YTJTJC3yEf1kmg3cfAwr9XvCgZVqdTAalJJeH2PIxLKvZrGXntwtsr64TTWUMW5gzbydFkP/s1600/kosmos-katastrofi-2.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">(β) Η τεχνολογία μελλοντικά θα υποκαθιστά όλο και περισσότερο και
συχνότερα τον ανθρώπινο παράγοντα, πράγμα που θα εξαθλιώσει με
παράδοξους τρόπους τους ανθρώπους (χωρίς να εννοούμε αποκλειστικά την
οικονομία). Πώς εικάζουμε μια τέτοια εξαθλίωση; Ας αντικρύσουμε τη χρήση
του ελεύθερου χρόνου από τον άνθρωπο. Ακόμη και αν οικονομικά
διατηρηθεί μία ατομική ευρωστία, η ζωή δεν μπορεί να προχωρήσει σε κενό
και ματαιότητα απλώς διανθιζόμενη από εκδοχές του τίποτε, όπως εύστοχα
παρατηρεί σε άρθρο του ο Γιάννης Ζήσης<a href="http://solon.org.gr/index.php/provlimata-anthropotitas/112-2008-07-15-18-39-19/7091-giati-o-kosmos-paradidetai-anexelegkta-stin-katastrofi.html#_ftn1" name="_ftnref1" title="">[1]</a>.
Η χρήση του ελεύθερου χρόνου δείχνει και τις ενυπάρχουσες τάσεις. Οι
τάσεις αυτές υπάρχουν και λειτουργούν καθημερινά, επηρεάζοντας κάθε μας
επιλογή και δράση. Επομένως, ακόμη και αν η οικονομική κατάσταση είναι
καλή, οι ικανότητες θα διοχετευθούν και θα χρησιμοποιηθούν για στρεβλά
πράγματα και το ήδη υπάρχον κενό θα αυξηθεί. Ένα καλό παράδειγμα
αποτελεί η σημερινή δυτική κοινωνία με την οικονομική ευρωστία, η οποία,
αντί να χρησιμοποιηθεί για πνευματική και ψυχολογική απελευθέρωση του
ανθρώπου, χρησιμοποιήθηκε από τον ίδιο για εγκλωβισμό του στα υλικά
αγαθά και εξασθένηση της βούλησής του (όποιας, τέλος πάντων, υπήρχε).</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />(γ) Το ότι οι σημερινοί άνθρωποι είναι πιο έξυπνοι, πιο ενημερωμένοι
και ικανοί δεν εγγυάται την αποτροπή της καταστροφής, αντιθέτως, η
πορεία προς το κενό μπορεί να γίνει περισσότερο γρήγορη και αφανιστική,
αν είναι ενισχυμένη από έναν ικανότερο νου που όμως έχει χάσει την επαφή
του με την αφαιρετική φύση της ύπαρξης, δηλαδή τη φύση που δεν
φυλακίζεται ούτε ταυτίζεται με τον φαινόμενο κόσμο και γι’ αυτό δεν
είναι αναλώσιμη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Γι’ αυτούς τους λόγους η κοινωνική υποβάθμιση και η απώλεια των
πολιτισμικών σταθερών στους αριθμούς 1 και 2 μπορεί να γίνει πολύ πιο
βαθιά και στρεβλωτική με απρόβλεπτες συνέπειες για την ανθρωπότητα, πέρα
από την καταστροφή των κρατών και των εθνών, που είναι απλώς ένα
προοίμιο που αφορά τις μορφές με τις οποίες εκφράζεται η κοινωνική ζωή
των ανθρώπων. Πίσω από αυτό μπορεί να ακολουθεί μία δραματική
συνειδησιακή στρέβλωση του ανθρώπου, που θα είναι κάτι πολύ χειρότερο
από τις απώλειες που προαναφέρθηκαν και την οποία οι διάφοροι διανοητές
στον κόσμο θα έπρεπε να λάβουν υπόψη τους και να επιχειρήσουν να την
αποτρέψουν ξεφεύγοντας από την επιφάνεια των πραγμάτων.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Επιπλέον, το να σκέπτεται κανείς ότι ορισμένα αρνητικά χαρακτηριστικά
υπήρχαν και στους προηγούμενους αιώνες ή στην προϊστορία και ότι,
επομένως, έτσι θα έχουμε μία επανάληψη του παρελθόντος είναι αφελές και
επιβλαβές, γιατί η οπισθοδρόμηση έχει τη δική της ιδιαίτερη δυναμική και
δεν γίνεται όμοια με το παρελθόν απλώς επειδή οι “νέες” μορφές
κοινωνικής και ατομικής έκφρασης μπορεί να μοιάζουν με τις παλαιότερες.
Δηλαδή, αν σήμερα γίνουν οι άνθρωποι δούλοι, αυτό θα είναι απείρως
χειρότερο από τη δουλεία του παρελθόντος – και σε αυτό δεν πρέπει να
έχουμε αυταπάτες. Τότε δεν υπήρχε δυνατότητα επιλογής π.χ. θεσμών ή
αντίληψης της αξίας της ελευθερίας, επειδή οι δυνατότητες της ανθρώπινης
συνείδησης ήταν πιο περιορισμένες. Όταν όμως υπάρχει αυτή η δυνατότητα,
τότε η οπισθοδρόμηση όντας συνειδητή έχει τη δική της βουλητική δύναμη
και σκοπό και καθόλου δεν ταυτίζεται με το παρελθόν. Επιπρόσθετα, η
οπισθοδρόμηση δεν θα σταματήσει στο σημείο που επιλέγει κανείς, γιατί
σταμάτημα δεν υπάρχει. Και αντί να επαναλαμβάνει κανείς το “τα πάντα
ρει” του Ηράκλειτου για λόγους καταθλιπτικά συναισθηματικούς και
γοητευτικά γενικόλογους, θα ήταν καλύτερο να το ερμήνευε και από άλλες
πλευρές – είτε τις εννοούσε ο σοφός είτε όχι.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η εποχή μας είναι μία εποχή καθοριστικής σημασίας και το ότι
προηγήθηκαν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι στον προηγούμενο αιώνα θα έπρεπε να
προβληματίσει βαθιά, αρχικά τη διανόηση και έπειτα την κοινωνία. Το
διακύβευμα για τους ανθρώπους δεν ήταν μόνον η οικονομική άνεση αλλά
κύρια η πνευματική υποδούλωσή τους. Και αυτή δεν αποτρέπεται με την
οικονομία ούτε με τις συγκρούσεις για λεπτομέρειες της σκέψης σε πεδία
που είναι ασυμπτωτικά με τη ζωή στην πράξη. Και γίνονται ασυμπτωτικά
επειδή αυτό επιδιώκει ο διανοητής. Αλλά και αληθινή πράξη χωρίς σκέψη
δεν υπάρχει, οπότε είναι ευθύνη των σκεπτόμενων ανθρώπων να επιχειρήσουν
τη σύνδεσή τους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πολλοί άνθρωποι αποζητούν την ελπίδα και μόνον, για να προλάβουν να
διανύσουν τα χρόνια της ζωής τους προτού τους φθάσουν τα γεγονότα. Αλλά
ακόμη και η ελπίδα προϋποθέτει την ύπαρξη λογικής.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου <br /> Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Φωτογραφίες: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br clear="all" /></span>
<br />
<hr size="1" style="margin-left: 0px; margin-right: 0px;" width="33%" />
<div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://solon.org.gr/index.php/provlimata-anthropotitas/112-2008-07-15-18-39-19/7091-giati-o-kosmos-paradidetai-anexelegkta-stin-katastrofi.html#_ftnref1" name="_ftn1" title="">[1]</a> Ζήσης, Γιάννης, <a href="http://solon.org.gr/index.php/dimokratia-oloklirotismos/100-2008-07-15-18-35-52/467-eidolopoiisi-tipote.html" target="_blank">Η ειδωλοποίηση του τίποτε</a>, solon.org.gr</span></div>
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-70530229154081024822017-05-26T16:05:00.000+03:002017-05-31T21:42:46.516+03:00Από την επιβίωση του πολιτισμού στην επιβίωση του περιβάλλοντος<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfesoYF3VNow3KJjWIUABlzZZAXNzAtQsuHv2LgJfdTfURUxJIsZGY7fPtKkiwWBT2KqW40i1yIH0Ty1cp4hLFwHUEx6DhzEw6NwlnJPeDRvK6wYi6SY9XX2QcEtT0KD7GHqeEyjvqUgEB/s1600/yannis-zisis-POT-38.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="354" data-original-width="380" height="298" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfesoYF3VNow3KJjWIUABlzZZAXNzAtQsuHv2LgJfdTfURUxJIsZGY7fPtKkiwWBT2KqW40i1yIH0Ty1cp4hLFwHUEx6DhzEw6NwlnJPeDRvK6wYi6SY9XX2QcEtT0KD7GHqeEyjvqUgEB/s320/yannis-zisis-POT-38.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Το πέρασμα από τη βιωσιμότητα του πολιτισμού στην βιωσιμότητα του περιβάλλοντος</b>, είναι εξαιρετικά προφανές στην σύγχρονη επιστημονική κοινότητα και την κοινή γνώμη. Όμως κάτω από το προφανές, υπάρχουν <b>πολλές πτυχές</b>
των θεμάτων της βιωσιμότητας του πολιτισμού και του περιβάλλοντος, που
χρειάζεται να αναδειχθούν, ώστε να υπάρξει μια αποτελεσματική
προσέγγιση, στο μεγάλο στοίχημα, στη μεγάλη πρόκληση του μέλλοντος.</span>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Καταρχάς, <b>η επιβίωση του πολιτισμού</b>, συνδέεται με <b>αξίες</b>,
με τις αξίες του ουμανισμού, του διαφωτισμού, τις αξίες της
φιλελεύθερης δημοκρατίας του σύγχρονου κόσμου, του κοινωνικού κράτους,
αλλά και τις αξίες του πνεύματος και της προοδευτικής παράδοσης και
κληρονομιάς. Η επιβίωση του πολιτισμού, ρυθμίζεται από το αξιακό σώμα
αλλά και από τις υποδομές και τις λειτουργίες, τις κανονιστικές και τις
εθελοντικές.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Για τον πολιτισμό το σύνολο της τεχνολογικής και της οικονομικής
παραγωγής, λειτουργεί σαν ένα μέρος των υποδομών του, όπως και το
σύστημα διαχείρισης του οικονομικού και του πολιτικού προϊόντος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Οι υποδομές αυτές</b>, οι πολιτικές, οικονομικές και
κοινωνικές για τον πολιτισμό, πρέπει να μπορούν να λειτουργούν, και αυτό
θέτει όρους και στόχους οικονομικούς και πολιτικούς. <br />Παράλληλα οι
λειτουργίες του σύγχρονου ανθρώπου και της κοινωνίας, αποτελούν ένα
πεδίο σώματος του πολιτισμού και είναι μηνύματα της πολύπλευρης και
πολυθεματικής πολιτισμικής ανάπτυξης της ανθρωπότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Η επιβίωση λοιπόν του πολιτισμού, προϋποθέτει επιβίωση οικονομική, βιώσιμη ανάπτυξη</b>.
Προϋποθέτει, βιώσιμες λειτουργίες και βιώσιμη διαχείριση, κοινωνική,
πολιτική και οικονομική. Προϋποθέτει αξίες ζωντανές και όχι μουσειακές.·<br /><b>Αντίστοιχα η επιβίωση του περιβάλλοντος και της φύσης</b>,
σημαίνει μια συμπόρευση της οικονομικής ανάπτυξης με την φέρουσα
ικανότητα της φύσης και του οικοσυστήματος, μια αειφορική διαχείριση που
εκπληρεί τους στόχους της αποσύνδεσης της ευημερίας, από την
υπολλειματικότητα και την απαξίωση των φυσικών πόρων, από την εξάντληση
του περιβάλλοντος και του οικοσυστήματος. <br /><br />Με άλλα λόγια, <b>η επιβίωση του περιβάλλοντος</b>, με δεδομένη την ύπαρξη της ανθρωπογενούς δυναμικής σε αυτό, <b>προϋποθέτει την ύπαρξη</b> περιβάλλοντος, φύσης, βιοποικιλότητας, φυσικών πόρων και οικοσυστημάτων, που να μην πειράζονται από την ανθρωπογενή παρέμβαση. <b>Αφετέρου, προϋποθέτει, η ανθρωπογενής παρέμβαση</b>, εκεί όπου υπάρχει, <b>να είναι ελεγχόμενη</b>,
περιορισμένη και συμβατή με την φέρουσα ικανότητα, χωρίς να αλλοιώνει
δομικά την φύση, χωρίς να την εκθέτει σε επικίνδυνες διακινδυνεύσεις, σε
ρίσκα μετάλλαξης και καταστροφής. <br /><br />Η σχετικότητα της γνώσης μας
για την πολυπλοκότητα της φύσης είναι δεδομένη. Και με βάση αυτή, πρέπει
να περιορίσουμε την επιστημονική και τεχνολογική αλαζονεία, την
προεξόφληση των εξελίξεων με βεβαιότητες, που είναι σίγουρο ότι θα
ανατραπούν στο μέλλον.<br />Με άλλα λόγια, μεταξύ του πολιτισμού και του
περιβάλλοντος, πρέπει να παρεμβληθεί μια αυτογνωσία, μια κατανόηση για
τα όριά μας, μια κατάσταση εγνωσμένης άγνοιας, όπως ονομάζεται
φιλοσοφικά.·<br />Μέσα από αυτήν την <b>αίσθηση αναλογίας</b>,
θα ρυθμίσουμε τον συντελεστή γνώσης και την λειτουργία του σε σχέση με
τη φύση και την βιωσιμότητα του περιβάλλοντος, αλλά ταυτόχρονα, θα
υπάρξει και μια προστιθέμενη αξία πολιτισμική, για τον ίδιο τον άνθρωπο
και την κοινωνία.<br /><br />Η αποδοχή της πραγματικότητας της εγνωσμένης
άγνοιας, λειτουργεί σαν δημιουργικός συντελεστής και για την βιωσιμότητα
του πολιτισμού. <br />Παράλληλα η αναγνώριση του καθεστώτος της
προστασίας σε περιοχές της φύσης, και η αναγνώριση του καθεστώτος της
ρύθμισης στις απαιτήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης, εκεί που το
ανθρωπογενές και το φυσικό σύστημα, αλληλοδιεισδύουν, αποτελεί μια
πολιτιστική κατάκτηση και φέρνει επίσης προστιθέμενες αξίες, λειτουργικά
στο πεδίο των αξιών, αλλά και στο πεδίο των υποδομών του πολιτισμού.
Έτσι βλέπουμε λοιπόν, πως οι δύο βιωσιμότητες συγκοινωνούν, έχουν κοινό
μέλλον και γιατί όχι και κοινό παρελθόν, καθότι ο πολιτισμός και το
περιβάλλον, ήταν πάντα αλληλένδετα. <br /><br />Το κύριο βάρος για την
αναγνώριση αυτής της αλληλεγγυότητας και της αμοιβαιότητας πολιτισμού
και περιβάλλοντος, βρίσκεται στην επιστημονική πια και στην πολιτική
κατανόηση του γεγονότος ότι και <b>η ευημερία η οικονομική και η
ποιότητα ζωής δεν κατακτιώνται ερήμην της ποιότητας του περιβάλλοντος
και της προστασίας του και δεν είναι βιώσιμες χωρίς αυτό</b>. Είναι
όρος για την ποιότητα ζωής η ποιότητα και η προστασία του
περιβάλλοντος. Είναι όρος για την υγεία μας, αλλά είναι και όρος επίσης
και στις καταναλωτικές επιλογές μας, όπως επίσης, και για την
βιωσιμότητα των περιβαλλοντικών και φυσικών πόρων στο μέλλον, στη
συνέχεια της οικονομίας και του πολιτισμού. <br /><br />Μεταξύ της επιλογής
μιας στιγμιαίας ικανοποίησης και μιας διαρκούς ικανοποίησης, φανερό
είναι ότι ένας λογικός καταναλωτής επιλέγει το δεύτερο. Αλλά επειδή
ακριβώς, υπάρχει και αυτή η εταιρική ευθύνη των γενεών, ή μάλλον η
θεμελιώδης ευθύνη των γενεών, για την συνέχεια της ζωής και του
πολιτισμού, για το δικαίωμα στην ευημερία όλων, επειδή το περιβάλλον
μερίζεται ως αγαθό και πόρος ζωής μεταξύ όλων των γενεών, είναι φανερό
ότι πρέπει να προκύψει σαν επιλογή, η συνέχεια και η διάρκεια, η
βιωσιμότητα στην διαχείρισή του.<b> Η επιβίωση λοιπόν του περιβάλλοντος είναι όρος και για την επιβίωση του πολιτισμού. </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιάννη Ζήση <a href="http://www.solon.org.gr/index.php/component/content/article/1707.html" target="_blank">"Πράσινη Καμπή - Τόμος Β': Πράσινος Οικολογικός Πολιτισμός, Περιβάλλον και Πολιτισμός"</a><br /><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/index.php/zoi-sinidisi-kathimerinotita/127-zoi-sinidisi-kathimerinotita/1452-epiviosi-politismou-periballontos.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-91029238746230487582017-05-22T14:00:00.000+03:002017-05-22T15:47:00.412+03:00Η καταστροφή της μεσαίας τάξης<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghkMC9Cx8lICtQ-ClMLfRCmuXPu665P5_8lhD9IFS_iu64DmHpkkmRtQhxmjqeQaAuIJIgUFenfvAbtXzdLcULd-6nu01BJun3yoY-jpZTJNFAgKzi8XB6nBBJAB5uG1lfA8Uj-QbCuZkt/s1600/sxoleio_380.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="191" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghkMC9Cx8lICtQ-ClMLfRCmuXPu665P5_8lhD9IFS_iu64DmHpkkmRtQhxmjqeQaAuIJIgUFenfvAbtXzdLcULd-6nu01BJun3yoY-jpZTJNFAgKzi8XB6nBBJAB5uG1lfA8Uj-QbCuZkt/s320/sxoleio_380.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Το ότι η μεσαία αστική τάξη καταστρέφεται είναι πασιφανές πλέον και
πάντοτε αυτή η τάξη ήταν εκείνη που καταστρεφόταν από τις οικονομικές
δυσχέρειες. Αρκεί να δει κανείς τι έγραφε ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ πριν την
Γαλλική Επανάσταση στην Πολιτική Οικονομία του για την εποχή του λες και
επρόκειτο για τη δική μας: «<i>Το μεγαλύτερο κακό έχει ήδη ενσκήψει, όταν υπάρχουν φτωχοί για να υπερασπιστούμε και πλούσιοι για να περιορίσουμε. Τότε <b>όλη η δύναμη των νόμων ασκείται πάνω στα μεσαία εισοδήματα</b>
και είναι εξίσου αδύναμοι τόσο έναντι των θησαυρών των πλουσίων όσο και
έναντι της ένδειας των φτωχών....οι μεν (οι πλούσιοι) σπάνε τα δίχτυα,
οι δε (οι φτωχοί) περνούν ανάμεσά τους</i>».</span></div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Αλλά τα αίτια αυτής της καταστροφής δεν είναι και τόσο ευκρινή. Θα
μπορούσε κανείς να θεωρήσει ότι αυτά είναι τυχαία, δηλαδή σε μία
οικονομική κρίση αυτοί που χάνουν είναι όσοι έχουν. Και εφ’ όσον οι πολύ
ισχυροί δεν γίνεται να χάσουν και οι πάμφτωχοι δεν έχουν τίποτε για να
χάσουν, τότε οι μόνοι που μπορούν να απολέσουν κάτι είναι αυτοί που
ανήκουν στην μεσαία τάξη στις πολλές διαστρωματώσεις της. Αυτό είναι
πέρα για πέρα λογικό. Όμως μια τέτοια καταστροφή οφείλεται μόνον στην
τύχη;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Πιστεύουμε ότι υπάρχει και μία άλλη πλευρά αθέατη που, όμως, συναληθεύει με το προηγούμενο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Βέβαια, πρέπει προηγουμένως να διευκρινίσουμε τι εννοούμε με τον όρο
“μεσαία τάξη” στο παρόν άρθρο για λόγους κατανόησης. Η μεσαία τάξη δεν
είναι κάτι ενιαίο αλλά εμπεριέχει πολλές κοινωνικές διαστρωματώσεις και
μπορεί να συμπεριλάβει και την λεγόμενη εργατική τάξη. Θεωρούμε ως
μεσαία τάξη όλους εκείνους που υπάγονται στον συνεκτικό κοινωνικό ιστό,
έχουν προοπτική βελτίωσης στη ζωή, σχετική ελευθερία, τακτικά εισοδήματα
και, το σημαντικότερο, πρόσβαση στην παιδεία και τον πολιτισμό. Η
ανώτερη τάξη (που έχει και αυτή διαστρωματώσεις) είναι εκείνη που δεν
υπόκειται στις συνήθεις ανάγκες του ανθρώπου για επιβίωση και ζει έξω
από τον κοινωνικό ιστό επειδή μπορεί να το κάνει, ενώ η κατώτατη είναι
αυτή που είναι τόσο πτωχή που γίνεται έρμαιο των ισχυρών και η
προσπάθεια για επιβίωση μαζί με την αμάθεια λόγω έλλειψης παιδείας την
ωθεί επίσης έξω από τον κοινωνικό ιστό. Φυσικά, σαφείς διαχωρισμοί δεν
υπάρχουν και τα κατώτερα στρώματα αυτής της μεσαίας τάξης μπορεί να
συνδέονται στενότερα με την κατώτατη και τα ανώτερα ή τα μεσαία στρώματά
της είναι σαφές ότι χάνουν περισσότερο στις κρίσεις. Ορισμένα δε άτομα
της ελίτ μπορεί να χάνουν τα κεκτημένα αιφνιδιαστικά στις οικονομικές
κρίσεις, αλλά ως τάξη δεν αφανίζεται, δηλαδή τα δύο άκρα έχουν προς το
παρόν σταθερή ύπαρξη έστω και αν τα μέλη τους μεταβάλλονται. Το μεσαίο
σημείο όμως (η ευρεία μεσαία τάξη) είναι ευάλωτη και μπορεί παροδικά να
αφανιστεί. Το οικονομικό κριτήριο δεν είναι, βέβαια, το μοναδικό
κριτήριο διαχωρισμού (αυτό θα ήταν απαράδεκτο), αλλά αποτελεί ένα μέσον
για ευκαιρία πρόσβασης στα πολιτισμικά αγαθά και για πνευματική ανάτπυξη
και ελευθερία, πράγματα καίρια για την όποια εξουσία και των οποίων την
ανάπτυξη η μεγάλη φτώχεια εμποδίζει.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfjDDJEZYakLa-zAYM6MoMV2PSeCeMzQqd_bjW16b7LClq8bSO4A5jfe-OkCd4TCURIIa7EpNwZM6ES8S06-5V5MS7TFIPARfyqJ9q1O5uHX-04NEP99UTepcBFzxtoSvrELruVUAL2Y65/s1600/mathites_520.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfjDDJEZYakLa-zAYM6MoMV2PSeCeMzQqd_bjW16b7LClq8bSO4A5jfe-OkCd4TCURIIa7EpNwZM6ES8S06-5V5MS7TFIPARfyqJ9q1O5uHX-04NEP99UTepcBFzxtoSvrELruVUAL2Y65/s1600/mathites_520.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Σε εποχές που επιχειρείται η κατάληψη της παγκόσμιας εξουσίας, όπως
συμβαίνει σήμερα, θα πρέπει να αναζητηθεί ο κυριότερος παράγοντας
αποτροπής της, τόσο σε επίπεδο διεθνών υποκειμένων όσο και σε κοινωνικό
επίπεδο. Από το ένα μέρος, στο διεθνές επίπεδο υπάρχει μία απαξίωση των
κρατών και των εθνών, τα οποία – και κυρίως τα έθνη – είναι οι ισχυροί
παράγοντες που έχουν αποφασιστικό ρόλο στα πράγματα λόγω της
υποκειμενικής συνοχής που διαθέτουν και την οποία τείνουν να
διατηρήσουν, πράγμα που αντίκειται στους σχεδιασμούς μιας τέτοιας
παγκόσμιας εξουσίας. Αυτό συμβαίνει επειδή μια τέτοια εξουσία δεν θέλει
να έχει απέναντί της ισχυρά υποκείμενα αλλά διασπασμένα ανίσχυρα άτομα
και ισχνές συλλογικότητες εύπλαστες στη βουλητική της επιβολή. Από το
άλλο μέρος, στο κοινωνικό επίπεδο αυτόν τον ρόλο τον παίζει η μεσαία
τάξη, που συνδέεται εντονότερα με το έθνος και το κράτος από όσο οι
άλλες δύο και είναι η πιο πολυπληθής και ισχυρή τάξη, με τα ανώτερα και
κατώτερα κλιμάκιά της – γιατί στο παρόν άρθρο τη θεωρούμε υπό την
παραπάνω πολύ ευρεία έννοια.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ποια είναι όμως εκείνα τα χαρακτηριστικά της μεσαίας τάξης που μπορεί
να λειτουργούν ως παράγοντας αποτροπής μιας τέτοιας εξουσίας και της
όποιας εξουσίας;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />(α) Είναι πολυπληθέστερη των άλλων, ειδικά στη δύση που το όλο
επίπεδο ήταν συγκριτικά περισσότερο ανεβασμένο. Αυτό σημαίνει ότι έχει
εν δυνάμει μεγάλη ικανότητα αποτροπής και ελέγχου της εξουσίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />(β) Είναι η πιο μορφωμένη τάξη πράγμα που είναι το καίριο και
επικίνδυνο για την εξουσία χαρακτηριστικό της. Γι’ αυτό μπορεί, αν το
θέλει, να ασκήσει πιο αποτελεσματικά τον λεγόμενο δημοκρατικό έλεγχο
στην πολιτική και να απαιτήσει την θέσπιση και εφαρμογή των νόμων. Το
ότι δεν το έχει κάνει δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά ότι βρίσκεται σε
πνευματική ύφεση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />(γ) Αυτή η τάξη είναι το φυτώριο των νέων διανοούμενων και στοχαστών
που θα επηρεάσουν το μέλλον διανοητικά, ηθικά και πνευματικά και θα
σταθεί αυξανόμενα αποτρεπτικά απέναντι σε κάθε εξουσία. Είναι αυτή στην
οποία μπορούν να ανθίσουν οι ιδέες και οι συναγόμενες αρχές που έχουν
καθολική ισχύ και είναι ολότελα ασύμβατες με την εξουσία. Ερωτάται εδώ:
Γιατί δεν μπορεί να παίξει αυτόν τον ρόλο η κατώτερη τάξη, των πάμφτωχων
και αναλφάβητων; Γιατί η κατώτερη λόγω της επιβαλλόμενης άγνοιας και
εξαθλίωσης μπορεί να αντιδρά μόνον ενστικτωδώς και χωρίς γνώση, όραμα
και σχέδιο. Η μεσαία τάξη, λοιπόν, είναι η πνευματική δεξαμενή για αυτή
τη λειτουργία και γι’ αυτό δεν μπορεί παρά να είναι στόχος όσων
επιχειρούν τον παγκόσμιο έλεγχο. Είναι η ευρεία τάξη που μπορεί να
στηρίξει την ηθική και να πολεμήσει την άγνοια, επειδή δεν υφίσταται την
εξαθλίωση ούτε του υπερβολικού πλούτου ούτε της υπερβολικής φτώχειας.
Γι’ αυτό η υποβάθμιση της παιδείας έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για το
μέλλον και ο υπερκαταναναλωτισμός ήταν μία υποστροφή ή μία
αυτοϋποβάθμιση της μεσαίας τάξης, γιατί αυτό έδειχνε ότι άρχισε να
ψάχνει το νόημα της ζωής στο έχειν και έτσι αφανιζόταν βαθμιαία από το
ιστορικό προσκήνιο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η ελίτ δεν αφανίζεται, διατηρείται στη ζωή λόγω της συγκριτικής
δυνάμεως που διαθέτει, αν και, παραδόξως, λειτουργεί και αυτή στο
κατώτατο επίπεδο συνείδησης όπως η κατώτατη τάξη, αλλά με άλλες
δυνατότητες ελέγχου και επιβίωσης. Αυτό συμβαίνει, επειδή οι γνώσεις που
αποκτά μέσω της παιδείας δεν έχουν κοινωνική κατεύθυνση παρά μόνον
επιφανειακά και αποξενώνονται από τον εγγενή κοινωνικό χαρακτήρα τους,
γι’ αυτό η συνείδηση δεν επηρεάζεται, απλώς η γνώση γίνεται ένα μέσον
διαφοροποίησης και υπεροχής. Υπό μία τέτοια οπτική γωνία παραμένει
κανείς στο κατώτερο επίπεδο συνείδησης – αν θεωρήσουμε τη συνείδηση ως
έκφραση κοινωνικότητας. Αυτό αντιστοιχεί στον άνθρωπο που ανέπτυξε μεν
τον νου, αλλά για να οχυρώσει την ζωικότητα και όχι για να καλλιεργήσει
την ανθρωπινότητα. Δεν είναι τυχαίο το ότι ο Νίτσε, ως υπέρμαχος μιας
παγκόσμιας ελίτ, θεωρούσε ότι ο “δυνατός” άνθρωπος (εννοούσε τον
κυριαρχικό) δεν μπορεί να βρεθεί στα μεσαία στρώματα αλλά είναι δυνατόν
να βρεθεί στα κατώτερα! Αυτό συμφωνεί με το ότι υπάρχει μία ομοιότητα
λειτουργική ανάμεσα στην ανώτερη και την κατώτατη τάξη, πράγμα που
εκφράζεται στο ότι και οι δύο τείνουν να διαφεύγουν του νόμου και των
καθολικών αρχών αν και για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η κατώτατη τάξη είναι το φυσικό αποτέλεσμα της ανισότητας και
υφίσταται ως ανώνυμο πλήθος ανθρώπων που προσπαθούν μεν να αποκτήσουν
κοινωνικό “πρόσωπο”, αλλά αυτό είναι πολύ δύσκολο προς το παρόν, επειδή η
εξαθλίωση οδηγεί σε δουλεία και όχι σε ανάδειξη της αυταξίας. Ο Νίτσε
έλεγε υποτιμητικά: «Δεν πρέπει γενικά να προϋποθέτουμε ότι πολλοί
άνθρωποι είναι “πρόσωπα”» και ότι είναι φορείς, εργαλεία μετάδοσης,
μηχανικοποιώντας έτσι τον μαζικό άνθρωπο χωρίς ελπίδα προσωποποίησης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η μεσαία τάξη είναι, τελικά, αυτή που συνθέτει μέσα της τα αντίθετα
στοιχεία και διατηρείται σε μία μεταβαλλόμενη ισορροπία που με τον χρόνο
μπορεί να αποδώσει τους καρπούς της συνειδησιακής εξέλιξης του
ανθρώπου, αν χρησιμοποιήσει ορθά τη βουλητική ελευθερία της. Στέκεται
στο μεσαίο σημείο ισορροπίας και όχι στο σημείο απανθρωποποίησης που
βρίσκεται τόσο στην αθλιότητα της φτώχειας και της υποδούλωσης όσο και
στην ανεξαρτησία από κάθε φυσική ανάγκη σε καθεστώς όμως ψυχολογικής και
πνευματικής κατάστασης ανώριμης για τέτοιο επίπεδο ανεξαρτησίας με
συνέπεια να εντείνει ακόμη περισσότερο την ανωριμότητα. Πολλά θα
μπορούσαμε να σκεφθούμε για το θέμα και, κυρίως, για τις ποιότητες που
μπορούν να χαρακτηρίζουν τις κοινωνικές διαφοροποιήσεις, αλλά θα
χρειαζόταν περισσότερος χώρος από αυτόν ενός άρθρου. Το ζήτημα είναι
πολύ σημαντικό για να αφεθεί αποκλειστικά στη σφαίρα της οικονομίας. Μια
τέτοια παράλειψη θα αλλοίωνε σημαντικά την εικόνα των κοινωνικών
εξελίξεων.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Αυτή η οπτική μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το καίριο σημείο των
εξελίξεων της εποχής μας είναι – και πάντα ήταν – η συνείδηση με ό,τι
αυτή περιλαμβάνει, όπως την ευθύνη και το μελλοντικό όραμα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου <br /> Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Μάιος 2017</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Φωτογραφίες: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-34885573366339366952017-05-12T17:35:00.003+03:002017-05-12T17:35:40.533+03:00Η διορατικότητα του πολιτικού<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUepAS5jbXvqNM3ub72QxwXjteCit9EJ3tzpMyE9JVStiiJGs927KbiwLWQOALfwP4SuVbehGu2Xw7FFL5jS33cKSDsV46C1taVmjq0Dbmy9hyuFQGyXaSv2p33yBpSrCtcVSuviUtYb_w/s1600/dioratikotita_eye_400.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUepAS5jbXvqNM3ub72QxwXjteCit9EJ3tzpMyE9JVStiiJGs927KbiwLWQOALfwP4SuVbehGu2Xw7FFL5jS33cKSDsV46C1taVmjq0Dbmy9hyuFQGyXaSv2p33yBpSrCtcVSuviUtYb_w/s320/dioratikotita_eye_400.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Συχνότατα στην παγκόσμια ιστορία ο ρόλος των προσώπων και η ανάδειξη
τους, είτε στην ηγεσία είτε ως καθοριστικών παραγόντων στις εξελίξεις
των γεγονότων, ήταν θέμα διορατικότητας.</span>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Ο ρόλος της αποφασιστικότητας έχει τονισθεί επαρκώς, όμως η
διορατικότητα δεν έχει τονισθεί όσο θα έπρεπε. Η αποφασιστικότητα
συνδέεται με το γόητρο όπως και η ιδιαίτερη μορφή της, η σταθερότητα.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Όμως και οι δύο αυτές εκφράσεις της πολιτικής ηγεσίας είναι
καταδικασμένες να συμπεριλάβουν και λάθη, λάθη που κάποια στιγμή
απολήγουν μοιραία. Η αυτοκαταστροφικότητα μπορεί να ελλοχεύει στην
αποφασιστικότητα, όμως δεν συμβαίνει το ίδιο στην διορατικότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η διορατικότητα είναι όρος βιωσιμότητας τόσο των πολιτικών προσώπων
όσο και των ιδεών τους και, φυσιολογικά, πρέπει να προηγείται της
αποφασιστικότητας, της εμμονής και της ευελιξίας. Δυστυχώς όμως,
πλείστοι των πολιτικών και, φυσικά, και των οικονομικών παραγόντων δεν
ακούνε αυτή την σιωπηλή φωνή, αυτή την φωνή της σιγής, τις βαθύτερες
εκτιμήσεις της συνείδησης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η ικανότητα ενός πολιτικού έπειτα από το μέγιστο της δημοσιότητας και
της αναγνώρισης ή ενός επιχειρηματία έπειτα από την αντίστοιχη επιτυχία
αμβλύνεται συνήθως. Η φθίνουσα απόδοση της σκέψης και της ευαισθησίας
κάποια στιγμή οδηγεί την επάρκεια σε επίπεδο κατώτερο των αναγκαίων
ορίων της πολιτικής ή οικονομικής βιωσιμότητας. Σε αυτό συμβάλλει η
ποιότητα ζωής, η διεύρυνση των ορίων της διασκέδασης και η απίσχνανση
της εργασίας του πολιτικού σε ιδέες, επικοινωνίες και αμεσότητα ύφους
ζωής.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Όταν η οικονομική ή πολιτική προσωπικότητα καταντήσει νευρωνικά φτωχή, σύντομα θα γίνει παρωχημένη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Όλοι θα συμφωνήσουμε στην ανάγκη της διορατικότητας, όμως αυτό δεν
φτάνει. Πρέπει, πριν αναζητήσουμε τρόπους αφύπνισής της, να δούμε τα
είδη και τις χρήσεις της για να ξέρουμε για τι πράγμα μιλάμε.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Στην ιστορία ισχυρή διορατικότητα εκδήλωσαν μεγάλες φυσιογνωμίες,
μερικές των οποίων βέβαια είχαν πολύ αρνητικούς ρόλους για τις κοινωνίες
της εποχής τους και την ανθρωπότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Στις τραγωδίες του Σαίξπηρ αυτό το κράμα ιδιοτήτων αναδεικνύεται πολύ
γλαφυρά. Θα αναφέρουμε εδώ ορισμένες ιστορικές περιπτώσεις
διορατικότητας ασχέτως ηθικού προσήμου τους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Ένα καθοριστικό είδος διορατικότητας λειτούργησε στην επικοινωνία
μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, Φραγκλίνου
Ρούσβελτ, και των επιστημόνων που τον επισκέφθηκαν για να του εισηγηθούν
το πρόγραμμα της ατομικής βόμβας. Ο πρόεδρος δεν καταλάβαινε τίποτε
σχεδόν από τα επιστημονικά δεδομένα, όμως η διορατικότητα των
επιστημόνων να του εισαγάγουν το ιστορικό παράδειγμα της αποτυχίας του
Ναπολέοντα να κατακτήσει την Μ. Βρετανία, επειδή δεν άκουσε τον Φούλτον
που του εισηγήθηκε την κατασκευή ατμόπλοιων, τον έπεισε. Η άμεση εντολή
του για κάθε δυνατή συνδρομή άνοιξε τον δρόμο για τη συμμαχική νίκη αλλά
και την σύγχρονη δυναμική των ΗΠΑ. Έτσι, εισήχθη ταχέως η ανθρωπότητα
στην πυρηνική εποχή - με όλες, βέβαια, τις στρεβλώσεις και καταχρήσεις
της.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Παράλληλα, η κατάρρευση της Ιαπωνίας εξαιτίας της ατομικής βόμβας,
πριν την είσοδο Σοβιετικών στρατευμάτων σ’ αυτήν, κατέστησε την Ιαπωνία
καταλυτικό πυλώνα της κοινοβουλευτικής Δύσης και της παγκοσμιοποίησης
των αγορών, που τόσο καθοριστικά έκρινε συνδρομητικά το τέλος της εποχής
του Ψυχρού Πολέμου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Καθοριστική ήταν για την πορεία του παγκόσμιου πολέμου η
διορατικότητα του θεμελιωτή της αμερικάνικης αεροπορικής πολεμικής
ανάπτυξης, του Μίτσελ, όπου από το τέλος του πρώτου παγκόσμιου πολέμου
διέβλεψε τον ρόλο και την εξέλιξη της αεροπορικής τεχνολογίας και,
μάλιστα, σχεδόν περιέγραψε τις αμερικανοϊαπωνικές σχέσεις περιγράφοντας
και το επεισόδιο του Περλ Χάρμπορ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η άσκηση της λογικής, της γνώσης, της επικοινωνίας και της διαίσθησης πρέπει να είναι καθημερινή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Αυτό δεν είναι δυνατό να γίνει χωρίς ανάπτυξη της εσωτερικότητας και
χωρίς αφετηρίες ευεξίας μη κομφορμιστικής στα ενδιαφέροντα, τα
αναγνώσματα και τις ασχολίες του πολιτικού, του επιχειρηματία ή του
οποιουδήποτε ουσιαστικά δρώντος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Το ζήτημά μας όμως δεν είναι να ενθαρρύνουμε την ανάγνωση του
Μιγιαμότο Μουσάσι, του Καρλ Κλαούζεβιτς ή του Σουν Τσού, ώστε η
διορατικότητα να ενισχύσει τις αρνητικότητες, αλλά να τονίσουμε την
ανάγκη άσκησης εκείνης της ποιότητας που θα οδηγήσει στην καλλιέργεια
της αναγκαίας διορατικότητας προς την ορθή κατεύθυνση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />Γιάννης Ζήσης, Συγγραφέας</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />(Κείμενο προ του 2010)</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Φωτογραφία: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-1338448510202407022017-05-05T13:00:00.000+03:002017-05-05T17:22:56.711+03:00Ιδέες-Θεωρία και Πράξη: προσδοκίες και αντιφάσεις<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhVJJecg-yx5u_DyeCw8fcg49LiOCwZEHAPXneOI1GWb-x4lQ32_-2Sg2B06qflv2cKE-ZZckAoO5-m5RSqPxrsy2U7fAeiULqOwgxMR2jTCGAZCIzUukvH9Lxh3sKSPze-WFGauhWyjIG3/s1600/people-idees-action_380.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhVJJecg-yx5u_DyeCw8fcg49LiOCwZEHAPXneOI1GWb-x4lQ32_-2Sg2B06qflv2cKE-ZZckAoO5-m5RSqPxrsy2U7fAeiULqOwgxMR2jTCGAZCIzUukvH9Lxh3sKSPze-WFGauhWyjIG3/s320/people-idees-action_380.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η πράξη και οι ιδέες είναι το καίριο δίπολο της πολιτικής και όσοι δεν
το καταλαβαίνουν υποβαθμίζουν την πολιτική και την ίδια τη ζωή. Όμως η
μόνιμη και θλιβερή επωδός των πολιτικών και των πολιτικολογούντων είναι η
προτεραιότητα της πράξης έναντι της θεωρίας και των ιδεών της. Αλλά δεν
μας λένε τι είναι η πράξη την οποία επικαλούνται. Και είναι να απορεί
κανείς πώς με τόση επίκληση και απαίτηση πράξης στο πεδίο της πολιτικής
καταλήξαμε σε τέτοια απραξία και τέτοια δραματική αποτυχία όλων των
συστημάτων, της πολιτικής και της κοινωνίας.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Γι’ αυτό θα πρέπει να διευκρινίσουμε το αναγκαίο ελάχιστο περιεχόμενο
της πράξης και της σκέψης, για να κατανοήσουμε καλύτερα το παραπάνω. Τι
είναι, λοιπόν, η πράξη; Μια ανθρώπινη ενέργεια τυχαία ή με κάποιον
σκοπό; Ο σκοπός αυτός τι μπορεί να είναι; Το απολύτως άμεσο ή κάτι
περισσότερο στρατηγικό και οραματικό, που να μπορεί να συμπεριλάβει και
σχεδιασμούς ευρύτερους πέραν των αμέσων αναγκών της επιβιωτικότητας;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Είναι προφανές ότι σε κάθε έκφραση έχουμε: το <b>υποκείμενο</b>, τον <b>σκοπό</b> του, την δράση ή <b>πράξη</b> και το <b>αποτέλεσμα</b>
όλων αυτών. Πάντοτε υπάρχει κάποια δράση ενός υποκειμένου που επιφέρει
ορισμένα αποτελέσματα. Επομένως, στην πραγματικότητα η διαφωνία έγκειται
στον σκοπό, ο οποίος όμως σχετίζεται στενά με κάποια ιδέα (μικρή η
μεγάλη). <b>Ο προσδιορισμός του ανθρώπινου σκοπού είναι το αληθινό
διακύβευμα αυτής της διαμάχης και μαζί του, επομένως, ο
αυτοπροσδιορισμός του ανθρώπου που είναι συνάρτηση αυτού του σκοπού. </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Σε αυτό το ζήτημα θα σημειώναμε ορισμένα στοιχεία ως σημαντικά:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />1) Η επιδίωξη μόνον του άμεσου προσιδιάζει κυρίως στο ζωικό βασίλειο
με την περιορισμένη νοημοσύνη του - άρα και στο ζωικό μέρος της
ανθρώπινης φύσης. Αυτό δεν είναι καθεαυτή ιδέα ή θεωρία αλλά ένστικτο ή
φυσική ανάγκη, γι’ αυτό δίνει την εντύπωση πράξης δίχως θεωρία. Η
ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου από το ζώο έγκειται φυσικά στην
αυτοσυνείδηση και τον μακρόπνοο ποιοτικό σχεδιασμό. Επειδή όμως και τα
ζώα διαθέτουν μία περιορισμένη ικανότητα σχεδιασμού για τις άμεσες
ανάγκες τους, θα πρέπει να προσθέσουμε ότι ο σχεδιασμός που διαφοροποιεί
τον άνθρωπο από το ζώο πρέπει να αναφέρεται <b>σε πεδία πέραν της ανάγκης επιβίωσης, εφ’ όσον επιδιώκει πλέον μία ελευθερία μετουσιωμένη δραματικά από την αυτοσυνείδηση,</b> <b>αλλά χωρίς να διακόπτεται ο δεσμός που συνδέει αυτά τα πεδία με την ανάγκη, γιατί ο άνθρωπος διαθέτει και τη ζωικότητα.</b>
Χωρίς όμως κατανόηση αυτού του πράγματος, οδηγείται σε αντιφάσεις.
Βέβαια, το άμεσο μπορεί να είναι πολύπλοκο, αλλά κατά την κρίση μας η
πολυπλοκότητα καθεαυτή δεν αρκεί για να χαρακτηρίσει τον άνθρωπο ως
τέτοιον. Το άμεσο απαιτεί αντανακλαστικότητα και, όταν ο νους
χρησιμοποιείται μόνον για να ενισχύσει αυτή τη ζωική αντανακλαστικότητα,
έχει εκπέσει πλέον της θέσης του και έχει υποταχθεί στα ένστικτα. Π.χ.
το να παίξει κανείς στο χρηματιστήριο για το κέρδος είναι κάτι πολύπλοκο
διαδικαστικά, αλλά αυτή η πολυπλοκότητα, αναφέρεται στα ένστικτα και
μάλιστα στρεβλωμένα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />2) Δεν είναι κατανοητό πώς είναι δυνατόν να πιστεύει κανείς πως το
μακρινό εμποδίζει την εξυπηρέτηση του άμεσου. Αυτό μπορεί να συμβαίνει
μόνον σε μονολιθικές συνειδήσεις που θεωρούν τον νου ως ένα πεδίο
αποξενωμένο από την πράξη ή σε συνειδήσεις των οποίων οι επιλογές
αποβλέπουν πάντοτε στο αυτονόητο που ελέγχει τις μάζες. Η μεν αποξένωση
όμως είναι μία φαντασίωση, η δε μαζικότητα υπό την έννοια του αγελαίου
(γιατί μπορεί κανείς χρησιμοποιήσει τη λέξη και με άλλο περιεχόμενο)
είναι ενστικτώδης και δεν είναι ικανή για αληθινή ανθρώπινη πράξη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />3) Γιατί συνέβη αυτή σύγκρουση στη ζωή του ανθρώπου; Επειδή ως
άνθρωπος αναρριχήθηκε μεν σε πεδία πέραν της ζωικής ανάγκης και
δημιούργησε θεωρίες και προσέγγισε ιδέες, αλλά κατόπιν θέλησε να
παραμείνει στη ζωικότητα και το πεδίο της ανάγκης, ενισχυμένα όμως από
τον νου του για να υπερισχύσει. Αυτό το θέλησε, επειδή όλο το ψυχολογικό
του εποικοδόμημα είναι στηριγμένο σε αυτό το πεδίο και σε αυτό
αποσκοπεί. Τότε ανεκάλυψε ότι οι θεωρίες δεν χωρούσαν ούτε ήταν συμβατές
με αυτήν την κατάσταση και προσπάθησε να τις αποξενώσει από τον ίδιο
και να δώσει φαντασιακές εξηγήσεις γι’ αυτό, που όμως ήταν αναπόφευκτα
ανεπαρκείς. Και, έτσι, ο κόσμος του ανθρώπου και της πολιτικής είναι ένα
μείγμα ζωικότητας και ανθρώπινων στοιχείων αλληλοσυγκρουόμενων. Τα
ανθρώπινα στοιχεία όμως που απωθούνται τείνουν να αυξήσουν τις
στρεβλώσεις επιθετικά, επειδή τελικά χρησιμοποιούνται με ανάρμοστο
τρόπο, όπως π.χ. ο νους που ενισχύει τη ζωικότητα και η ανάγκη για
ελευθερία που ενισχύει την κυριαρχικότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Εφ’ όσον αυτή η πρακτική προσιδιάζει στη ζωικότητα του ανθρώπου,
πρέπει να έλθουμε τώρα στο πρόβλημα του προσδιορισμού της φύσης της
πραγματικά <b>ανθρώπινης πράξης.</b> Υπάρχει πράξη δίχως ιδέα να την
υποκινεί; Αν δεν υπάρχει κάποια ιδέα ως κίνητρο της πράξης, δεν θα
πρόκειται για αληθινή πράξη αλλά για αντανακλαστική ενστικτώδη κίνηση.
Για παράδειγμα, κάποιος πεινάει και εξεγείρεται, πράγμα που είναι
ενστικτώδης αντίδραση, κάποιος άλλος έχει συλλάβει μια βαθιά ανάγκη για
αυτοπροσδιορισμό με ελευθερία από τα αποκτήματα και επιχειρεί να την
αποκτήσει, πράγμα που είναι πράξη επειδή δεν παρεμβαίνει το γνωστό
ένστικτο αλλά το όραμα. Όπως λέει ο Γιάννης Ζήσης στο βιβλίο Ειρήνη και
Διανόηση στην Εισαγωγή <i>“... διαφάνηκε και μια μακροχρόνια αποτυχία
των επαναστάσεων που δεν έγιναν υπό το φως των ιδεολογιών αλλά σαν
έκρηξη των συνθηκών χωρίς στρατηγική από τη βάση”</i>.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Θα προσθέταμε ότι <b>πολιτική πράξη χωρίς ιδέα είναι σκέτος θόρυβος</b>,
που άλλη χρησιμότητα δεν έχει από το να απαλλάσσει, από το ένα μέρος,
τον πράττοντα από την αίσθηση ευθύνης να αντιμετωπίσει τα γεγονότα
δημιουργώντας του ψευδαισθήσεις επάρκειας και, από το άλλο μέρος, να
διευκολύνει τους εξουσιαστές να παρουσιάσουν ένα ψευδές έργο με ψευδείς
πράξεις. Αυτό δεν είναι αληθινή πράξη ή, μάλλον, είναι κραυγαλέα
απραξία, επειδή ως πράξη είναι ακατάλληλη για τις ανθρώπινες ανάγκες. Ο
άνθρωπος πιστεύει αφελώς ότι με απλή δική του απόφαση θα καθορίσει τους
σκοπούς του. Ωστόσο, τ<b>ους σκοπούς δεν τους θέτει μόνον το συνειδητό μέρος του εαυτού του με την επιθυμία, αλλά και η ίδια η βαθύτερη φύση του</b>.
Το ότι αυτή η φύση του είναι “δική του” δεν σημαίνει ότι την γνωρίζει
κιόλας. Και εδώ έχουμε σύγκρουση σκοπών: άλλον σκοπό θέτει η
συνειδητότητά του με την επιθυμία της και άλλον επιβάλλει η ανθρώπινη
φύση του – εξ ου και η σύγκρουση μεταξύ τους και το ανικανοποίητο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Γιατί δεν μπορεί να εκπληρωθεί ο σκοπός; Γιατί πρέπει προηγουμένως να
διαπιστωθούν τα πραγματικά αίτια των συνθηκών που θέλει κανείς να
αλλάξει και έπειτα να αναιρεθούν αυτά τα αίτια. Η αληθινή μάχη δεν θα
πρέπει να γίνει πάνω στις συνθήκες (αν και θα γίνει κι αυτή) αλλά στα
εσωτερικά αίτια που τις δημιουργούν. Αυτή η αναίρεση σημαίνει δημιουργία
νέων αιτίων που θα οδηγήσουν στις νέες συνθήκες. Το ένστικτο αναφέρεται
μοναδικά στο άμεσο και οι σχεδιασμοί του είναι τρομερά βραχυπρόθεσμοι,
ωστόσο ακόμη και αυτοί αποτελούν ένα ενιαίο όλο. Αντιθέτως, στον άνθρωπο
ως όλο τα πάντα βρίσκονται σε κατάσταση κατάτμησης, όπως η θεωρία, η
πράξη και οι σκοποί.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Αυτοί που αποσυνέδεσαν τη θεωρία από την πράξη είναι υπόλογοι μιας
βαθιάς μόλυνσης στη σκέψη που θέλησε να κατατμήσει σε μέρη κάτι ολότελα
και αναπόφευκτα ενωμένο. </b>Αυτό αποδεικνύεται από το ότι σε όλες
σχεδόν τις περιπτώσεις κοινωνικών ανατροπών το άμεσο απορρόφησε τόσο
καταστροφικά το μακρινότερο όραμα, που γίνεται εμφανές πως το όραμα για
τους περισσότερους δεν αποτελούσε τον κεντρικό πυρήνα των εξελίξεων αλλά
απλώς μία ωραιοποίηση των ενστίκτων. Συχνά, βέβαια, υπάρχει η
αναντίρρητη ανάγκη να εξυπηρετηθούν άμεσα ορισμένες ανάγκες επιβίωσης,
αλλά αυτό δεν μπορεί να σημαίνει λήθη του κεντρικού κινήτρου ούτε
αναβολή του, γιατί αυτά τα δύο δεν είναι εκ φύσεως ανταγωνιστικά – μόνον
στο μυαλό του ανθρώπου είναι ασύμβατα. <b>Αυτό που τα καθιστά ασύμβατα είναι οι προθέσεις των ανθρώπων και όχι η ίδια η φύση τους</b>.
Στην πραγματικότητα, λοιπόν, ο άνθρωπος επιθυμεί να διατηρήσει τη
ζωικότητά του ενισχυμένη από τον νου και ταυτόχρονα να απορρίψει τις
ιδέες που συλλαμβάνει αυτός ο νους. Επειδή όμως αυτή η επιθυμία του
είναι φύσει ακατάλληλη γι’ αυτόν, δημιουργεί δυσαρμονία και μη επιθυμητά
αποτελέσματα. Ο νους ως αυτοσυνείδηση δεν προοριζόταν να ενισχύσει τη
ζωικότητα αλλά την ανθρωπινότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Και έτσι, συμβαίνουν τελικά δύο πράγματα: η μεν κοινωνία αποσκοπεί
στην ανάκτηση ή απόκτηση υλικών και ψυχολογικών ευχερειών και οι ιδέες
δεν αποτελούν γι’ αυτήν τίποτε άλλο παρά μια ηθικοποίηση των αιτημάτων
της έναντι της ισχύος, η δε κυβερνώσα ελίτ παρασύρεται στη δίνη και την
ικανοποίηση της εξουσιαστικότητας και δεν χρειάζεται τη θεωρία και τις
ιδέες της παρά μόνον για εξαγγελτικές πρακτικές χειραγώγησης της
κοινωνίας. Το ανθρώπινο όμως στοιχείο παραμένει ανικανοποίητο και
δραματικά αποτυχημένο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου <br /> Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Μάιος 2017</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Φωτογραφία: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-26500556444442456902017-04-28T19:00:00.000+03:002017-04-29T01:46:30.942+03:00Ο Ηθικός Ρεαλισμός και Ορθολογισμός<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBvkLYB-_HqvnEIFcvxiBb_NPceCnZSZ8EPel6G4rWLY1I48Ti9C6gwSG1p5qsBuWXiHdDrYjNC73JkTvxOTiMX_jYDGGyERTVmfJw1GfkO0JzH15HU2v-9khe9PqzUttnVwuEGYjV-dtg/s1600/blue-prooptiki_common1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBvkLYB-_HqvnEIFcvxiBb_NPceCnZSZ8EPel6G4rWLY1I48Ti9C6gwSG1p5qsBuWXiHdDrYjNC73JkTvxOTiMX_jYDGGyERTVmfJw1GfkO0JzH15HU2v-9khe9PqzUttnVwuEGYjV-dtg/s320/blue-prooptiki_common1.jpg" width="217" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η Ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη από τρία περιεχόμενα: από
συμφέροντα, από ηθικολογικές θεωρήσεις και από συνθήκες ισορροπιών.</span>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Το πραγματικό πεδίο που αποτελεί τον κίνδυνο δεν είναι τα συμφέροντα και οι συνθήκες, αλλά η ψυχολογική τους εποικοδόμηση </b>που σκιάζεται τόσο από ορθολογικές όσο και από ηθικολογικές στρατηγικές προοπτικές.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Τα συμφέροντα τα ερμηνεύουμε ανάλογα με το πεδίο ταύτισής μας καθώς και την λογική ανάλυση και σύνθεση των δεδομένων.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Οι συνθήκες είναι απλώς μοχλοί και τα γεγονότα δεν είναι παρά
φαντάσματα του μακρινού ή του κοντινού παρελθόντος που τα ερμηνεύουμε
και αντιμετωπίζουμε σύμφωνα με τις πεποιθήσεις και τις ταυτίσεις μας.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η στρατηγική μας εξαρτάται από τρία πράγματα: από την σκοποθεσία μας, την ευφυΐα μας και τον χαρακτήρα μας. <b>Ο ορθολογισμός είναι θεμελιακά μια προσέγγιση αιτιατού ωφελιμισμού και αντικειμενικής αξιολόγησης σε βάθος.</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Οι συνθήκες είναι θεμέλια εξαρτώμενα, όχι ως προς την μορφή τους αλλά
ως προς την ανθρώπινη κατεύθυνσή τους, από το εποικοδόμημα, ενώ τα
συμφέροντα δεν έχουν αντικειμενική υπόσταση, αποτελώντας προϊόν
ψυχολογικών ταυτίσεων και αντιλήψεων ως εποικοδομήματα πάνω και πέρα από
την βιολογική αμεσότητα του ζην.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Το κλειδί για τον κόσμο που δημιουργούμε ξεκινάει από την ηθικολογική
ταύτιση, ενώ εδώ εντοπίζονται και οι ανθρώπινες εναντιοδρομίες. Υπάρχει
ένα πολιτισμικό εποικοδόμημα που αποτέλεσε την ηθικολογική περιπέτεια.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Όλα αυτά τα αναφέραμε ως προοίμιο της σημασίας που αποδίδουμε στις
ηθικές απαιτήσεις από το περιβάλλον και τον εαυτό μας σαν παράγοντα
παραγωγής βίας και κρυπτότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η περιπλοκή είναι σήμερα τέτοια που οι ηθικολογικές και ιδεολογικές
απαιτήσεις από το περιβάλλον μας εξέθρεψαν ένα τερατώδες Υπερεγώ για τα
πάντα, συνειδήσεις που ήταν γεμάτες μόνο με κριτική και επίκριση,
συνειδήσεις που αφίστανται των δύσκολων αναλογιών των υποκειμενικών και
αντικειμενικών συντελεστών, με μια άπληστη ερμηνευτική μονομέρεια, με
μια τερατώδη ιδεολογική βεβαιότητα και ισχυρογνωμοσύνη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η τάση μας να απαιτούμε ορθότητα κατέληξε να διαστρέφει την
προσέγγισή μας στην ορθότητα, εισάγει μια πόλωση αντιπαλότητας ανάμεσα
σε μας και τους άλλους και εκβιάζει ρόλους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ο εσωτερικός φθόνος είναι η πηγή μιας καταστροφικής ανταποδοτικότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η δημιουργία της σκληρής ερμηνείας και ο ισοπεδωτικός ουτοπισμός απλώνουν μια ποιοτική καταστροφή της ψυχολογικής επικοινωνίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι: Η ηθική αντίληψη (σωστή ή
λανθασμένη) είναι διεργασία της συνείδησης και οδηγεί σε δράση, με
συνέπεια τη δημιουργία των συνθηκών. Δηλαδή, αποτελεί έναν παράγοντα
δημιουργίας τους. Ο ορθολογισμός, στην πραγματικότητα, δεν είναι άσχετος
από τον ηθικό μας χαρακτήρα, δεν είναι απόλυτα αντικειμενικός, γιατί
είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης διάκρισης, του ανθρώπινου λογισμού.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η ηθικολογία, λοιπόν, είναι ο ένας πυλώνας του κακού στον κόσμο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ο άλλος είναι η ευθεία απόρριψη της ηθικής ως επιλογή αντικοινωνικής
δράσης και παράδοσης στην επιθυμία. Αλλά και η ηθικολογία, επειδή έχει
ως υπόβαθρο τον φθόνο, είναι παρόμοιο πράγμα, μόνον που το κρύβει.
Πρέπει, λοιπόν, να βρούμε τον κοινό τους τόπο. Γι’ αυτό είναι αναγκαίος ο
ηθικός ρεαλισμός, δηλαδή αυτή η αληθινή ηθική που είναι κατάλληλη σε
τόπο και χρόνο, χωρίς τους βερμπαλιστικούς μαξιμαλισμούς που την
αναιρούν, και επιδιώκει το αληθινά εφικτό χωρίς υπεκφυγές αλλά και χωρίς
να αποκλείει την εξελικτική ανάπτυξη περαιτέρω στόχων στο μέλλον. Τότε
και ο ορθολογισμός μπορεί να είναι αληθινά ορθός λόγος και όχι μία νεκρή
αντίληψη για τον κόσμο ή ένας κυνισμός. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Έχοντας πια μια ιστορική εμπειρία δύο χιλιάδων χρόνων σε θέματα
ιδεολογίας και ψυχολογίας, μπορούμε να ρίξουμε νέο φως στο πλήθος των
ηθικών ρήσεων της Καινής Διαθήκης, αλλά χωρίς να αποκλείουμε ούτε τους
ανθρώπους της δράσης και της περιφρούρησης του κοινού καλού, ούτε τους
νόμους και τα αναγκαστικά πεδία αυτής της δράσης. Η εποχή μας απαιτεί
όλες τις δυνατότητες που διαθέτει ο άνθρωπος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Γιάννης Ζήσης, Συγγραφέας</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Φωτογραφία: commons.wikimedia.org</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Απόσπασμα από ανέκδοτο κείμενό του</b> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-7870520657556168232017-04-20T17:34:00.001+03:002017-04-20T17:34:08.345+03:00Οι συνθήκες δημιουργούν τις ιδέες ή μήπως όχι;<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8aF7wnzq4cswHd0ThcQbnrBflL3z8Zpo_2XhF-g_nIzbEO2Mimovp9oofq9QO2RV3BgrazBBqTGb7VBTMoQSNfbzhT0bBHI3tiTecbKTLY7LXX_TctrmtI1o7ZPMBQ3PrKr3gMZiEFcIt/s1600/people-ideas-380.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="208" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8aF7wnzq4cswHd0ThcQbnrBflL3z8Zpo_2XhF-g_nIzbEO2Mimovp9oofq9QO2RV3BgrazBBqTGb7VBTMoQSNfbzhT0bBHI3tiTecbKTLY7LXX_TctrmtI1o7ZPMBQ3PrKr3gMZiEFcIt/s320/people-ideas-380.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Μια γενικά αποδεκτή γνώμη είναι το ότι οι ιδέες πηγάζουν ή επιβάλλονται
αποκλειστικά από τις συνθήκες. Αυτή είναι μια ολότελα αστήρικτη άποψη
και πιστεύουμε ότι στηρίζεται στην κοινή καταθλιπτική εντύπωση ότι ο
άνθρωπος αποτελεί έρμαιο των συνθηκών ή παθητικό δέκτη των συμβάντων της
κοινωνικής και φυσικής ζωής. Αυτή η αντίληψη ενισχύει την αίσθηση της
παθητικότητας και μηδαμινότητάς του, ενώ ταυτόχρονα τον απαλλάσσει από
το βάρος της ευθύνης του να αντιδράσει και να ανταποκριθεί ορθά και
έγκαιρα σε αυτές τις συνθήκες. Και όπως ο άνθρωπος θεωρείται έρμαιο των
εξωτερικών συνθηκών, που πάντοτε κάποιοι άλλοι έλλογοι ή άλογοι
παράγοντες δημιουργούν, με τον ίδιο τρόπο θεωρούνται και οι ιδέες ως
γεννήματα των συνθηκών. Δηλαδή, οι συνθήκες είναι αυτές που ορίζουν και
τον άνθρωπο και τις ιδέες. Αυτό το συμπέρασμα βγαίνει από το ότι πάντοτε
οι ιδέες αναδύονται έπειτα από συνθήκες πιεστικές, όταν ο άνθρωπος
εξαναγκάζεται να δράσει.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Είναι όμως τα πράγματα τόσο απλά και ξεκάθαρα;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Πιστεύουμε πως όχι. Τα φαινόμενα είναι ένα απλό είδωλο του πλήθους
των γεγονότων της ζωής και της αιτιατής αλυσίδας τους, όπου εμπλέκονται
οι σκέψεις, οι επιλογές, οι δράσεις, οι επιρροές σε ένα πολύπλοκο
συνεκτικό σύνολο που τελικά καταλήγει να προκαλεί τα φαινόμενα που
αντιμετωπίζουμε. Ένα άμεσο παράδειγμα είναι η οικονομική κατάσταση της
εποχής μας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Δηλαδή, έχουμε σε έναν συνεκτικό και ζωντανό ιστό τα εξής στοιχεία:
τις συνθήκες, τη συνείδηση του ανθρώπου και τις ιδέες ή αρχές.
Ειδικότερα:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1) <b>τις συνθήκες</b>, όπου εμπίπτουν τόσο οι φυσικές συνθήκες π.χ.
το κλίμα, η σωματική διάπλαση, όσο και οι κοινωνικές συνθήκες π.χ.
φτώχεια, πόλεμος, ευημερία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />2) <b>τη συνείδηση των ανθρώπων</b>, της οποίας ο ρόλος σε ατομικό
και συλλογικό επίπεδο δεν λαμβάνεται σχεδόν καθόλου υπόψη, ενώ αποτελεί
την πηγή του κοινωνικού γίγνεσθαι. Η συνείδηση είναι αυτή που
περιλαμβάνει και την παθητικότητα είτε ως επιλογή είτε ως αναπόφευκτη
αδυναμία. Η συνείδηση όμως, είτε παθητική είτε ενεργητική, δημιουργεί
συνθήκες ή συμβάλλει στη δημιουργία τους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Οι κοινωνικές συνθήκες δημιουργούνται στον μεγαλύτερο βαθμό από τον
ίδιο τον άνθρωπο. Το ότι μπορεί λίγοι άνθρωποι να τις κατευθύνουν δεν
έχει σημασία, γιατί όπου υπάρχουν άνθρωποι υπάρχουν και ανθρώπινες
σχέσεις, δηλαδή δρώντα υποκείμενα εκ των οποίων το καθένα έχει έναν
βαθμό αυτοβουλίας και αυτεξουσιότητας. Η αυτεξουσιότητα εκφράζεται αφ’
ενός μεν στη δυνατότητα της δράσης και αφ’ ετέρου στην ικανότητα της
συνείδησης για επιλογή. Είναι πιθανόν η συνείδηση να γνωρίζει και να
επιλέγει το ορθό, αλλά η αντίπαλη δύναμη να είναι υπέρτερη, οπότε θα
μπορούμε να πούμε ότι οι εξωτερικές συνθήκες είναι ανυπέρβλητες. Αν όμως
η ίδια η συνείδηση είναι αυτή που υπνώττει, τότε τα πράγματα είναι
ολότελα διαφορετικά – και αυτό είναι το σύνηθες. Επίσης, ίσως η
συνείδηση να ήταν αδιάφορη, τότε που το άτομο θα μπορούσε να παρέμβει
αποτελεσματικά και να ξυπνά όταν πλέον οι συνθήκες είναι ανυπέρβλητες.
Και σε αυτή την περίπτωση ο άνθρωπος είναι ο δημιουργός των συνθηκών με
την επιλεγμένη αδιαφορία του, γιατί η παθητική συνείδηση συχνά είναι
επιλογή του ατόμου και έχει το δικό της συγκαλυμμένο μερίδιο συμμετοχής
στη δημιουργία των συνθηκών, γιατί επιτρέπει να δημιουργήσουν άλλοι τις
δύσκολες συνθήκες ή τις δημιουργεί το ίδιο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />3) <b>τις αρχές</b> <b>ή ιδέες</b> που επιβάλλονται από την ανάγκη
για συλλογικότητα ή από τη φύση της συλλογικότητας και ενυπάρχουν εν
δυνάμει στα πράγματα. Αυτές οι αρχές είναι οι δυνατότητες και, τελικά,
οι τρόποι εναρμόνισης των ατόμων με τη συλλογικότητα. Όλες οι ιδέες που
γνωρίζουμε είναι σχετικές με τη συλλογικότητα, την ύπαρξη του «άλλου»,
έστω και αν αυτός ο άλλος είναι η φύση ή ο ίδιος ο εαυτός μας. Η
συλλογικότητα δεν μπορεί να αποφευχθεί, γιατί ο άνθρωπος είναι κοινωνικό
ον και, εκτός τούτου, βρίσκεται σε συνεχή σχέση ακόμη και με το άβιο
περιβάλλον του, πράγμα που τον αναγκάζει σε συνεχή επαφή και αντίδραση.
Αυτές οι αρχές αποκαλύπτονται σταδιακά στον άνθρωπο ή, με άλλα λόγια, ο
άνθρωπος τις προσεγγίζει λόγω της ανάγκης του για συλλογικότητα και το
πόσο καλά το κάνει εξαρτάται από το βάθος της συλλογικής συνείδησής του.
Οι ιδέες είναι ελεύθερες από την επιθυμία μας και την άμεση γνώση μας,
γιατί είναι ενύπαρκτες στη φύση τη δική μας και των σχέσεων, και, στον
βαθμό που η φύση μας και η σχέση είναι αδιάγνωστες, στον ίδιο βαθμό
είναι αδιάγνωστες και οι ιδέες, αποκαλυπτόμενες σταδιακά. Το ότι αυτό
άπτεται του φιλοσοφικού προβληματισμού δεν είναι κάτι που εμείς
επιλέξαμε αλλά εγγενές στα πράγματα και όσοι προσπαθούν να το
παρακάμψουν απλώς εθελοτυφλούν. Φυσικά, δεν μπορεί κανείς να περιμένει
να απαντήσει στα φιλοσοφικά προβλήματα της ζωής για να δράσει, αλλά
απλώς πρέπει να μην επιβάλει ως πανάκεια αυτό που δεν αποτελεί τίποτε
άλλο παρά μόνον μια αναγκαία εργαλειακή και ταυτόχρονα ατελέστατη
διαχείριση των συνθηκών λόγω της άγνοιάς του. Η ματιά προς το μέλλον
πρέπει να είναι απροκατάληπτη και τόσο ελεύθερη όσο είναι δυνατόν, ακόμη
και από τον αναπόφευκτο περιορισμό στον οποίο μας υποβάλλει η φύση μας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η επιβολή ως αναπόφευκτης της αδυναμίας του ανθρώπου απέναντι στις
συνθήκες πρέπει οπωσδήποτε να καταπολεμηθεί, αλλά κυρίως πρέπει να
καταπολεμηθεί ο εφησυχασμός, η φαντασίωση ότι δεν υπάρχει τίποτε που να
μπορεί να διαχειριστεί ο άνθρωπος. Το παράδοξο και απαράδεκτο είναι ότι
ο άνθρωπος, ενώ θεωρεί τον εαυτό του έρμαιο των συνθηκών, αντιθέτως
θεωρεί τους ισχυρούς ικανούς να δράσουν και να επιβάλουν συνθήκες σαν να
είναι τα μόνο αυτόβουλα όντα – και γι’ αυτό τους επιρρίπτει την ευθύνη.
Πρέπει όμως να απαντήσουμε στο θεμελιώδες ερώτημα: Είναι δυνατόν η
αυτοβουλία ή η αυτεξουσιότητα να είναι χαρακτηριστικό μόνον λίγων
ανθρώπων; Φυσικά, η δύναμη έχει μεγαλύτερες δυνατότητες δράσης, αλλά δεν
είναι δυνατόν να υπάρχουν άτομα αυτόβουλα και άλλα μη αυτόβουλα. Η
αυτοβουλία είναι καθολική αρχή για την ανθρωπότητα και αυτό πρέπει να το
δούμε καθαρά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Το ότι ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει ρόλο φαίνεται και από δύο
παραδείγματα της ιστορίας. Οι ιστορικές συνθήκες στην αρχαία Αθήνα
κατέληξαν στον Σόλωνα που έβαλε τα πρώτα και επαναστατικά θεμέλια της
δημοκρατίας, ενώ οι ιστορικές συνθήκες στη Γερμανία του μεσοπολέμου του
20ού αιώνα κατέληξαν στον Χίτλερ με τον ναζισμό. Ο λαός με την κουλτούρα
του και τις επιλογές του έπαιξε και στις δύο περιπτώσεις σημαντικό
ρόλο, στη μία θετικό και στην άλλη αρνητικό. Κάθε εξωτερική συνθήκη
προκαλεί μία ανταπόκριση του ανθρώπου και αυτή ακριβώς η ανταπόκρισή του
είναι το ζητούμενο, γιατί είναι ανάλογη με τη συνείδησή του και
αποτελεί δική του επιλογή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Σε τελική ανάλυση, δεν μπορούμε να κρίνουμε τα πράγματα μόνον από τις
συνθήκες της τελευταίας στιγμής, από τις συνθήκες μιας τελικής μάχης
όπου οι δυνάμεις παρατάσσονται σε ένα πεδίο με πλήρη ανάπτυξη όπως στον
πόλεμο, και όπου μπορεί ο συσχετισμός δυνάμεων να είναι συντριπτικά
αρνητικός. Πρέπει να τα κρίνουμε μέσα από όλο το ξετύλιγμα των επιλογών
και των γεγονότων στον χρόνο, γιατί οι συνθήκες δημιουργούνται σταδιακά
και το τέλος δεν αποτελεί παρά τη συνόψιση όσων κάναμε και δεν κάναμε σε
μεγάλο μήκος χρόνου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Όσο οι άνθρωποι είναι εγκλωβισμένοι στην αίσθηση ότι τα πάντα
πηγάζουν έξω από αυτούς, τόσο θα είναι ανίκανοι να κατευθύνουν τη ζωή
τους. Φυσικά, η ίδια η ζωή και πλήθος άλλων πραγμάτων δεν πηγάζουν από
αυτούς, αλλά σαφέστατα έχουν ένα σημαντικό μέτρο δυνατότητας να
δημιουργούν και να ασκούν επιρροή στην κοινωνία τους και το περιβάλλον.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Θα πρέπει, λοιπόν, να δούμε ευκρινέστερα τα κυρίαρχα πρότυπα και
«οράματα» της ανθρώπινης ζωής, για να καταλάβουμε αν υπάρχει όντως μια
εκ φύσεως ανικανότητα για επιλογή και δράση ή αν υπάρχει μία βαθύτερη
επιλογή για εφησυχασμό που οδηγεί τον άνθρωπο να ακολουθεί πάντοτε την
οδό της ελάχιστης αντίστασης, για να είναι ήσυχος για όσον χρόνο ζει.
Πιστεύουμε ότι συμβαίνει κυρίως το δεύτερο, ειδικά στον δυτικό κόσμο, το
οποίο μάλιστα επιτείνεται από το ότι ο άνθρωπος, φοβούμενος τον θάνατο,
αισθάνεται ότι δεν υπάρχει λόγος να οραματίζεται το μέλλον παρά μόνον
το άμεσο και χειροπιαστό. Σε αυτή την περίπτωση οι ιδέες, ως
αναφερόμενες στο μακρινό μέλλον, είναι μια «πολυτέλεια» γι’ αυτόν, είτε
ευημερεί είτε βρίσκεται σε ανάγκη, και δεν υπάρχει ποτέ ο χρόνος ή ο
λόγος για να τις προσεγγίσει. Επαφίεται και απαιτεί πάντοτε από άλλους
να σκεφθούν και να ερευνήσουν γι’ αυτόν. Η ηθική είναι απόρροια των
μεγάλων ιδεών και σαν τέτοια είναι επίσης αδιέξοδη γι’ αυτόν, ωστόσο
αντιφάσκοντας με τον εαυτό του επιθυμεί να βρεθούν ηθικοί πολιτικοί να
λύσουν τα προβλήματά του, χωρίς όμως να ασχοληθεί ο ίδιος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Αυτές οι αντιφάσεις δεν πρόκειται να λυθούν, αν δεν αναλάβει ο
άνθρωπος την ευθύνη της ατομικής του ζωής και το μερίδιό του στη
συλλογική ζωή και αν δεν αντιληφθεί και δεν πιστέψει ότι έχει τη
δυνατότητα να γνωρίσει την πραγματικότητα και να την επηρεάσει. Ο
καθένας μόνος του μπορεί να είναι αδύναμος συγκριτικά, αλλά οι πολλοί
μαζί διαθέτουν την αποφασιστική δυναμική του μέλλοντος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Μάλιστα, η δημοκρατία είναι ένα μοντέλο διακυβέρνησης που, για να
λειτουργήσει αληθινά, απαιτεί ανθρώπους υπεύθυνους και με δημιουργική
αυτοβουλία. Είναι το πολίτευμα που συνδέει τα άτομα με τη συλλογικότητα
και, επομένως, με το πεδίο αρχών που αποτελεί τον συνεκτικό ιστό όλων
των κοινωνικών υποκειμένων, ατομικών και συλλογικών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου <br /> Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Απρίλιος 2017</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Φωτογραφίες: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-7916098643843877612017-04-18T14:00:00.000+03:002017-04-18T15:41:26.934+03:00Βιώσιμη δημοκρατία (Α' Μέρος)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6ylNdfLL2gS4-Uw5PCcm4S4-H9NXWU0muPG9BTDQzh1Ai7E4Eu8kkiCTl5Dv3eOYWFVLRb6ewcpxAUEiBkUaKqd4BJwdth29WXD-nF2ZQ1SEyo2nMU3-LOKrcPh7u-gEjlE7Bgwqs5026/s1600/viosimi-dimokratia_1_380.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6ylNdfLL2gS4-Uw5PCcm4S4-H9NXWU0muPG9BTDQzh1Ai7E4Eu8kkiCTl5Dv3eOYWFVLRb6ewcpxAUEiBkUaKqd4BJwdth29WXD-nF2ZQ1SEyo2nMU3-LOKrcPh7u-gEjlE7Bgwqs5026/s320/viosimi-dimokratia_1_380.jpg" width="320" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στον σύγχρονο κόσμο, την κύρια θέση στη δημόσια σφαίρα κατέχει η
πολιτική και περιλαμβάνει όχι μόνον την πολιτική που ασκούν οι
πολιτικοί, αλλά και την πολιτική των ισχυρών οικονομικών παραγόντων των
μέσων ενημέρωσης, την πολιτική της κοινωνίας των πολιτών και όλων των
πλευρών της πραγματικότητας, στη δυναμική ενός κυκεώνα. <br /> </span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πρέπει να
σημειώσουμε ότι τοποθετούμαστε ιδεολογικά υπέρ της δημοκρατίας, διότι
θεωρούμε ότι η δημοκρατία είναι η πλέον βιώσιμη αγορά της πολιτικής και,
επιπλέον, γιατί, εκπληρώνει την απαίτηση μιας ψυχολογικής και
συμμετοχικής ανοικτότητας στον ρόλο του καθενός. Αποτελεί πεδίο
συγκερασμού των ελευθεριών και των υποχρεώσεων όλων, αντίληψης κοινών
συμφερόντων, λειτουργιών και αναγκών και διέξοδο της πολιτικής. <i><i>Η βιωσιμότητα της πολιτικής δεν μπορεί να νοείται παρά μόνο εντός της δημοκρατίας.</i></i></span></span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Τί είναι αυτό που μπορεί να κάνει βιώσιμη τη δημοκρατία;</b></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πρωταρχικά, η δημοκρατία πρέπει να επιδιώκει μια πολιτική
βιωσιμότητας τόσο για τον εαυτό της όσο και για τον κόσμο. Το μέτρο της
επιτυχίας της βρίσκεται στην πολιτική βιωσιμότητάς της και στη μη
αποκλειστική της σύνδεση με τους θεσμούς. Οι θεσμοί, μόνοι τους,
μπορούν να εκφυλιστούν σε δογματικές και παραδοσιακές διατυπώσεις ή να
γίνουν τελείως υποκριτικοί στη λειτουργία τους.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Χρειάζεται να υπερασπίσουμε τη βιωσιμότητα της δημοκρατίας τόσο στο
θεμέλιο όσο και στο εποικοδόμημα. Αν οι θεσμοί και ο τρόπος παραγωγής
της πολιτικής αποτελούν το θεμέλιό της, το εποικοδόμημα που συνδέεται με
τον πολιτισμό της πολιτικής και τις σχέσεις επικοινωνίας που
διαμορφώνουν τη δημοσιότητα είναι ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα. Πολιτικά
βιώσιμη είναι μια δημοκρατία εφόσον μπορεί να εκπληρώσει διαδικαστικά
και πολιτισμικά τις υποχρεώσεις της και, ταυτόχρονα, να είναι πολιτικά
επαρκής για τα προβλήματα, τα ζητήματα, τις αναζητήσεις και τις ανάγκες
των μελών της κοινωνίας.</span> <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span> <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b> </b></span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Επτά τομείς πάνω στους οποίους δοκιμάζεται η βιωσιμότητα της δημοκρατίας</b> </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Θα θέσουμε επτά τομείς πάνω στους οποίους δοκιμάζεται η βιωσιμότητα
της δημοκρατίας και της πολιτικής, καθώς είναι αλληλένδετες, στον βαθμό
που η δημοκρατία πρέπει να ασκεί μια πολιτική βιωσιμότητας και προόδου:</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><b>1</b>. Η ελαχιστοποίηση του πολιτικού αποκλεισμού.</i></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η βιώσιμη δημοκρατία έχει ως δέσμευσή της την ελαχιστοποίηση του
πολιτικού αποκλεισμού και οφείλει να διατηρεί συνθήκες που φθείρουν,
περιορίζουν και εξαφανίζουν τον πολιτικό αποκλεισμό, είτε αυτός είναι
ενεργός είτε λανθάνων και αδρανής, προερχόμενος από την πολιτιστική
υποανάπτυξη της πολιτικής μας συμμετοχής και του πολιτικού μας
ενδιαφέροντος. Ο περιορισμός αυτός πρέπει να επιτευχθεί τόσο στο
θεσμικό πλαίσιο, με στιβαρές και φιλικές διαδικασίες για τον πολίτη και
την κοινωνία των πολιτών, όσο και με διαδικασίες ανοικτότητας και
συμπλήρωσης του συστήματος, με τη φαντασία και ευφυΐα των νέων εκφράσεων
του πολιτικού δυναμικού των πολιτών, ώστε να εξασφαλίζεται ποιότητα
στην πολιτική. Η ποιότητα στη πολιτική μπορεί να προέρχεται από όλους
και πρέπει να αναγνωρίζεται σε όλες της πηγές της και τις εστίες της.
Αυτές βρίσκονται ακόμη και μέσα στον χώρο των ανωνύμων πολιτών, οι
οποίοι δικαιούνται την επώνυμη αναγνώριση και επώνυμη συμμετοχή στις
ιδέες και στις διαδικασίες υλοποίησής τους.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η πολιτική ελαχιστοποίησης του αποκλεισμού πρέπει να βασιστεί στην αναπτυξιακή πολιτική και στη συμμετοχική πολιτική παιδεία. <i>Η
θεσμική πρόληψη του πολιτικού αποκλεισμού με σκοπό την πάταξή του δεν
είναι επαρκής αν δεν υπάρχει αναπτυξιακή και ποιοτική πολιτική παιδεία
και συμμετοχή.</i></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><i><b>2</b>. Η εξασφάλιση αξιακής, αξιόπιστης, και εναλλασσόμενης αντιπροσώπευσης.</i></i></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η δεύτερη γραμμή στην οποία κρίνεται η βιωσιμότητα της δημοκρατίας
είναι στο τομέα της αντιπροσώπευσης. Αναγνωρίζουμε ότι στην ανάπτυξη
μιας συλλογικής ηγεσίας στη δημοκρατία, χρειάζεται η αντιπροσώπευση.
Απαιτείται, επίσης, η αξιακή αναγνώριση, μαζί με τη διαμεσολαβητικές
διαφορές στην ποιότητα, με τρόπο διαφανή και ανοικτό στις επιλογές και
στην εκτίμηση των πολιτών.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η αντιπροσώπευση, ωστόσο, γνωστή ως κοινοβουλευτισμός, και όχι μόνο,
πρέπει να διέπεται από κάποιους κανόνες δημοκρατικότητας. Πρέπει να
περιέχει μια διασφάλιση εναλλακτικότητας τόσο στην τυπική, θεσμική
πλευρά όσο και στην πολιτισμική και επικοινωνιακή, με τους όρους
αξιοπιστίας δέσμευσης στην αγορά της αντιπροσώπευσης. Ο αντιπρόσωπος
πρέπει να συνδέεται με ανάδραση με αυτούς που αντιπροσωπεύει, ενώ,
ταυτόχρονα, οι διαδικασίες της αγοράς και της ανάδειξης των αντιπροσώπων
πρέπει να είναι αξιόπιστες.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><i><b>3</b>. Η απεξάρτηση από τις ιδιωτικές πελατειακές παρεμβάσεις και δυνάμεις.</i></i></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η τρίτη γραμμή συνδέεται με την απεξάρτηση από τις ιδιωτικές,
πελατειακές παρεμβάσεις και δυνάμεις. Συνδέεται με τη θεσμική ανάπτυξη
και κατοχύρωση των θεσμών. Αυτή η απεξάρτηση από τις «οικειότητες» τις
ιδιωτικές ή τα ιδιωτικά συμφέροντα αναφέρεται κυρίως στην απεξάρτηση από
συμφέροντα που κατέχουν μεγάλο όγκο δυνάμεως και ισχύος που είναι
συγκεντρωμένος είτε σε μεγάλους ομίλους, είτε σε μικρότερους, είτε σε
μεμονωμένα άτομα. Δεν αναφέρεται σε ζητήματα που αφορούν την
ανθρωπιστική και προοδευτική ευαισθησία, τη νίκη κατά της αδιαφορίας και
της αναλγησίας του κράτους, της κυβέρνησης, της πολιτείας και της
πολιτικής, η οποία αποτελεί, ουσιαστικά, τον τέταρτο άξονα της βιώσιμης
δημοκρατίας.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><b>4</b>.Η απελευθέρωση από τη θεσμική αποπροσωποποίηση που λειτουργεί ως άλλοθι της αναλγησίας και της σκληρότητας.</i></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η βιώσιμη δημοκρατία οφείλει να κατοχυρώσει την ελευθερία της
διακυβέρνησης από τη θεσμική αποπροσωποποίησή της που λειτουργεί ως
άλλοθι της αναλγησίας και της σκληρότητας του κράτους. Αυτή η υπερνίκηση
της θεσμικής αποπροσωποποίησης –μοιάζει παράδοξο– πρέπει να γίνει με
όρους θεσμικής κατοχύρωσης και με διαφάνεια.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το κράτος έχει λειτουργήσει σαν ένα τυραννικό και φθονερό «υπερεγώ»
και έχει, συχνά, χρησιμοποιήσει ως κυρίαρχη έκφρασή του το «διαίρει και
βασίλευε», εκμεταλλευόμενο τον φθόνο και την τάση των ανθρώπων να μην
είναι αλληλέγγυοι μεταξύ τους. Φροντίζει ώστε να μην δρουν οι πολίτες
με τρόπο που να θεραπεύεται το πρόβλημα των συνανθρώπων τους, ένα
πρόβλημα που μπορεί να είναι πρόβλημα των αδύναμων, των ανίσχυρων, ή
ακόμα κι ένα προσωπικό πρόβλημα ή μια ιδιοτυπία λόγω μιας συγκυρίας στην
οποία συμμετέχουμε και είμαστε συνυπεύθυνοι και εμείς.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Για να κατανοήσουμε τη σημαντικότητα αυτού του ζητήματος, πρέπει να
καταφύγουμε στο πεδίο παραγωγής του δικαίου, το οποίο ξεκινά από τη
διαπίστωση του δικαιώματος. Δεν είναι νοητό και θεμιτό να εξαιρέσουμε
τον νόμο από μια ευελιξία απέναντι στο δικαίωμα. Η διαπίστωση του
δικαιώματος δεν δημιουργεί παρακαμπτηρίους απέναντι στον νόμο. Στα
αρχικά της στάδια είναι ουτοπική. Έχει χαρακτηριστικά που δεν
εξατομικεύονται. Περιλαμβάνει επίσης στοιχεία, σχετικώς, μη
πραγματιστικά στη λειτουργία των συνθηκών. Η ολοκλήρωση, όμως, της
διαπίστωσης του δικαιώματος οδηγεί στην εξατομίκευση και στον
πραγματισμό.<br /> Το πρόβλημα για το δίκαιο είναι<i> το πως μπορεί να
εφαρμοσθεί στην πράξη και να επιδείξει την ωφέλειά του αλλά και το
ωφελιμιστικό περιεχόμενο του δικαιώματος, το οποίο ανήκε και αφορά
όλους.</i></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτό είναι ένα θεμελιακό πρόβλημα για τη <i>μετεξέλιξη του νόμου από το πεδίο ενός στερητικού υπερεγώ σε ένα πατρικό υπερεγώ, σε ένα υπερεγώ οικείο, </i> όπως θα λέγαμε στην ψυχανάλυση.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η λύση αυτού του θεμελιακού προβλήματος παρέχει την ερμηνεία του
διαχειριστικού ελλείμματος του δικαίου. Το διαχειριστικό έλλειμμα του
δικαίου φαίνεται τόσο από τις<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span>«χάρτες των δικαιωμάτων του ανθρώπου» των
παγκόσμιων οργανισμών, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από θεμελιακό έλλειμμα
πραγματισμού, όσο και από τις συνθήκες ατομικής πελατειακότητας της
πολιτικής λειτουργίας. <i>Το έλλειμμα του πραγματισμού πρέπει να καλύπτεται διαρκώς από την πολιτική.</i> Αυτός είναι όρος για την αειφόρο και τη δημοκρατική πολιτική. <i><b>Η πολιτική πρέπει να είναι το πεδίο της σύμπτωσης του δικαιώματος με τη ζωή</b>.</i><i> </i>Με
την έννοια αυτή, έχουμε να σχηματίσουμε μια νέα πολιτική πράξη και
πρακτική που θα αποβλέπει στο να προστατεύει και να ενθαρρύνει την
άσκηση των δικαιωμάτων στην καθολικότητά τους και στην ατομική
περίπτωση. Για παράδειγμα, το δικαίωμα της ελευθερίας από τη φτώχεια
είναι ένα δικαίωμα που μας αναγορεύει όλους σε κοινωνικά όντα και δεν
μπορεί να καλυφθεί από τον απόλυτο ατομικισμό της μεθόδου της
οικονομικής ανάπτυξης. Εδώ ακριβώς είναι που χρειάζεται η ενεργός
παρουσία της πολιτικής.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Οι έννοιες του μερισμού, του κοινού περιουσιακού στοιχείου και του
κοινού αγαθού περιλαμβάνουν και τις δημόσιες υπηρεσίες, που λειτουργούν
ως παράγοντες συνολικής υπεραξίας για την αγορά. Επίσης, αποτελούν ένα
δομικό εργαλείο για την ερμηνεία και αξιοπιστία αυτής της μεθόδου και
της ενεργοποίησης του δικαιώματος. Το ζήτημα και το ζητούμενό μας είναι
να σπάσουμε το φράγμα που υπάρχει μεταξύ του θεωρητικού δικαιώματος και
του δικαιώματος στην πράξη. Το δικαίωμα στην πράξη δεν είναι πλέον
μόνον τοπικό, αλλά αφορά πολλά δισεκατομμύρια ανθρώπων και πολλές
ιδιαίτερες περιπτώσεις. Έχουμε πλέον ενός είδους ενδιάμεσης κατάστασης
εφαρμογής του δικαιώματος.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η πολιτική είναι το εργαλείο των καθολικών και των ατομικών
δικαιωμάτων και κάθε ενδιάμεσης βαθμίδας τους. Με την έννοια αυτή,
προσδιορίζεται και η ευχέρεια της μεθόδου της πολιτικής. Η μέθοδός της
μπορεί και πρέπει να είναι αρμόζουσα στη λογική και τη γενική ανάλυση
των δικαιωμάτων και να τα τεκμηριώνει. Εδώ ακριβώς συναντιούνται η
δημοκρατία, η πολιτική, ο νόμος και η κοινωνία, που περιέχει και τους
πολίτες. Για να αποκτήσουν ουσιαστικό και υπαρξιακό χαρακτήρα, τα
δικαιώματα λειτουργούν μέσα από τις συνθήκες της καθημερινής ζωής ως
παράγοντες αλλαγής των συνθηκών. Χωρίς αλλαγή των συνθηκών και των
σχέσεων, δεν μπορούμε να πραγματώσουμε τα δικαιώματα. Συνεπώς, το να
καταφεύγουμε στη στατικότητα ενός τυραννικού υπερεγώ, ακόμη και αν αυτό
είναι δημοκρατικά κατοχυρωμένο, είναι καθαρά μια πράξη πολιτικής
βαρβαρότητας και αναίρεσης της πολιτικής βιωσιμότητας.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Τα δικαιώματα είναι ένα πεδίο δυνατοτήτων. Εμείς οφείλουμε να
σχηματίσουμε τη συνάρτηση που συνδέει το πεδίο ορισμού των δυνατοτήτων
αυτών με το πεδίο της κατάληξης και της αξιοποίησής τους. Αυτή η
συνάρτηση είναι πολιτική – είναι η δουλειά της πολιτικής. Αποτελεί τη
σύνθεση του λόγου των δικαιωμάτων με τις υπάρχουσες συνθήκες, μέσα από
τη δοκιμή βιώσιμων –ανάλογα με τις συγκυρίες– λύσεων, θεσμικών και
κοινωνικών. Δεν πρέπει να εκθέσουμε τα δικαιώματα σε μη βιώσιμες
καταστάσεις που μέσα τους έχουν την παλίνδρομη κίνηση και την
αντιστροφή. Από εδώ απορρέει η ανάγκη ενός ηθικού ρεαλισμού της
πολιτικής, ενός ρεαλισμού που είναι ηθικά συναφής με το δικαίωμα και
πραγματώνεται με τη δέσμευση της μεθόδου. Οι μέθοδοι της πολιτικής
πρέπει να είναι ρεαλιστικές ώστε να επιτυγχάνουν τη βιώσιμη αλλαγή και
ιδεολογικά συνεπείς ώστε το αποτέλεσμα να είναι η πρόοδος και η βιώσιμη
μεταρρύθμιση των συνθηκών και των σχέσεων. Αυτό, ωστόσο, που έχει τη
μεγαλύτερη σημασία για τη βιωσιμότητα της πολιτικής είναι να
αναγνωρίσουμε την αξία των δικαιωμάτων στο πεδίο της πράξης και της
πραγμάτωσής τους ώστε αυτά να μην είναι κάτι αποξενωμένο από τον
καθημερινό βίο του ανθρώπου.
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας</b></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πρώτη δημοσίευση: 16 Οκτωβρίου 2008</span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br /></b></span></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Φωτογραφία: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Διαβάστε επίσης, <a href="http://solon.org.gr/index.php/dimokratia-oloklirotismos/100-2008-07-15-18-35-52/491-viosimi-dimokratia-part2.html" target="_blank">Βιώσιμη Δημοκρατία – Β΄ Μέρος</a></b></span></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-73114626864501255962017-04-06T19:19:00.002+03:002017-04-07T01:25:46.599+03:00Δημοκρατική οργάνωση της αντιδημοκρατικότητας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvftd_wmtCgsU37a8ESam8JnIUgBGuXTDXCMNTiJZq5rIIMBAmHBqhkiANNfJh3CP2oj94Tvqw61v4yQifxvZvG4ZgZPYOohTDTyUYdxPzokDaGp2YrGRehe3U_LE-CAFdTDFuMmin39KQ/s1600/dimokratiki-organosi_380.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvftd_wmtCgsU37a8ESam8JnIUgBGuXTDXCMNTiJZq5rIIMBAmHBqhkiANNfJh3CP2oj94Tvqw61v4yQifxvZvG4ZgZPYOohTDTyUYdxPzokDaGp2YrGRehe3U_LE-CAFdTDFuMmin39KQ/s320/dimokratiki-organosi_380.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Χρησιμοποιώντας τον όρο «δημοκρατική οργάνωση της
αντιδημοκρατικότητας» από ένα κείμενο του Γιάννη Ζήση,(1) θα επιχειρήσουμε
να αναλύσουμε ορισμένα στοιχεία στην περί δημοκρατίας αντίληψη.</span>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Τι ρόλο παίζει η συμμετοχικότητα στη δημοκρατία; Χωρίς άλλο,
κεντρικό. Αυτή εκφράζει τη σχέση της κοινωνίας με το πεδίο εξουσίας. Σε
μια δημοκρατία το πεδίο εξουσίας δεν πρέπει να είναι ολιγαρχικό ούτε να
αποτελεί κοινωνικό προνόμιο. Η συμμετοχικότητα είναι ένας απόλυτα
αναγκαίος όρος για τη δημοκρατία.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αλλά είναι αυτό το παν; Αρκεί η συμμετοχικότητα για να έχουμε αληθινή
δημοκρατία; Θα έλεγα όχι, δεν αρκεί. Είναι απόλυτα αναγκαίο και ένα
υποκειμενικό στοιχείο, που δεν είναι άλλο από την ουσιαστική αποδοχή της
καθολικότητας των ιδεών και της ίδιας της δημοκρατικής ιδέας, δηλαδή να
ισχύουν προς κάθε κατεύθυνση. Όταν περιορίζεις την ισχύ της σε λίγους,
τότε δεν είναι ιδέα, είναι συμφέρον. Γι’ αυτό η τυπική αποδοχή δεν
αρκεί. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι για να είναι η δημοκρατία πλήρης,
αρκεί αυτή να εκφράζεται μέσω της συμμετοχικότητας στα πλαίσια ενός
κράτους ή μιας κοινωνίας, ενώ, για παράδειγμα, προς τις διεθνείς της
σχέσεις μπορεί αυτή να εκφράζεται ιδιοτελώς και να αρνείται την ανάλογη
δημοκρατικότητα χωρίς να χάνει τον δημοκρατικό της χαρακτήρα. Να φέρουμε
ένα παράδειγμα υποθετικό: Ας υποθέσουμε ότι σε μία πόλη-κράτος όλοι
ανεξαιρέτως οι πολίτες αποφασίζουν να κάνουν έναν επιθετικό πόλεμο
εναντίον κάποιας γειτονικής τους πόλης για να αρπάξουν την εύφορη γη
της. Είναι αυτό δημοκρατία ή όχι; Κατά την άποψή μας, μια τέτοια απόφαση
δεν δείχνει αληθινή εναρμόνιση ατομικού και συλλογικού αλλά μια ωμή
συλλογική ιδιοτέλεια, δηλαδή μια συλλογικότητα που φέρεται σαν ιδιοτελής
ατομικότητα απέναντι σε άλλες συλλογικότητες και η οποία έχει συλλάβει
τη συλλογικότητα σαν φορέα αποτελεσματικότητας και δυνάμεως. Ακόμη και
αν οι σχέσεις μέσα στην συλλογικότητα αυτή είναι αρμονικές και υπακούουν
σε αρχές που όμως εφαρμόζονται αποκλειστικά στους δικούς της πολίτες,
ακόμη και τότε δεν θα είναι δημοκρατική, γιατί οι αρχές είναι καθολικές
και δεν μπορούν να εκφράζουν “δύο μέτρα και δύο σταθμά”. Εκτός εάν το
μόνο που απαιτούμε για τη δημοκρατία είναι μία τυπική διαδικασία ασχέτως
ανθρωπολογικής ποιότητας. Αλλά σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να
αναμένουμε μια παροδικότητα που θα σαρωθεί στον χρόνο και θα διαρκέσει
μόνον για όσο χρόνο θα διαρκεί η δύναμή της.</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Σε καμμία περίπτωση δεν εννοούμε ότι πρέπει όλα τα κράτη να έχουν
οργανωμένη δημοκρατία, αλλά ότι η δημοκρατία μέσα σε ένα κράτος είναι
αληθινή και πλήρης μόνον αν είναι αποτέλεσμα μιας <b>ανιδιοτελούς</b>
εναρμόνισης του ατόμου και της κοινωνίας, γιατί η εναρμόνιση είναι από
μόνη της μία έκφραση ανιδιοτέλειας. Αν η βάση της εναρμόνισης είναι η
ανιδιοτέλεια και όχι το συμφέρον, τότε αναπόφευκτα θα εκφράζεται και
στις διεθνείς σχέσεις αυτής της συγκεκριμένης δημοκρατίας, γιατί η
ανιδιοτέλεια όταν υπάρχει λειτουργεί προς όλους. Πρέπει να κατανοήσουμε
ότι η δημοκρατία δεν μπορεί παρά να έχει στα θεμέλιά της μια
ανιδιοτέλεια, αλλοιώς δεν μπορεί να λειτουργήσει πραγματικά. Αυτή η
ανιδιοτέλεια δεν είναι συναίσθημα, σημαίνει ότι το άτομο και το σύνολο
έχουν εναρμονιστεί έτσι ώστε να μην αλληλοκαταπιέζονται και να
αναγνωρίζεται τόσο η ελευθερία όσο και η ισότητα και το κοινό καλό. Αν
δεν υπάρχει αυτό, τότε θα έχουμε αντιδημοκρατικότητα δημοκρατικά
οργανωμένη, σε τελευταία ανάλυση ανάλογη με την αντιπροσώπευση που δεν
είναι πραγματική αντιπροσώπευση, αλλά μια απλή διαδικασία όπου ο
αντιπρόσωπος έχει ολότελα ξεκομμένους σκοπούς από τον εντολέα του και
σπάει τη σχέση εντολής που τους ενώνει. Αυτή η στρέβλωση συμβαίνει λόγω
της υπερέμφασης στη διαδικασία και τη λήθη των εσωτερικών ή
υποκειμενικών στοιχείων της δημοκρατίας. Η οργάνωση, δηλαδή, συγκαλύπτει
την εσωτερική αντίφαση και λειτουργεί μόνον για όσο χρόνο διαρκεί η
σύμπτωση των συμφερόντων.</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Μια τέτοια αντίληψη αποτελεί μια εσωτερική και ύπουλη αντινομία στα
ίδια τα θεμέλια της δημοκρατίας που θα την οδηγήσει με τον χρόνο σε
σίγουρη καταστροφή. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί σε αυτή την περίπτωση η
αντίληψη της δημοκρατίας είναι ελλιπής, δεν αντιλαμβάνεται την
καθολικότητα της δημοκρατικής ιδέας, έχει ήδη παρεισφρήσει μέσα της ο
διχαστικός παράγοντας και δεν μπορεί παρά αυτός ο διχασμός να εκφραστεί
κάποτε και στο εσωτερικό της, ακόμη και αν αυτό καθυστερήσει, και πέραν
των συγκρούσεων που θα προκαλέσει σε διεθνές επίπεδο. Σημαίνει, δηλαδή,
δύο πράγματα διαζευκτικά :</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />(α) Ή ότι κάποιος έχει αντιληφθεί πως το συμφέρον του θα εκπληρωθεί
μόνον μέσα από τη συλλογικότητα, αλλά το συμφέρον δεν είναι καλός οιωνός
για τη δημοκρατία σε μήκος χρόνου.</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />(β) Ή ότι ναι μεν θα υπάρχει μία «ανιδιοτέλεια» αλλά αυτή θα
εκφράζεται αποκλειστικά απέναντι σε λίγους και η υπόλοιπη ανθρωπότητα θα
θεωρείται αδιάφορη έως ανύπαρκτη. Μόνον που τότε και η ανθρώπινη αξία
θα είναι ανύπαρκτη, τα ατομικά δικαιώματα ουσιωδώς ανύπαρκτα και η
αντίληψη στο βάθος της δεν θα διαφέρει καθόλου από την ωμή δύναμη, αφού
τίποτε από όλα αυτά δεν θα αναγνωρίζει στους άλλους. Απλώς, αυτό που θα
έχει συμβεί θα είναι ότι όλη αυτή η αρνητικότητα θα έχει αρθεί στο
επίπεδο της συλλογικότητας.</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Θα αποτελεί, δηλαδή, σε αυτή την περίπτωση μια <b>δημοκρατική οργάνωση της συλλογικής ιδιοτέλειας</b>
που είναι πολύ πιο επικίνδυνη από την ατομική και αυτό πρέπει να το
λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη μας στους σχεδιασμούς του μέλλοντος. Η
συλλογικότητα αναδύεται αργά και σταδιακά στο προσκήνιο της ιστορίας και
πρέπει να μπορέσουμε να αντιληφθούμε τις δυνατότητές της αλλά και την
ανυπέρβλητη δυσκολία στη διαχείριση των στρεβλώσεών της, μια και η
συλλογικότητα είναι πολύ ισχυρότερη από το άτομο.</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Και για να μην υπάρχει καμμία παρανόηση στην απαίτηση για
ανιδιοτέλεια, πρέπει να προσθέσουμε το εξής: Με την ανιδιοτέλεια δεν
εννοούμε ότι μία δημοκρατία πρέπει να διαμοιράζει τα ιμάτιά της σε
όλους, γιατί η κρατική πρόνοια ασκείται μέσα στα κρατικά όρια,
λειτουργεί στα όρια της δικαιοδοσίας της και η ανιδιοτέλεια δεν μπορεί
να είναι μια αφέλεια για να γίνει κανείς θύμα. Αλλά δεν μπορεί να
περιλαμβάνει καθ’ οιονδήποτε τρόπο:</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />(α) ούτε την έμμεση ή άμεση επιθετική αρπαγή ή επιβολή σε βάρος των άλλων διεθνών υποκειμένων,</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />(β) ούτε την αδιαφορία για το διεθνές γίγνεσθαι και έναν περίκλειστο ατομιστικό συλλογικό εαυτό.</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ωστόσο, το σύνολο της κοινωνίας αντιλαμβάνεται την ανιδιοτέλεια ως
ουτοπία αλλά ταυτόχρονα (και εδώ βλέπουμε το παράδοξο) απαιτεί από την
εξουσία να είναι τόσο ανιδιοτελής ώστε να διαμοιράσει αυτό που ήδη
κατέχει σε όλους, δηλαδή τον έλεγχο και τα προνόμια. Δεν είναι αυτό μια
αντίφαση; Αυτό είναι ένα απεχθές σχίσμα μέσα στον άνθρωπο και πρέπει να
το δούμε με οξυδέρκεια χωρίς προσκολλήσεις ιδεολογικές.</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Μια τέτοια ανιδιοτέλεια είναι προς το παρόν ανύπαρκτη και γι’ αυτό η
δημοκρατία κλυδωνίζεται σοβαρά και δεν είναι αληθινή – δεν θα μπορούσε
να είναι αληθινή στην παρούσα φάση. Εξελίσσονται όμως οι δυνατότητές της
με πολλές παλινδρομήσεις που παρακολουθούν στενά την διακύμανση της
ανθρώπινης αντίληψης και κοινωνικότητας. Γι’ αυτό δεν πρέπει να
παραγνωρίσουμε τα βήματα που έχουν γίνει, αλλά ταυτόχρονα δεν πρέπει να
τρέφουμε αυταπάτες για την πραγματικότητα και να εφησυχάζουμε.</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πολλά θα μπορούσαν να ειπωθούν, κυρίως για το υποκειμενικό στοιχείο
της δημοκρατίας, αλλά στα όρια ενός άρθρου αυτό δεν είναι δυνατό.</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Φυσικά, δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες ούτε για το ότι ακόμη και η
τυπική συμμετοχική δημοκρατία είναι άμεσα δυνατή, γιατί και για τη δική
της έκφραση απαιτούνται ούτως ή άλλως κάποιες εφικτότερες υποκειμενικές
προϋποθέσεις, π.χ. μια κατανόηση και αποδοχή της συλλογικής
αναγκαιότητας εκ μέρους των ατόμων έστω από συμφέρον. Η δημοκρατία είναι
ένας δύσκολος δρόμος και είναι συναφής με την εξελικτική δυναμική της
ανθρώπινης συνείδησης και περισσότερο από κάθε άλλο σύστημα επιχειρεί να
συνδυάσει την οργάνωση με το ανθρωπολογικό υπόβαθρο της συλλογικότητας
σε μια επωφελή για όλους έκφραση.</span><br />
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><strong>Αναφορές:</strong>(1) Ζήσης, Γιάννης, "<a class="contentpagetitle" href="http://solon.org.gr/index.php/politiki-igesia-epikoinonia/129-politiki-igesia-epikoinonia/2358-taftisi-exousia.html" target="_blank">H ταύτιση με την εξουσία</a>", solon.org.gr </span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου</b><b><br />Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Φωτογραφία: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a></span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-40848262077212363722017-03-31T14:00:00.000+03:002017-03-31T23:15:44.985+03:00Ο αργός θάνατος του διαπλεκόμενου κοινοβουλευτισμού <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjj9nChenIYbUYj1y6gW_pQ-o4oWOzGr-YWcR5FYrYuEUTl9I1iQIKIKDjBf6YDZiA0KtV2AJ3Jkt0Xy7PpzxEc-pt__ZLSQaT_XgjeZV9IUOdSTp3SwSdYCWj61C2QiJUVNNoEFSCFKRQP/s1600/British_House_of_Commons_1834.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjj9nChenIYbUYj1y6gW_pQ-o4oWOzGr-YWcR5FYrYuEUTl9I1iQIKIKDjBf6YDZiA0KtV2AJ3Jkt0Xy7PpzxEc-pt__ZLSQaT_XgjeZV9IUOdSTp3SwSdYCWj61C2QiJUVNNoEFSCFKRQP/s1600/British_House_of_Commons_1834.jpg" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Αποτελεί πλάνη ότι η Γαλλική Επανάσταση ταυτίζεται με την εμπορική
τάξη. Το τραπεζικό σύστημα του κεφαλαίου, όμως, όντως απέκτησε μεγάλη
δυναμική στους Αγγλοσάξονες. Μήπως ο νόμος των φθινουσών αποδόσεων στην
οικονομία του </i><i>Thomas</i><i> </i><i>Manlthus</i><i>
μπορεί να διευρυνθεί και να μας εξηγήσει την φθίνουσα πολιτική απόδοση
της νεωτερικότητας; Γιατί δεν υπάρχει αληθινή δημοκρατία στις κοινωνίες
που έχουν εξασφαλίσει το σύστημα της αντιπροσώπευσης; Αντίστοιχα, μήπως
οι κύκλοι Κοντράτιεφ που περιγράφουν την πορεία της οικονομίας μπορούν
να περιγράψουν τους κύκλους των ιδεών – άρα, και της πολιτικής;</i></span></span><br />
<a name='more'></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: #333333;"><b>Η ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Ο ΑΡΓΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΣΗΣ - <br />ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΠΛΕΚΟΜΕΝΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΥ - <br />Η ΟΛΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ</b></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ο κοινοβουλευτισμός γεννήθηκε μέσα από
τη διαπάλη της φεουδαρχίας με τη συγκεντρωτική αυταρχική ηγεμονικότητα,
όπως επίσης και μέσα από την ανάδυση της αστικής τάξης.</span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ωστόσο, η «δημοκρατία» των τάξεων – ή της σύγκλισης των τάξεων και
της ανάδειξης της αστικής τάξης ή της τάξης του εμπορίου– δεν είναι νέα.
Υφίσταται ως κάστα στον κώδικα του Βαϊσβάτα Μανού σ’ έναν από τους
αφετηριακούς κώδικες διοίκησης και νομοθεσίας της ινδοευρωπαικής Αρίας
φυλής. [1]</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Η ταύτιση της αστικής τάξης και της Γαλλικής Επανάστασης με την
εμπορική οικονομία είναι εσφαλμένη, καθώς ο Φρανσουά Κενέ και ο Μιραμπό –
που ήταν από τους πρωτεργάτες της Γαλλικής Επανάστασης και του Όρκου
του Σφαιριστηρίου– ήταν θεμελιωτές της φυσιοκρατικής οικονομικής σχολής
και ήταν αντίθετοι στην εμποροκρατία. Αυτό, όμως, δεν είναι ευρύτερα
γνωστό, καθώς έχει επικρατήσει η θεωρία της τότε ανερχόμενης αστικής
τάξης ταυτισμένης με το εμπόριο ως πηγή της Γαλλικής Επανάστασης.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Αντίθετα κινούμενος ήταν ο Αγγλοσαξονικός προσανατολισμός, ο οποίος
στο εσωτερικό πεδίο της Αγγλίας λειτουργούσε με μια αποικιακή οικονομική
ηγεμονία και πυροδότησε με την σκληρότητά της την γένεση της
Αμερικάνικης Επανάστασης μέσα από τους εμπορικούς δασμούς. Ο
Αγγλοσαξονικός προσανατολισμός επικεντρώθηκε στην εμποροκρατία για να
δώσει, με την σειρά του, την κυριαρχία στο τραπεζικό σύστημα του
κεφαλαίου, το οποίο είχε βέβαια καταγωγές από την Γερμανία, από τους
Φούγκερ και στην συνέχεια τους Ρότσιλντ. Αυτό φυσικά δικτυώθηκε σε όλη
την Ευρώπη –και συνεχίζει μέχρι σήμερα να δικτυώνεται– κάνοντας
θεμελιώδεις στρατηγικές κινήσεις σε όλες τις εθνικές οικονομίες, σε
συνάρτηση, βέβαια, με την ενδοτικότητα και τις ανάγκες των εκάστοτε
κυβερνήσεων. Αρκεί κανείς να θυμηθεί τα γράμματα των Φούγκερ απέναντι σε
έναν ηγεμόνα του μεγέθους του Καρόλου του 5<sup>ου</sup> –σε έναν από τους δύο μεγαλύτερους ηγεμόνες της εποχής, ο δεύτερος ήταν ο Φραγκίσκος ο 1<sup>ος</sup> της Γαλλίας – για να καταλάβει το μέγεθος των επιρροών τους. [2] </span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Η εμποροκρατία, λοιπόν, δεν ήταν ενταγμένη στην κυρίαρχη λογική της
πολιτικής κουλτούρας της Γαλλικής Επανάστασης, παρότι αυτή η απλοποίηση
έγινε από πλευράς της Μαρξιστικής κυρίως ανάλυσης. <i>Η Γαλλική Επανάσταση είχε μέσα της αναδιανεμητικά αιτήματα</i>.
Ακόμη και η Επανάσταση του Κοινοβουλίου, που μετέπειτα ανάδειξε ως
ηγετική την πολιτική τον Κρόμβελ, κατέληξε να έχει στοιχεία μιας
διαφορετικής προσέγγισης, μιας αναζήτησης <i>κοινωνικής πολιτικής</i>
παρά την σύγκρουση που υπήρξε με τους Ισοπεδωτιστές, οι οποίοι είχαν
αναπτύξει μια ισχυρή επιρροή στο Κοινοβούλιο λόγω του ρόλου τους στον
επαναστατικό στρατό κατά την διάρκεια της Αγγλικής Επανάστασης.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Στην Γαλλική Επανάσταση –όπως και σε κάθε εξέλιξη εξουσίας, κάτι που
φάνηκε και από την Μπολσεβίκικη επανάσταση και την ανεπάρκειά της στη
Ρωσία– μπορεί να πει κανείς ότι έχουμε μια σαφή δυναμική που
αναδεικνύεται με την κυριαρχία αυτού που είναι πολιτικά συγκροτημένο με
οικονομίες κλίμακας στην οικονομία. Αυτό είναι πάντα το πεδίο
συγκέντρωσης του κεφαλαίου ή, επίσης, το πεδίο συγκέντρωσης της
πολιτικής υπεραξίας, όπως συμβαίνει σε μια επαναστατική τάξη που, στη
συνέχεια, θεσμοποιείται γραφειοκρατικά, όπως συνέβη με την εκτροπή της
σοσιαλιστικής επανάστασης.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Τα διλήμματα που τίθενται στην διάρκεια της μεταβατικής εξουσίας
έχουν ένα ισχυρό δέλεαρ ρεαλισμού. Τίθενται ζητήματα προσαρμογών και
διλημμάτων επιλογής μεταξύ συνθηκών, αφενός μεν, μερικής διατήρησης της
βιωσιμότητας της εξουσίας που διολισθαίνει σε έκπτωση αξιών και,
αφετέρου, ενός πλαισίου συναλλαγής.</span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Η φθίνουσα ιστορική και πολιτική απόδοση της νεωτερικότητας</b></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Θεωρούμε ότι χρειαζόταν αυτό το προοίμιο για να κατανοήσουμε τον
κύκλο που φαίνεται ότι διαγράφεται στην ιστορία της νεωτερικότητας και
του κοινοβουλευτισμού και την φθίνουσα ιστορική και πολιτική του
απόδοση. Αυτό το αναφέρουμε χωρίς να παραγνωρίσουμε το γεγονός ότι αυτός
ο κύκλος γνώρισε την μεγαλύτερη επίτευξη και την μεγαλύτερη θεσμική
του δικαίωση στον 20<sup>ό</sup> αιώνα.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Θυμίζει όμως κάπως τον Νόμο του Πάρκινσον στη συμβολική του όψη. Ας
κάνουμε μερικές κρίσιμες παρατηρήσεις με βάση αυτή την αξία του Νόμου
αυτού.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1. Η ανοικοδόμηση του Ανακτόρου των Βερσαλλιών έγινε στην παρακμή του Λουδοβίκου 14<sup>ου </sup>.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">2. Η απόκτηση στέγης από την Κοινωνία των Εθνών έγινε την στιγμή που
ξεθώριαζε πλήρως κάθε λόγος και κάθε ουσιαστικότητα και
αποτελεσματικότητα στην ύπαρξή της κατά την διάρκεια του Μεσοπολέμου.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">3. Η γραφειοκρατική φθίνουσα ανάπτυξη των θεσμών, η σύγχρονη
τεχνοκρατική θεώρηση της ιστορικότητας και της προόδου αναφέρεται και
αναδεικνύεται σε κάθε έργο ιστορικό, πολιτικό, οικονομικό ή άλλο.
Σύμφωνα με αυτή, κάθε έργο τείνει να συμπεριλάβει στην εκτέλεσή του <i>όσο το δυνατόν περισσότερους, με όσο το δυνατόν μικρότερο αποτέλεσμα. Θ</i>α
λέγαμε ότι μοιάζει με μια πιο κοσμοθεωρητική δικαίωση και εποπτεία του
Νόμου του Μέρφυ ή των μη γραμμικών παραδοξοτήτων της αρχής της εντροπίας
και της φθίνουσας απόδοσης.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Αυτό αναδεικνύεται, βέβαια, στην έννοια, την λειτουργία, την
προσέγγιση και των οικονομιών κλίμακας στην οικονομική θεωρία, όπως την
εισήγαγε και όπως μπορούμε να την επεξεργαστούμε συνεχίζοντας το έργο
του Μάλθους. [3]</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Το πρόβλημα, λοιπόν, της ιστορικής θεμελίωσης του κοινοβουλευτισμού
είναι ένα πρόβλημα που συσχετίζεται με αρκετές μεταπτώσεις. Αρχικά, η
νεωτερικότητα –από την Μάγκνα Κάρτα, τις συντεχνίες, τις κοινότητες, τις
πόλεις-κράτη στην Ιταλία και τις Κάτω Χώρες– συνδέεται με τα ζητήματα
της ρήξης και των διαδικασιών της ρήξης που επέφερε η Μεταρρύθμιση στην
πολιτική και την οικονομική κουλτούρα σε σχέση με την παραδοσιακότητα
και συγκεντρωτικότητα του Ρωμαιοκαθολικισμού. Φυσικά, συνδέεται και με
την επαναδιεκδίκηση της εξουσίας από τους ισχυρούς έναντι του
συγκεντρωτισμού των βασιλείων στο τέλος του κύκλου.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Σε κάποιες περιπτώσεις, είχαμε επιλογές συνύπαρξης και συμβολοποίησης
του βασιλικού θεσμού, μια επικίνδυνη συμβολοποίηση, γιατί έχει
υπερβολικές και παράδοξες δικαιοδοσίες. Αυτό το βλέπουμε ακόμη και στην
σημερινή Μεγάλη Βρετανία, αλλά ακόμη και στο πλαίσιο των ευρύτερων
επιδράσεων που μπορεί να έχει ο θεσμός αυτός στις πολιτικές εξελίξεις σε
άλλες χώρες όπως, παραδείγματος χάριν, στον Καναδά, παρά το γεγονός ότι
οι κοινωνίες αυτές έχουν περάσει από φορτισμένες περιόδους
αποκιοποίησης, αλλά και δημοκρατικής πολιτικής διακυβέρνησης, όπως κατά
τη μακρά θητεία του Τρουντώ. [4] </span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Ο μύθος της δημοκρατικότητας της αντιπροσώπευσης</b></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Όμως, κατ’αρχάς, πρέπει να τελειώσουμε με τον θεωρητικό μύθο της
δημοκρατικότητας της αντιπροσώπευσης. Πολύ σωστά ασκούν κριτική –όσοι
ασκούν– ότι η αντιπροσώπευση δεν ταυτίζεται με την δημοκρατία. <i>Η αντιπροσώπευση υπό την έννοια του αιρετού είναι ένα βήμα εκδημοκρατισμού, αλλά δεν ταυτίζεται με την δημοκρατία</i>.
Στην πραγματικότητα, σήμερα υπάρχει απλώς ένα δημοκρατικό υπόβαθρο στην
τιμοκρατική, κατ’ ουσίαν, διακυβέρνηση. Παρόμοια κατάσταση υπήρχε ακόμη
και στην αρχαία Αθήνα –σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό– υπό την έννοια των
επιρροών που μπορούσαν να ασκούν οι οικονομικά ισχυροί που εμπλέκονταν
στην πολιτική.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Αυτό το αρχέγονο σχεδόν ζήτημα της οικονομικής διαπλοκής φαίνεται και
στους Παράλληλους Βίους του Πλούταρχου. Αρκεί να δει κανείς συγκριτικά
τον πολιτικό βίο του Αριστείδη και τον βίο του Θεμιστοκλή. Θα
διαπιστώσει τις δύο αντίθετες θέσεις παρά την κατ’ επίφαση ένταξη σε
κόμματα.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Το ίδιο μπορεί να παρατηρήσει κανείς συγκρίνοντας κάποιες πολιτικές
του Γιούλισες Γκραντ στις ΗΠΑ μετά τον Αβραάμ Λίνκολν –ενός ανθρώπου που
λειτούργησε ανοίγοντας θεσμικά επικίνδυνους δρόμους ή, αλλιώς,
συγχέοντας προοδευτικές πολιτικές με τη διαφθορά. Ωστόσο, με ανάλογες
προοδευτικές πολιτικές ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ καινοτομεί στην συνέχεια
από την μεριά των Ρεπουμπλικάνων, όπως ο θείος του, Θεόδωρος Ρούσβελτ.
Ενδιαφέρον έχει και η παράξενη διαλεκτική των Ρεπουμπλικάνων σε σχέση με
τον ρατσιστικό Νότο, που αντιστράφηκε από την εποχή της συνταγματικής
μεταρρύθμισης του Λίντον Τζόνσον. [5] </span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Στην ιστορία, λοιπόν, του κοινοβουλευτισμού εντοπίζονται
ανακολουθίες. Μολονότι έχει εμφανιστεί θεωρητικά να συνδέεται απολύτως
με την ανάδειξη της αστικής τάξης, τελικά συνδέεται, αλλά με μια <i>ανακολουθία, με την αρχαία δημοκρατία,</i>
στην οποία, ωστόσο, υπήρχαν κληρωτές λειτουργίες με μικρά χρονικά
διαστήματα εξουσίας. Ήταν μια κοινωνία οργανωμένη πολιτικά ως «πολιτική
κοινωνία» σε μικρότερη κλίμακα, αν και μπορεί να πει κανείς ότι σήμερα
παρόμοιες κλίμακες κρατών όπως είναι το Λουξεμβούργο ή κρατίδια όπως
αυτά του Λιχτενστάιν και του Μονακό λειτουργούν είτε κοινοβουλευτικά
είτε θεσμικά με αναχρονιστική μορφή, παρά το γεγονός ότι αποτελούν
πληθυσμιακά το αντίστοιχο των αρχαιοελληνικών πόλεων. </span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Το Αμφικτυονικό πρότυπο και η δημοκρατία</b></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><i>Το ζήτημα έχει να κάνει με το πόσο ολοκληρωμένη είναι η δημοκρατία και από πού αντλεί τα οικονομικά της αποθέματα.</i></b>
Εδώ πρέπει να γίνουμε σαφείς. Τα οικονομικά αποθέματα της δημοκρατίας
του Κλεισθένη δεν συντηρήθηκαν και δεν αναπτύχτηκαν από τον ηγετικό ρόλο
της ίδιας της Αθηναϊκής πολιτείας σε ένα ευρύτερο περιβάλλον, όπως θα
το συναντήσουμε αργότερα, λίγο πριν από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο – από
την εποχή μετά από τον ηγετικό ρόλο των Αθηνών στους Μηδικούς Πολέμους,
της Αθηναϊκής Πολιτείας και μετά από την συγκρότηση της Αθηναϊκής
Συμμαχίας.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Αυτό το σύστημα της αρχαίας δημοκρατίας είχε, θα λέγαμε, εγγενή
στοιχεία μιας άλλης προσέγγισης –όσο ανολοκλήρωτη και αν ήταν– η οποία
είχε ξεκινήσει από το Αμφικτυονικό πρότυπο.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Το Αμφικτυονικό πρότυπο προσπαθούσε να συνδυάσει και συνδύαζε την
συλλογική αντιπροσώπευση με θεσμικούς εκπροσώπους τους Πυλαγόρες και
τους Ιερομνήμονες, καθώς οι τελευταίοι αντιπροσώπευαν την πνευματική
διάσταση του Αμφικτυονικού πνεύματος. Δηλαδή, οι<b> </b>Πυλαγόρες
λειτουργούσαν ως αντιπροσωπευτικοί ηγέτες, ενώ οι Ιερομνήμονες ως
συμβούλιο σοφών που εξέφραζαν την παράδοση. Υπήρχε η δυνατότητα
συλλογικής συμμετοχής όλων στην διαδικασία επίλυσης διαφορών στην
διαιτησία. </span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Η δικαιϊκή καταγωγή της δημοκρατίας</strong></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Εδώ, λοιπόν, πρέπει να σημειώσουμε ότι η διαδικασία της δημοκρατίας
γεννιέται –από ό,τι φαίνεται– δικαιϊκά. Αυτό το βλέπουμε από την πρώτη
διάσταση της δημοκρατίας, όπου έχουμε τον δικαστικό ή <i>δικαιϊκό εκδημοκρατισμό του Σόλωνα</i>
και όπου διαμορφώνεται ο εκδημοκρατισμός με την καινοτομία στο
οικονομικό πεδίο των θεσμών με την Σεισάχθεια και με την απελευθέρωση
των δούλων, την ανάκτηση της ιδιότητας του πολίτη από ανθρώπους που
είχαν εμπορευτεί, τελικά, τον εαυτό τους, την πολιτική τους υπόσταση,
για οικονομικούς λόγους και την είχαν χάσει. Το δικαιϊκό ζήτημα ήταν
πάντα στην αφετηρία θεμελιακών εξελίξεων τόσο για την πολιτική όσο και
για την οικονομία. Αυτό αναδεικνύει και η θεωρία του Αριστοτέλη για την
σχέση σπανιότητας πόρων και δικαιοσύνης.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Η σημαντικότητα του δικαστικού εκδημοκρατισμού φαίνεται και με την
έννοια της διαλεκτικής ή του Λόγου έτσι όπως την συναντάμε στο Ινδικό
έπος Μαχαμπαράτα με τον θεμελιώδη νομικό στοχασμό της Ντραουπάντι που
αλλάζει την τροπή όλων των εξελίξεων της παιγνιακότητας, της ελευθερίας
και της υπόστασης στο τυχερό παιχνίδι που έπαιξε ο Γιουντιστίρα με τον
Σακούνι εμπορευόμενος και χάνοντας την σύζυγο του, Ντραουπάντι, τους
αδελφούς του και τον εαυτό του σε μια διαδικασία πλήρους απαξίωσης.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Στο έπος αυτό, βλέπουμε την Ντραουπάντι να κινητοποιεί κομβικές
διαδικασίες δικανικού λογισμού σε ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια έπη. Η
Ντραουπάντι συμβολίζει εκεί και την ύλη ως όψη που θέτει ως
αναγκαιότητα την κατ’ οικονομία δικαιοσύνη και νομοτέλεια ως αντίθεση
στην παιγνιότητα.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Συνεπώς, το πρόβλημα της αντιπροσώπευσης πρέπει να το δούμε σε μια άλλη βάση: αφενός μεν, γύρω από την <i>επάρκειά </i>της και την <i>αντιστοίχισή της με την έννοια της δημοκρατίας</i>, αφετέρου δε, από την ιστορική της <i>αποτελεσματικότητα</i> και <i>αξιοπιστία</i>.</span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Ο ολοκληρωτισμός του μαζικού πολιτισμού και η αντιπροσώπευση</b></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ωστόσο, <i>παρά τον κοινοβουλευτισμό</i> που ανέδειξαν οι μεγάλοι
πολιτικοί στοχαστές –στην περίοδο των Πατέρων της Αμερικάνικης
Ανεξαρτησίας, τόσο στις μεγάλες διακηρύξεις όσο και στην λογική ενός
προβληματισμού που αναπτύχτηκε στον Εμφύλιο Πόλεμο και, μεταγενέστερα,
διασχίζοντας το «New Deal» και τον αγώνα ενάντια στα trust, που ξεκινάει
από τον Άντριου Τζάκσον και φτάνει στον Θεόδωρο Ρούζβελτ συνεχίζοντας
στη λογική του New Deal και του Φραγκλίνου Ρούζβελτ και φτάνοντας ως την
«Μεγάλη Κοινωνία» του Λίντον Τζόνσον– <i>έχουμε φτάσει πλέον σε ένα κρίσιμο σημείο κατάρρευσης και ελλειμματικότητας των θεσμών και των ιστορικών προσωπικοτήτων</i>.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Αυτό παρατηρεί και ο καθ’ ημάς Παναγιώτης Καννελόπουλος στους
ύστερους προβληματισμούς του –ελεύθερος από τους δογματισμούς που
κυριάρχησαν στην ρεαλιστική του ταύτιση με πολιτικούς ρόλους από το
παρελθόν– όταν κάνει λόγο για κρίση της ιστορικής προσωπικότητας,
συνεχίζοντας την λογική ενός προβληματισμού που αναπτύσσει ο Ορτέγκα ι
Γκασσέτ για την «έγερση των μαζών» και την παγίωση της μαζικής
κοινωνίας. Όμως, η εποχή μας δεν πηγαίνει μόνο με τον μεγαλύτερο ρόλο
των μαζών, αλλά και με μια μεγαλύτερη αποστασιοποίηση και αποξένωση και
κυριαρχία των ελίτ.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Αυτό συμβαίνει γιατί <i>ο μαζικός πολιτισμός</i>, όπως παρατηρούσε ο Καρλ Γιάσπερς, <i>κρύβει μέσα του στοιχεία ενός ολοκληρωτισμού</i>.
Η μαζικότητα δεν βρίσκεται στην έννοια της ικανότητας των μαζών για
αγώνα, αλλά στο γεγονός ότι λειτουργούν σε αυτήν πολύ πιο εύκολα τα
στοιχεία αλλοτρίωσης, όπως αυτά που αναδεικνύονται από τους
προβληματισμούς του Γκουσταύου Λε Μπον, του Φρόυντ και άλλων γύρω από
την μαζική ψυχολογία και το εγώ, ή αναπτύσσεται συνέχεια και ως αγοραία
«κοινωνία του θεάματος».</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Προβληματισμούς πάνω σε αυτά τα σημεία έχουμε αναπτύξει σε
προγενέστερα κείμενά μας, όπως για την ειδωλοποίηση και την κυριαρχία
του τίποτε [6] ή για την εικονοποίηση της πολιτικής και τον πολιτικό
μηδενισμό. [7]</span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Οι κύκλοι των ιδεών, το τέρμα της γραμμικότητας και η αντιπροσώπευση </b></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Το θέμα αυτό μπορούμε να το προσεγγίσουμε με δύο όψεις:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>1. Με βάση τους κύκλους των ιδεών, </b>υπό μια έννοια <i>συστημικής ιστορικής εξέλιξης. Α</i>ναδεικνύονται
κύκλοι ιδεών σε ιστορικά πεδία που εμπλουτίζονται και περνούν από
σημεία καμπής και κρίσης και που μετασχηματίζονται καθολικά. Εδώ θα
θυμηθούμε την ανάλογη θεωρία για τους ιστορικούς κύκλους Κοντράτιεφ στην
οικονομία. Μπορούμε να μιλήσουμε, λοιπόν, για πολιτικούς κύκλους
ανάλογους με τους οικονομικούς του Κοντράτιεφ. </span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>2</b>.<b> Υπό την έννοια του τέλους της γραμμικότητας</b>.
Μπορούμε να σταθούμε σε κριτικές που αφορούν στην νεωτερικότητα όπως
αυτή που έχει επιχειρήσει συστηματικά ο Giddens με την κριτική θεώρησή
του, αλλά, πάνω απ’ όλα, μπορούμε να μιλήσουμε για το τέλος της
γραμμικότητας της νεωτερικότητας. </span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Η νεωτερικότητα δεν έχει τελειώσει ως υπόθεση, αλλά έχει χάσει πολλές
από τις γραμμικές απλοϊκότητές της, οι οποίες την οδήγησαν σε εκκρεμείς
ή σε ακραίες δυναμικές και προσεγγίσεις, όπως η «σύγκρουση των
πολιτισμών» και «το τέλος της ιστορίας». Και οι δύο αυτές προσεγγίσεις
αποδεικνύονται κατ’ ουσίαν το ίδιο φρούδες, ουτοπικές ή, μάλλον, μη
ουσιαστικές. Υπάρχουν άλλες διεργασίες που είναι πιο ουσιαστικές, είναι
διαδικασίες όπως οι <i>συστημικές προσεγγίσεις</i> που επιχειρεί ο
Βάλλερσταιν, αλλά και άλλες που έχουν πεδίο γόνιμης αντίληψης και
κριτικής θεώρησης και που συνδυάζουν την πολιτική με την οικονομία ως
δυναμικά πεδία που αλληλεπιδρούν και λειτουργούν και ως αιτίες, επίσης,
παλίνδρομων εξελίξεων.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Εδώ πρέπει να προσθέσουμε την ανθρωπολογική, ψυχολογική και
πολιτισμική κρίση, όχι υπό την έννοια της σύγκρουσης των πολιτισμών,
αλλά υπό την έννοια του συστήματος που δεσμεύει τον άνθρωπο και
διαμορφώνει ένα πεδίο συνεργειών με την πολιτική και την οικονομία. Η
άλλη, λοιπόν, η κριτική ματιά και προσέγγιση μπορεί να περιλάβει έναν
εντοπισμό των βασικών χαρακτηριστικών της σημερινής πολιτικής
πραγματικότητας, μια διείσδυση πέρα από τις θεσμικές γοητείες και
αυθεντίες και τον κριτικό απόηχο που λειτουργεί σαν διάκοσμος και σαν
εναλλακτικότητα, έτσι όπως εμφανίζεται στην κομματική διπολικότητα,
καταλήγοντας να είναι όλο και πιο ανούσια. <b> </b></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ωστόσο, σε κάθε εποχή παρουσιαζόταν η ανάγκη για ένα πεδίο κάθαρσης.
Μιλάμε σήμερα για το Ρωμαϊκό δίκαιο και αγνοούμε ότι δύο μεγάλοι του
στοχαστές, ο Παπινιανός και ο Ουλπιανός, εκτελέστηκαν ή δολοφονήθηκαν
από αυτοκράτορα ή από Πραιτωριανούς, υπερασπιζόμενοι τις ιδέες τους. Οι
ιδέες αυτές είναι προφανές ότι δεν είχαν καμία πέραση στην εποχή τους.
Συχνά, μας μένουν ως κληρονομιά κάποιες ιδέες που όμως αποτελούν ένα
ασθενή θεσμικό απόηχο ικανό και εκτεθειμένο σε παλινδρομήσεις, από
εποχές όπου όμως δεν υπήρχε η πραγματική τους δικαίωση, όπως γνωρίζουμε
μέσα από την ιστορική αφήγηση που έχουμε για αυτές τις εποχές. </span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Πάντα λοιπόν υπήρχε η ανάγκη της κάθαρσης όπως τονίζεται και με τον
υπέροχο ορισμό της τραγωδίας από τον Αριστοτέλη και όπως πραγματώνεται
αυτή τελικά στους Αρχαίους Τραγικούς και τον Σαίξπηρ. Δεν είναι τυχαίο
ότι πολλάκις το πεδίο της αναφοράς του Σαίξπηρ είναι το πολιτικό που
διαπλέκεται με το ψυχολογικό και το προσωπικό. Είναι το προσωπικό πεδίο
αναφοράς που δεν μπορούσε να αναγνωρίσει ο Μαρξισμός και που
καθυστερημένα το αναγνώρισε ο Λένιν μέσα από τις επιπτώσεις της επιλογής
μιας προσωπικότητας τύπου Στάλιν ως τον διάδοχο ηγέτη. </span> <span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
Γενικότερα, η σχέση της προσωπικότητας με το σύστημα και την
κοσμοθεωρητική ιδεολογία και λειτουργία της στην ιστορία είναι ένα
σύνθετο ζήτημα που δεν επιδέχεται τις απλοϊκότητες της συστημικής και
μονοδιάστατης θεώρησης των πραγμάτων. Με τον όρο «συστημική θεώρηση» δεν
εννοούμε την συστημική θεωρία, που είναι ιδιαίτερα γόνιμη και απέχει
πολύ από την ιδέα που έχουμε περί αυτής ως πολιτικού συστήματος, το
οποίο, βεβαίως, στο ρεαλιστικό του πεδίο και τη μορφή που λαμβάνει
γίνεται συχνά ένα τερατούργημα. Μιας θεμελιώδης ιδέα στο ιδεατό της
αντανακλάται στο ειδωλικό της πεδίο παραμορφωτικά, χωρίς, επίσης, αυτό
να σημαίνει ότι η λέξη «σύστημα» είναι κατοχυρωμένη σε αυτή την –κατά
πολλούς– βαρβαρότητα που λέγεται πολιτικό οικονομικό σύστημα. Πρέπει να
αποσπάσουμε τη ρουτίνα της έννοιας, να διαχωρίσουμε την τρέχουσα σημασία
της από την πραγματική έννοια της συστημικής θεωρίας, η οποία έχει τόσα
να μας διδάξει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Αναφορές: </b></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">[1] Η «φυλή» εδώ
αναφέρεται με την έννοια της Ινδοευρωπαϊκής καταγωγής της και όχι με
την φυλετική ρατσιστική της εκδοχή, που μάθαμε τόσο κακοποιημένα στον 20<sup>ο</sup>
αιώνα καταμεσίς της νεωτερικότητας και που δήθεν εξέπληξε την
ανθρωπότητα με την ανάδειξή της και με τη θεωρία του υπεράνθρωπου και
πάλι στρεβλωμένη.<br />[2] Durant,<i> </i>Will<i>,</i> "Τhe Story of Civilization, Vol. 6 - The Reformation", 1957<br />Επιστολή του Jakob Fugger II στον Κάρολο τον 5<sup>ο:</sup><i>«Είναι
γνωστό ότι η Μεγαλειότητά σας ίσως να μην απολάμβανε της Αυτοκρατορικής
τιμής χωρίς τη βοήθειά μου, κάτι το οποίο μπορεί να επιβεβαιωθεί και με
δηλώσεις όλων των αντιπροσώπων. Σε όλα αυτά δεν κοίταξα ποτέ το δικό
μου κέρδος. Η σεβάσμια παράκλησή μου είναι να διατάξετε την χωρίς
περαιτέρω καθυστέρηση της επιστροφής των χρημάτων που πλήρωσα, συν τους
τόκους».</i>[3] Cohen, Daniel, "Η ευημερία του κακού", εκδ. Πόλις, 2000, σελ. 69:<br /><i>«Ο νόμος του </i><i>Thomas</i><i> </i><i>Manlthus</i><i>
μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: Όποια και αν είναι η πρόοδος που
επιτυγχάνουν οι ανθρώπινοι πολιτισμοί στο πεδίο των τεχνών ή των
τεχνικών, το εισόδημα των κατοίκων μιας χώρας δεν μπορεί να αυξηθεί! Ο
λόγος είναι εξαιρετικά απλός. Μόλις το εισόδημα ενός έθνους αυξηθεί, ο
πληθυσμός τείνει να αυξηθεί ακόμη γρηγορότερα. Κάθε βελτίωση του
βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού προκαλεί έτσι μια εκθετική μεγέθυνση του
πληθυσμού, η οποία αργά η γρήγορα πρέπει να αναχαιτιστεί λόγω
ανυπαρξίας διαθέσιμων εδαφών».</i>[4] Γιάννης Ζήσης, <a href="http://www.solon.org.gr/index.php/dimokratia-oloklirotismos/100-2008-07-15-18-35-52/842-protectorata-g8.html" target="_blank">Υπάρχουν και προτεκτοράτα στους G8;</a> , solon.org.gr<br />[5] Krugman, Paul, Η συνείδηση ενός προοδευτικού, εκδ. Πόλις, 2007, σελ. 134<br />[6] Γιάννης Ζήσης, <a href="http://www.solon.org.gr/index.php/dimokratia-oloklirotismos/100-2008-07-15-18-35-52/467-eidolopoiisi-tipote.html" target="_blank">Η ειδωλοποίηση του τίποτε</a>, solon.org.gr<br />[7] Γιάννης Ζήσης, <a href="http://www.solon.org.gr/index.php/2008-03-19-16-50-47/5-2008-03-19-17-17-06/480-2008-10-09-11-49-54.html" target="_blank">Η εικονοποίηση και ο μηδενισμός της πολιτικής</a>, solon.org.gr</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας</b></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: 8pt;">Αναρτήθηκε στις 08 Ιουλίου 2010</span><br /><span style="font-size: 8pt;">Φωτογραφία: wikimedia</span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><b>Διαβάστε επίσης: </b><a href="http://www.solon.org.gr/index.php/ergatiko-kinima-oikonomia/120-ergatiko-kinima-oikonomia/1936-strevli-anaptixi-b.html" target="_blank"><b>"Η πυραμίδα της στρεβλής υπανάπτυξης ή της ανυπαρξίας της δημοκρατίας"</b></a></b></span></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-47553321831712804122017-03-24T17:02:00.003+02:002017-03-24T17:04:33.759+02:00Μαθήματα ηθικής<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtHOopaygZDystRmEsO0yx7miI3ziv_mY8TeDvdZK_enOEctCADmbd-jIrsOo4Ni5NPFTOoFvMNCZYFExgLlffK3ozoRmXyAmZlcvaGW895pH7kG-eVKM7cDmv_NYuxlhmH3PBk3hjH4Qk/s1600/mathimata-ithikis-2-400.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="173" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtHOopaygZDystRmEsO0yx7miI3ziv_mY8TeDvdZK_enOEctCADmbd-jIrsOo4Ni5NPFTOoFvMNCZYFExgLlffK3ozoRmXyAmZlcvaGW895pH7kG-eVKM7cDmv_NYuxlhmH3PBk3hjH4Qk/s320/mathimata-ithikis-2-400.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Μέχρι τώρα θεωρήθηκε ο άνθρωπος ως η κορωνίδα του πλανήτη, το έσχατο
όριο του πολιτισμού και η πηγή του. Είναι όμως έτσι; Διακόπτοντας τη
σειρά άρθρων για τη δημοκρατία και την κοινωνία, θεωρήσαμε πιο αναγκαίο
και σωστό – και πιο δημοκρατικό – να κάνουμε μία αναφορά σε
απροσδόκητους συμμετόχους της «ανθρωπιστικής» συνείδησης, που όχι μόνον
δείχνουν ότι δεν υπάρχει μονοπώλιο του ανθρώπου στην ηθική αλλά ότι
αυτός, αντίθετα, έχει εκπέσει της θέσης του και των δυνατοτήτων που αυτή
έχει.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Σε ένα σύντομο βίντεο στο διαδίκτυο φαίνεται ένα θηλυκό λιοντάρι που
κυνηγάει για τροφή. Μπαίνει σε ένα κοπάδι άλλων ζώων και απομονώνει ένα
νεογέννητο. Ας σημειωθεί ότι τα περισσότερα άγρια ζώα δεν έχουν την
πολυτέλεια της καθημερινής τροφής ούτε μπορούν, βέβαια, να απευθυνθούν
σε κάποιο εστιατόριο για να έχουν φαγητό όποτε θέλουν και όπως το
θέλουν. Κυνηγούν όταν είναι πεινασμένα και αποκτούν την τροφή τους με
μεγάλο κόπο. Αυτό όμως το λιοντάρι τελικά αποφασίζει να μην
καταβροχθίσει τη λεία του (αν και πεινασμένο προφανώς) και, αντίθετα,
δείχνει μητρική στοργή και τάση για παιχνίδι με το νεογέννητο του άλλου
είδους, μέχρι που στο τέλος το αφήνει ελεύθερο. Και αυτό μετά από
περιπλάνηση βρίσκει το κοπάδι του και τη μητέρα του.</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><iframe allowfullscreen="" class="YOUTUBE-iframe-video" data-thumbnail-src="https://i.ytimg.com/vi/usH--r_kp9U/0.jpg" frameborder="0" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/usH--r_kp9U?feature=player_embedded" width="320"></iframe></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Τι άραγε ένοιωσε το λιοντάρι για τη νέα ζωή; Τι το έκανε να υπερβεί
το ένστικτο επιβίωσης; Αυτό το γεγονός από μόνο του είναι κάτι
συγκλονιστικό, που μόνον ένας εγκέφαλος με ψυχρή ακαδημαϊκή
αναλυτικότητα μπορεί να αγνοήσει. Δεν είναι συγκλονιστικό μόνον
συναισθηματικά, αλλά συγκλονιστικό κυρίως με την έννοια ότι σπάει όλες
τις ανθρώπινες προκαταλήψεις και την ψυχρή λογική – που, σημειωτέον, δεν
είναι αληθινή λογική. Οι επιστημονικές λέξεις και διατυπώσεις μπορούν,
υπό ορισμένη οπτική γωνία, να αφαιρέσουν την ψυχή από τα συμβάντα, λες
και η ίδια η διατύπωση αποτελεί μία αποδεικτική δύναμη απο-οντοποίησης.
Αλλά αυτή υπάρχει για όσους θέλουν να δουν. Και άλλα περιστατικά
υπέρβασης των άγριων ενστίκτων έχουν παρατηρηθεί σε άγρια ζώα. Μπορεί να
είναι εξαιρέσεις, αλλά δείχνουν τις ενυπάρχουσες δυνατότητες και σπάνε
τα στεγανά της ανθρώπινης αντίληψης. Εξάλλου, <b>ποτέ η μετριότητα δεν ήταν δάσκαλος ηθικής, η θετική εξαίρεση ήταν πάντοτε αυτή που αποτελούσε το βήμα για το μέλλον.</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Και ερωτάται:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Τα μαθήματα ηθικής προέρχονται όλα από τους ανθρώπους;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ποιος άνθρωπος θα άφηνε να του ξεφύγει η λεία του, ακόμη και αν δεν
ήταν αναγκαία για την επιβίωσή του, όπως ήταν αντιθέτως για τη λέαινα;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ποια είναι η θεμελιώδης στρέβλωση της ανθρώπινης συνείδησης που οδήγησε τον άνθρωπο από κορωνίδα να γίνει απλώς ένας εκπεσών;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Αυτή η έκπτωση είναι ορατή στην εποχή μας, πάντα υπήρχε, αλλά σήμερα
είναι κραυγαλέα, όπως είναι σε κάθε εποχή κρίσης – και γίνεται
κραυγαλέα, γιατί υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις για να εξαλειφθεί. Οι
άνθρωποι είναι έτοιμοι να αλληλοεξοντωθούν εν μέσω μάλιστα αφθονίας. Ας
ξεχάσουμε, λοιπόν, την «ανωτερότητα» και ας πάρουμε μαθήματα ζωής από
οπουδήποτε και αν προέρχονται κι ας μην περιορίζουμε την ηθική σε
συμπεριφορισμούς ανέξοδους που το μόνο που κάνουν είναι να συγκαλύπτουν
τη βαθιά της έλλειψη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου <br /> Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>(<a href="http://solon.org.gr/index.php/component/content/article/7015-mathimata-ithikis.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-43402744570672879102017-03-17T22:29:00.003+02:002017-03-17T22:29:57.390+02:00Δημοκρατία και Πνευματικότητα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXT6tFiwxqh8zAUbVI89_Kp4zV4F2cGmBUaW2SMsz1gLpLDmGh8O9GNIcU5wrMX0Qx7AY1MM3cXn_JvezFn3wV1FrVWzydw9XfJqpunan65T1I228gClByHHfuVAL-QJj8_R1x7l5RiImx/s1600/kykloi-synthesi_350.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="310" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXT6tFiwxqh8zAUbVI89_Kp4zV4F2cGmBUaW2SMsz1gLpLDmGh8O9GNIcU5wrMX0Qx7AY1MM3cXn_JvezFn3wV1FrVWzydw9XfJqpunan65T1I228gClByHHfuVAL-QJj8_R1x7l5RiImx/s320/kykloi-synthesi_350.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ανάμεσα στην έννοια της δημοκρατίας και την έννοια της πνευματικότητας
υπάρχει ένα χάσμα αγεφύρωτο, που οφείλεται στην ερμηνεία που έχει γίνει
στις δύο αυτές έννοιες – και όταν λέμε «ερμηνεία» εννοούμε την ερμηνεία
που τους γίνεται στην καθημερινότητα του ανθρώπου και όχι την επίσημη
ερμηνεία ή εκείνην των διανοουμένων (χωρίς, βέβαια, να τις αποκλείουμε).
Στην μεν δημοκρατία (τη φιλελεύθερη που ίσχυσε ώς σήμερα) κυρίαρχη θέση
στην αντίληψη των ανθρώπων έχει η ελευθερία ως μία απαλλαγή από
δεσμεύσεις ή ευθύνες οποιουδήποτε είδους, ενώ η πνευματικότητα παραμένει
κάτι περίκλειστο σε τυπικές συμπεριφορές και αντιλήψεις του παρελθόντος
που αντιμάχονται τελικά όχι μόνον την παραπάνω ελευθερία αλλά και την
ελευθερία γενικά.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ως συνέπειες αυτού, ο ηθικισμός και η ασυδοσία είναι τα αντίστροφα
αλλά συμπληρωματικά αποτελέσματα αυτής της διαστρέβλωσης των εννοιών της
ζωής μας και είμαστε πλέον αναγκασμένοι να ασχοληθούμε με αυτό το
πρόβλημα. Εξάλλου, η δημοκρατία που εγκαθίδρυσε ο Σόλωνας στην αρχαία
Αθήνα και αρτιώθηκε από τον Κλεισθένη αρκετά αργότερα δεν μπορεί να
αναπαράγεται ορθά σε κάθε στιγμή της ιστορίας, γιατί εν τω μεταξύ
γίνονται στρεβλώσεις. Αυτό οφείλεται στο ότι δεν είναι ακόμη κατακτημένη
πραγματικά – μόνον που πρέπει να το δούμε καθαρά και να μην έχουμε
αυταπάτες γι’ αυτό. Επιπρόσθετα, η αναπαραγωγή δεν θα ήταν το ορθό,
γιατί πρέπει να βαίνουμε προς το μέλλον και όχι απλά να αναπαράγουμε το
παρελθόν. Επομένως, η τυπική ανακήρυξη της δημοκρατίας δεν σημαίνει πως
υπάρχει αληθινά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Από αυτή τη σχέση Ελευθερίας και Πνευματικότητας λείπει η ευθύνη. Η
ευθύνη αποτελεί τον συνδετικό κρίκο της ελευθερίας, της δημοκρατίας και
της πνευματικότητας και είναι αναγκαίο στοιχείο της λαϊκής κυριαρχίας,
δηλαδή της πολιτικής βούλησης των πολιτών. Δεν μπορεί να υπάρξει
δημοκρατία χωρίς ευθύνη, πνευματικότητα και ελευθερία, ούτε αληθινός και
ενεργός πολίτης, ούτε πνευματικός άνθρωπος χωρίς ευθύνη απέναντι στην
κοινωνία και τον κόσμο αλλά και στην ελευθερία. Η ευθύνη δεν είναι μία
παθητική ανάληψη υποχρεώσεων, αλλά μία αυτοεγκαινιαζόμενη υπευθυνότητα
με πλήρη ενεργότητα στην εκπλήρωση των δικαιωμάτων του ίδιου του εαυτού
και των άλλων. Η αληθινή ευθύνη αντιλαμβάνεται <b>ενότητα και ολότητα μαζί με το άτομο.</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η Ελευθερία και η Πνευματικότητα φαινόντουσαν μέχρι τώρα δύο έννοιες
απλές και εύκολα προσδιορίσιμες, αλλά αυτό είναι απόλυτα ψευδές. Η ίδια η
ελευθερία είναι έκφραση πνευματικότητας και η πνευματικότητα δεν μπορεί
να υπάρξει χωρίς ελευθερία και ευθύνη. Όμως η ελευθερία κατάντησε μία
ασυδοσία και η πνευματικότητα μία σειρά από στείρες συμπεριφορές
τυποποιημένες που πρόσβαλλαν την ελευθερία αλλά και το πνεύμα εν γένει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Στο παρόν θα κάνουμε μόνον κάποιες αναφορές στην πνευματικότητα. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η πνευματικότητα περιορίστηκε σε ορισμένους τομείς όπως η θρησκεία, η
φιλοσοφία και η τέχνη, οι οποίοι διεκδικούν την αποκλειστικότητα, αλλά
συνήθως δεν διαθέτει τα αναγκαία στοιχεία αληθινής κοινωνικότητας που θα
αποτελούσαν δείγματα ευθύνης. Αυτό συμβαίνει, γιατί ο αποκλεισμός των
υπόλοιπων τομέων της ζωής εμποδίζει την επικαιροποίηση της αντίληψης για
το πνεύμα. Συμπεριφορές που προσιδίαζαν σε παλαιές εποχές, ακόμη και αν
τότε ήταν ενδεικτικές πνεύματος, σήμερα λειτουργώντας σε ένα τέτοιο
πλαίσιο αποκλεισμού θα αποτελούσαν αντιπνευματικότητα, γιατί θα έδειχναν
ψυχολογική προσκόλληση και εξάρτηση από είδωλα του παρελθόντος, που
γίνονται είδωλα απλώς και μόνον επειδή πλέον δεν μπορούν να ανιχνεύσουν
τις πιο πολύπλοκες ζωντανές ανάγκες του παρόντος και δεν σκοπεύουν στην
εκπλήρωση υπεύθυνης κοινωνικότητας αλλά στην εκπλήρωση μιας προσωπικής
επιθυμίας και ψευδαίσθησης. Μάλιστα, στις ακραίες σημερινές παγκόσμιες
και τοπικές συνθήκες η ανεπάρκεια της πνευματικότητας προβάλλει πολύ
έντονα και γλαφυρά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Άλλο στρεβλό χαρακτηριστικό που ονομάζεται πνευματικότητα είναι <b>η φυγή από το κοινωνικό γίγνεσθαι.</b>
Η φυγή καθεαυτή δεν είναι κάτι αρνητικό, αλλά αν είναι κυρίαρχη,
αυτοσκοπός και μη αναγκαία, τότε δεν πρόκειται για πνευματικό δείγμα
αλλά για ατομισμό. Τα όρια είναι δυσδιάκριτα. Η αληθινά πνευματική
«φυγή» δεν είναι απόσυρση και αδιαφορία για τον κόσμο αλλά, κατά την
άποψή μας, εκείνη η ματιά που δεν εγλωβίζεται μέσα στα πράγματα του
κόσμου και μπορεί να διακρίνει πέρα από τον περιορισμό που επιβάλλει το
παρόν. Ταυτόχρονα, κατανοεί τα συμβαίνοντα, ενδιαφέρεται ενεργά και
προσπαθεί να διακριβώσει τα επόμενα κατάλληλα βήματα και όχι να
επιβάλλει ένα επιθυμητό είδωλο, είτε άσχετο προς το παρόν, είτε στρεβλό.
Να δώσουμε ένα παράδειγμα ορθότητας από την ρωμαϊκή ιστορία: ο
Κιγκινάτος, ρωμαίος πατρίκιος, αρεσκόταν στην αγροτική ζωή του αλλά το
458 π.Χ. κλήθηκε να αναλάβει την διακυβέρνηση του ρωμαϊκού κράτους ως
δικτάτορας για να αντιμετωπίσει τους εχθρούς της Ρώμης και μόλις αυτό
επιτεύχθηκε (πολύ σύντομα, εντός 16 ημερών!) ξαναγύρισε στα χωράφια του –
την στιγμή που άλλοι ραδιουργούν και σκοτώνουν για τους θρόνους. Η
συνείδησή του κινήθηκε με συνέπεια ανάμεσα στην πράξη και την απόσυρση,
κρατώντας και τα δύο στην περιοχή του πνεύματος λόγω της επιδειχθείσας
ευθύνης. Ένα παράδειγμα άκαιρης επιβολής προτύπου δόθηκε στη δεκαετία
του 1970 από τους Ερυθρούς Χμερ στην Καμπότζη, που προσπάθησαν να
οικοδομήσουν έναν αγροτικό πολιτισμό μακριά από τις πόλεις με βίαιο
τρόπο, πράγμα που κατέληξε στο να σκοτώσουν απάνθρωπα 1.700.000
ανθρώπους μέσα σε 4 χρόνια! Και δεν συζητάμε καν για το αν ήταν ορθό σαν
πρότυπο αυτό που συνέλαβαν. Είναι και τα δύο ακραία παραδείγματα, το
ένα παράδειγμα ορθότητας και κοινωνικότητας και το άλλο απανθρωπιάς.
Αλλά το πνεύμα πάντοτε συνδέεται με τον ορθό ανθρωπισμό και την βαθιά
κατανόηση των συνθηκών χωρίς προσκόλληση σε είδωλα του ιδανικού.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η πνευματικότητα όμως έχει καταλήξει να είναι η ενασχόληση με τα
πράγματα του πνεύματος, όπως γίνεται κανείς «φιλόσοφος» επειδή διαβάζει
φιλοσοφικά βιβλία, ενώ<b> το πνεύμα δεν μπορεί να είναι άσχετο προς τον
σκοπό των δραστηριοτήτων ή προς το πώς και πόσο επιδρά στην εξέλιξη της
ανθρώπινης συνείδησης. </b>Για παράδειγμα, μία ενσυνείδητη
αντιπνευματική επιλογή δεν μπορεί να θεωρείται πνεύμα, επειδή απλώς
κάποιος πέρασε από τον τομέα αυτόν και ασχολήθηκε με τις έννοιες του,
ενώ τελικά τις απέρριψε. Η απόρριψη δεν είναι πάντοτε τυπική αλλά
συχνότατα είναι κατ’ ουσίαν απόρριψη, όπως π.χ. μπορεί κάποιος να
διακηρύσσει τη δικαιοσύνη και να διαπράττει ατιμίες, ή να απορρίπτει τη
δικαιοσύνη ευθέως, ή να αποκαλεί δίκαιο το άδικο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Ως πνεύμα θεωρείται συχνά η σκέψη και η παιδεία. <b>Όμως το πνεύμα είναι πλήρες σκοπού που είναι αδύνατον να χωρέσει ή να εκπληρωθεί με τις γνώσεις και τις τυπικές συμπεριφορές. </b>Επίσης, η γνώση δεν εγγυάται την κατανόηση, δηλαδή την σε βάθος αντίληψη, αλλά μπορεί να αποτελεί μία επιφανειακή προσέγγιση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Από το άλλο μέρος, είναι απαράδεκτο να θεωρείται ότι η άγνοια
αποτελεί θύρα για το πνεύμα. Η άγνοια δεν οδηγεί σε ελευθερία ούτε σε
ευθύνη – και η πνευματικότητα χωρίς αυτά τα δύο δεν είναι νοητή. Η γνώση
είναι ένα μέσον, ένα φως που ρίχνεται στα πράγματα, που όμως δεν αρκεί,
για να οδηγήσει σε αληθινή κατανόηση και τελική επιλογή. Το κίνητρο
παίζει σημαντικότερο ρόλο. Βέβαια, συχνά απαιτείται να επιλέξουμε σε
συγκεκριμένες περιπτώσεις το ορθότερο ή το λιγότερο κακό ανάμεσα σε
έλλειψη γνώσης και γνώσης. Οπότε, π.χ. μια αθωότητα συνδυασμένη με
άγνοια θα είναι προτιμητέα από μια απάνθρωπη γνώση. Η τυποποίηση των
εννοιών θα ήταν, επομένως, εγκληματική. Εκτός τούτου, η φύση της γνώσης
θα πρέπει να αναλυθεί και να διευκρινιστεί, γιατί δεν συμπίπτει κατ’
ανάγκην με τις γνώσεις. Το ζήτημα αυτό είναι τρομερά περίπλοκο και θα
διευκρινίζεται στον βαθμό που η αντίληψή μας βαθαίνει, γιατί η γνώση
είναι έννοια πολυσήμαντη – ομοίως και η άγνοια ως αντίθετό της.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Εν κατακλείδι, <b>η πνευματικότητα δεν είναι ένα τυπικό στοιχείο, αλλά εκείνη η λεπτή αξία που ενώνει τις μεγάλες ιδέες σε ένα όλο. </b>Αυτό
θα μπορούσε να βοηθήσει για μια αληθινή δημοκρατία που ενώνει
εναρμονισμένα τα μέρη της εν ελευθερία, όπου το πλήθος θα εξέφραζε τις
τάσεις και αρχές της δημοκρατίας και όχι τη δύναμη των αριθμών – γιατί η
δημοκρατία δεν μπορεί να είναι μόνον μία τυπική διαδικασία αλλά
πρωτίστως θέμα σκοποθεσίας και έκφραση ορθής σχέσης όλου και μέρους
καθώς και των μερών μεταξύ τους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η ελευθερία, από το άλλο μέρος, έχει καταντήσει ασυδοσία, επειδή
ακριβώς ξεχάστηκε το πνεύμα. Αντί να είναι πνευματική έκφραση, έγινε
έκφραση επιθυμίας. Η πνευματικότητα της ελευθερίας σημαίνει ότι αυτή
εκφράζεται ορθά μόνον σε συνδυασμό με τις άλλες μεγάλες ιδέες της
ισότητας και της αδελφότητας, πράγμα που ισχύει ομοίως και για τις άλλες
δύο, γιατί αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά, θα διαπιστώσει ότι αυτές
αλληλοσυμπληρώνονται αποκλείοντας την αυθαιρεσία και την αυτοαναίρεσή
τους. Δεν μπορεί κανείς να επιλέγει ό,τι του αρέσει από την ενότητα
αυτή, που εμείς τη χωρίσαμε αυθαίρετα σε μέρη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Επομένως, η ελευθερία και η πνευματικότητα δεν μπορούν να είναι αντικείμενα επιθυμίας ούτε να εκφράζουν προσωπική επιθυμία. <b>Εκφράζουν και οι δύο ευαισθησία τόσο απέναντι στην καθολικότητα όσο και στην ατομικότητα, επιχειρώντας να τις εναρμονίσουν</b>.
Σε αυτό το σημείο είναι που ανακύπτει για εμάς τους ανθρώπους η μέγιστη
δυσκολία στην ερμηνεία και την κατανόηση αυτών των αρχών-ιδεών.
Τυποποιούμε την ισότητα και μάλιστα ενίοτε με φθόνο, ταυτίζουμε την
αδελφότητα με ένα αδύναμο συναίσθημα γεμάτο αδιακρισία και την ελευθερία
με την ασυδοσία και την αποξένωση. Την δε πνευματικότητα την
περιχαρακώνουμε σε πολύ στενά όρια, που συχνά είναι όχι μόνον στενά αλλά
και αντιπνευματικά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η πνευματικότητα έχει άρρηκτη σχέση με τις Μεγάλες Ιδέες. Πάντοτε
υπάρχουν μεγάλες ιδέες πίσω από οποιαδήποτε έκφραση της πνευματικότητας
και αντίστροφα, και πάντοτε η πνευματικότητα επιχειρεί να απελευθερώσει
τον άνθρωπο από τα δεσμά των ειδώλων που φτιάχνει ο ίδιος ή το
περιβάλλον του. Γι’ αυτό η πνευματικότητα δεν μπορεί να αποτελεί η ίδια
είδωλο, γιατί αυτό θα αναιρούσε τον χαρακτήρα της ως απελευθερωτή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Αλλά πώς είναι δυνατόν ο σημερινός άνθρωπος να εγερθεί σαν άνθρωπος
και όχι σαν καταναλωτής υποταγμένος σε φαντασιακές ανάγκες, και να
επιχειρήσει την ανεύρεση διεξόδου στα τεράστια προβλήματα της εποχής
του; «<i>Είναι ηρωισμός πια, πιο μεγάλος από την ισχύ του ξίφους πάνω
στον Γόρδιο Δεσμό, το να πείσεις τον εγκέφαλο της τηλεόρασης για ένα
ρόλο πιο μεγάλο από αυτόν του θεατή και του καταναλωτή»</i><a href="http://solon.org.gr/index.php/zoi-sinidisi-kathimerinotita/idees-synafeies-idiotites/135-zoi-idees-synafeies-idiotites-kosmos/7011-dimokratia-kai-pneymatikotita.html#_ftn1" name="_ftnref1" title="">[1]</a>.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<hr size="1" style="margin-left: 0px; margin-right: 0px;" width="33%" />
<div>
<div class="FootnoteText">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://solon.org.gr/index.php/zoi-sinidisi-kathimerinotita/idees-synafeies-idiotites/135-zoi-idees-synafeies-idiotites-kosmos/7011-dimokratia-kai-pneymatikotita.html#_ftnref1" name="_ftn1" title="">[1]</a> Γιάννης Ζήσης, «Η ιστορική κρίση του σύγχρονου κόσμου», ανέκδοτο κείμενο 2003.</span></div>
</div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου</strong><br /><strong>Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</strong></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Φωτογραφία: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />(<a href="http://solon.org.gr/index.php/zoi-sinidisi-kathimerinotita/idees-synafeies-idiotites/135-zoi-idees-synafeies-idiotites-kosmos/7011-dimokratia-kai-pneymatikotita.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-58189207243907572182017-03-10T18:03:00.005+02:002017-03-10T18:03:44.059+02:00Ρεαλιστική και ουτοπική ιδεολογία, η φύση τους<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg26OKt1hEm1updQuM1OsVqQfsGJ1yliIZFhRXgTkIojQi4ptUpC44McCFOPGK3_SR9oR8GPpBNvo6-_dII0SBxmsIH5xXTSJiXt4XFvP5H2VTJVAXCclqGCBZHhaHsUo5UbmFSnHLt_lBS/s1600/kateythnisi.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg26OKt1hEm1updQuM1OsVqQfsGJ1yliIZFhRXgTkIojQi4ptUpC44McCFOPGK3_SR9oR8GPpBNvo6-_dII0SBxmsIH5xXTSJiXt4XFvP5H2VTJVAXCclqGCBZHhaHsUo5UbmFSnHLt_lBS/s320/kateythnisi.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Η Ιδεολογία είναι ένα σύνολο νοοτροπίας κατευθυντικής μέσω αρχών και
σκοπών. Είναι ένα διαρθρωμένο σύστημα κατεύθυνσης, σχέσης, ερμηνειών και
εννοιών με κατανόηση της πραγματικότητας μέσα από συνειδησιακές
αποδοχές και όρια. Η «αλήθεια» στην έννοια της ιδεολογίας την
διαφοροποιεί από την επινοημένη ουτοπία και την ουτοπική επινόηση, που
στερείται αρμών αποτελεσματικότητας και πράξης. Αντιθέτως, η ουτοπική
ιδεολογία, παρά το ότι υποκρίνεται ότι είναι καθολικός σκοπός και
πνεύμα, στερείται σκοπού και, επομένως, δεν διέπεται από την ζωή, τις
σχέσεις και το πνεύμα. Είναι, τελικά, μια επινόηση του άσκοπου, υπακούει
στον ψυχαναγκασμό πλασματικής ωραιοποίησης των υποκειμένων.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Η ιδεολογία που κυριαρχείται από την κατανόηση του κόσμου των Εννοιών
και των αναγκών, η ιδεολογία ενός σχεδίου αλλά και ελευθερίας, περιέχει
δέσμευση επειδή συνδέεται με την πραγματικότητα. Η δέσμευση της
Ιδεολογίας στην Λογική και την σκοποθεσία επιβάλλει αντικειμενική
θεώρηση. Μόνον έτσι η ιδεολογία δεν είναι ψυχολογικό άλλοθι ή άλλοθι
αλλοτριωμένης ταύτισης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Όμως ο ρεαλιστικός χαρακτήρας της Ωφέλιμης Ιδεολογίας δεν ταυτίζεται
με την ρεαλιστική πολιτική. Η ρεαλιστική πολιτική, παρά το όνομά της,
περιέχει στην πραγματικότητα το δόγμα της ασυνεννοησίας και του
ελλείμματος της προσπάθειας για κατανόηση και δεν πρέπει να τα
συγχέουμε.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Ο ωφελιμιστικός ρεαλισμός στην ιδεολογία επιβάλλει τρία πράγματα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i><br />Πρώτον</i><i>,</i> την επιλογή μιας ιδεολογίας που <b>δεν είναι
σύστημα ολοκληρωτικής και άμεσης αναγωγής στην ουτοπία. Αυτό σημαίνει
επιλογή όχι συστημικής ιδεολογίας αλλά γενικών και πραγματιστικών αρχών.
</b>Δηλαδή για παράδειγμα: Δεν επιλέγουμε την θεωρία της προλεταριακής
επαναστατικής προσφυγής στην ουτοπία, αλλά την ανάπτυξη του δημοκρατικού
κοινωνισμού. Δεν τοποθετούμε την έμφαση στην αταξική ουτοπία, αλλά στην
αναπτυσσόμενη και φιλελεύθερη αρχή της επικουρικότητας και του
μερισμού. Δεν επικεντρωνόμαστε στον απόλυτο καπιταλιστικό ή
κολεκτιβιστικό υλισμό, αλλά στον πολιτιστικό και ποιοτικό εξευγενισμό
των προτύπων οικονομίας, ζωής και κοινωνίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i><br />Δεύτερον</i><i>,</i> προσδιορίζουμε τις λειτουργικές κατευθύνσεις
της Ιδεολογίας όχι τόσο στην ανάπτυξη μιας ανεδαφικής και υποκριτικά
ρητορικής αλληλεγγύης, αλλά <b>μιας παιδείας αναγνώρισης και διάκρισης της Ωφέλειας στην συνεργασία και την κοινότητα πέραν του ανταγωνισμού δύναμης. </b>Ο
ανταγωνισμός δύναμης υφίσταται μεν, αλλά γίνεται πιο λειτουργικά
αξιοκρατικός και ισηγορικός και φυσικά όχι ολοκληρωτικός, ενώ ταυτόχρονα
υφίσταται και η αναγνώριση της Ωφέλειας πέραν του ανταγωνισμού και του
ατομικισμού, μέσα σε μια Φιλελεύθερη Κοινότητα και συνεργατικότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ο ανταγωνιστικός αυτοματισμός καθώς και η συστηματική ιδεολογία έχουν
σοβαρές παρενέργειες και αντιφάσεις, γιατί και τα δυο ενέχουν
ολοκληρωτισμό. Ο ολοκληρωτισμός είναι αντι-ιδεολογικός και, σε καμμία
περίπτωση, δεν είναι κυριαρχία λογικής εννοιών και ιδεών, δεν είναι
πνευματικότητα και εσωτερική ουσιαστικότητα, είναι κυριαρχία ειδώλων και
μορφών, είναι υλισμός.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η Λογική των Εννοιών συμβάλλει στην διαλεκτική συσχέτιση και σύνθεσή
τους και δεν τις αλλοτριώνει μέσω κατάτμησής τους. Έτσι, ο κόσμος των
Εννοιών είναι ωφέλιμος για ένα ατομικά και κοινωνικά ωφέλιμο σχέδιο και
συμβάλλει στην αξιακή αναγνώριση εκείνων που μπορούν να το πραγματώσουν,
γιατί αποτελεί το μέτρο κρίσης και προτύπου βάσει του οποίου τέτοιοι
άνθρωποι μπορούν να αναγνωριστούν. Και είναι παράλογο να έχουμε φτωχά
πρότυπα αλλά να περιμένουμε να μας οδηγήσουν σε πλούτο προσώπων και
αποτελεσμάτων.<i> </i>Για παράδειγμα, η ολοκληρωτική και ταυτόχρονα
ανώριμη ανάπτυξη της ελευθερίας μετατρέπει την έννοια αυτή υλιστικά σε
έλλειμμα αδελφοσύνης και κοινωνίας και σε ανάδειξη ανάλογων προσώπων.
Αυτό το έλλειμμα έχει οργανική αρνητική επίδραση στην ίδια την
ελευθερία. Όμως η ολοκληρωμένη προσέγγιση στην Ελευθερία δεν σημαίνει
ελλειμματική αλληλεγγύη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Οι Ιδεολογικές Έννοιες μπορούν να ενταχθούν μόνον σε λειτουργικό και
φιλελεύθερο σχέδιο και όχι ολοκληρωτικό και να πραγματωθούν από
λειτουργικές συνθετικά ηγεσίες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i><br />Τρίτον,</i> <b>η ρεαλιστική ιδεολογία θεμελιώνεται πάνω σε ανάγκες
με διορατική αναγνώρισή τους, με εντοπισμό αυτού που πρέπει να
παρέλθει, γιατί είναι ανεπαρκές και επικίνδυνο μακροπρόθεσμα. </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Για παράδειγμα, στην σύγχρονη οικονομία υπάρχει αφενός μεν ένα
πλασματικό πεδίο, ένα πεδίο αντίφασης με την ανθρώπινη ζωή, την πρόοδο
και τις ανάγκες της, όπως και μια καταστροφική τελικά και για την ίδια
την οικονομία βλάβη του περιβάλλοντος. Ο ισχύων αυτοματικός ρεαλισμός
αποδεδειγμένα οδηγεί την ανθρώπινη κοινωνία στην αυτοκαταστροφή και
σαφώς η παλαιά εποχή χαρακτηρίζεται από οικονομοκεντρική ανάπτυξη. Όμως η
νέα εποχή πρέπει εξ ανάγκης να διαπνέεται από την αειφόρο ή πράσινη
ανάπτυξη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Αντίστοιχα, η δημοκρατία είναι εκτεθειμένη σε ποσοτικές και μαζικές
αλλοτριώσεις ή σε ποιοτικές ανεπάρκειες – ο θεσμικός αυτοματισμός <i>που την διακρίνει αφήνει ανοικτή τη θύρα και στην κατάρρευσή της</i>. Χρειάζεται διορατική διάγνωση των προβλημάτων και χάραξη μιας σαφούς και αποτελεσματικά καλύτερης πορείας στο μέλλον.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η τραγικότητα της άγνοιας και του αναπόδραστου δεν είναι στοιχείο ρεαλιστικής και ωφέλιμης ή αβλαβούς Ιδεολογίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Ο ολοκληρωτισμός, επίσης, είναι ιδεολογία χωρίς ιδεολογία, κυριαρχία
χωρίς πνεύμα, είναι ο πλήρης υλισμός της εξουσίας που βασίζεται στην
άγνοια και την αγνόηση του Επέκεινα. Ο ολοκληρωτισμός είναι τραγικός και
δεν αποτελεί λύση του αδιεξόδου, είναι ο πλήρης ναρκισσισμός της
άγνοιας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Επειδή όμως ένας βαθμός φυσιολογικής άγνοιας πάντοτε θα υπάρχει, γι’ αυτό μπορούμε να πούμε ότι <b>η<i>
ρεαλιστικά ωφελιμιστική ιδεολογία σημαίνει μια ισορροπημένη σχέση
γνώσης και άγνοιας, δύναμης και αδυναμίας, ένα δημιουργικό και ζωντανό
ισοζύγιο βεβαιότητας και αβεβαιότητας όπου ο διάλογος, το βίωμα και ο
στοχασμός έχουν σημαίνουσα θέση.</i></b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />(<a href="http://solon.org.gr/index.php/zoi-sinidisi-kathimerinotita/esoterikotita-fasmatikotita-ypervatikotita/139-esoterikotita-fasmatikotita-ypervatikotita/6999-realistiki-kai-outopiki-ideologia-i-fysi-tous.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Φωτογραφία: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a><b><br /></b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-4681747462036994542017-03-01T17:00:00.001+02:002017-03-01T17:09:44.382+02:00Η Αναθεώρηση του προβλήματος της Ειρήνης<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiT9SudyJ8ArGxo1ms1GDmrZK-8L4W6xhlfqL8EhiPUFlkYqAXxFRxla6UQRRKFgODmEvF4D5bWD5QZSWEScMf34GykJ5zJCsCo3GeRWZGY-zHOsrIUnSjPvVoDEGQyRUETsnnzcEweVwa1/s1600/peace-1630405_380.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="216" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiT9SudyJ8ArGxo1ms1GDmrZK-8L4W6xhlfqL8EhiPUFlkYqAXxFRxla6UQRRKFgODmEvF4D5bWD5QZSWEScMf34GykJ5zJCsCo3GeRWZGY-zHOsrIUnSjPvVoDEGQyRUETsnnzcEweVwa1/s320/peace-1630405_380.jpg" width="320" /></a></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Είναι φανερό πλέον ότι, παρά το ότι το μπλοκ του υπαρκτού σοσιαλισμού
και η ΕΣΣΔ διαλύθηκαν, το πρόβλημα της ειρήνης επανέρχεται οξύτερο από
ποτέ.
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Είναι φανερό πως η παγκόσμια κυριαρχία της κεφαλαιαγοράς μέσα από την
πειθώ της καταναλωτικής κοινωνίας -και όχι μόνον- δεν σημαίνει ειρήνη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Είναι φανερό πως η ειρήνη δεν γίνεται κοινωνική πραγματικότητα παρά
την πολιτική ύφεση της Αριστεράς και τα πειράματα δομικής και θεσμικής
συναίνεσης.</span></div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Είναι φανερό πως η ειρήνη δεν υπάρχει στην καταναλωτική πράξη και φαντασίωση, στο όργιο της καταναλωτικής ζωής.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Είναι φανερό ότι ο πόλεμος μεταξύ ανθρωπότητας και Γης θα οδηγήσει στην εξόντωση τουλάχιστον της ανθρωπότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Με το τέλος του ψυχρού πολέμου το ειρηνιστικό κίνημα βυθίστηκε σε
απραξία, όντας παγιδευμένο στην άμβλυνση της κατανόησης του προβλήματος
και βλέποντάς το να ξεκινάει από τις ηγεσίες των υπερδυνάμεων. Έτσι,
παρά τη γιγάντωση της απειλής παγκόσμιας σύρραξης, το ειρηνιστικό κίνημα
βρίσκεται σε ύφεση και αμηχανία, λόγω της απουσίας ειρηνικής κουλτούρας
και ιδεολογικού οράματος. Και τώρα το φάσμα του πολέμου αποκαλύπτεται
πολύ πιο ευρύ και η άδεια ψυχή των μαζών αρχίζει να γεμίζει από τους
κραδασμούς του τυμπάνου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Τώρα μάλιστα που η ανάπτυξη είχε γίνει πιο εύκολη από πριν -με το
τέλος της Γιάλτας οι λαοί και οι κυβερνήσεις τους αποκαλύφθηκαν
ανώριμοι. Με την αυτοδιάθεσή τους, μολυσμένοι από γεωπολιτικούς
αταβισμούς, ερεθίζονται από τη δόξα και το πολιτικό θέαμά της. Είναι
φανερό πως η αστική κοινωνία αποκαλύφθηκε ανιαρή και είναι η μοίρα των
κοινωνιών αυτών να συντρίβονται από απότομες αλλαγές του σκηνικού που
υποκαθιστούν την πλήξη με την ένδοξη τραγωδία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Είναι φανερό πια πως η ιστορία έχει και ανθρωπολογικά κλειδιά
βαθύτερα από τα κλειδιά που παρέχει η οικονομική και κοινωνιολογική
θεώρηση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η υπανάπτυξη αλλά και η καταναλωτική κοινωνία νοσούν ανθρωπολογικά,
με το δεδομένο μάλιστα της παγκόσμιας ανισότητας αλλά και των
ποικιλόμορφων αδιεξόδων που ματαιώνουν τις εκείθεν και εντεύθεν
προσδοκίες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η ματαίωση των προσδοκιών και η αφαίρεση του προσωπείου των απατών
και αυταπατών, με παράλληλη τη συνέχιση της απορρόφησης των ανθρώπων από
τα ιδιοτελή συμφέροντά τους, οδηγεί σε έναν χωρίς προηγούμενο
ψυχολογικό εξοπλισμό της ανθρωπότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η συνύπαρξη αυτής της κατάστασης με το εμπόριο όπλων, και μάλιστα εν
καιρώ ύφεσης, και τις ευκαιρίες-πειρασμούς για παγκόσμια αναδιανομή
ρόλων με την είσοδο και νέων παικτών ιστορίας καθιστά αναπόφευκτη την
πόλωση με ένα προπολεμικό ύφος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Παράλληλα, η πληθυσμιακή κρίση και η ανέχεια θα φέρουν στο φως τις
ιδιαίτερες αντιθέσεις που ώς τώρα καταπράυνε η αναμονή του συμφέροντος
και της καταναλωτικής ευτυχίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Σ’ αυτή την κατάσταση δεν εμφανίζονται κυβερνήσεις ή οργανισμοί που
να έχουν συνθετική αντίληψη της πραγματικότητας. Τα Η.Ε. είναι οργανισμός
περισσότερο αποτυχημένος από την Κ<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">τ</span>Ε και ηθικά και πρακτικά και χάνεται
σε ατονία προσέγγισης των παγκόσμιων θεμάτων, ανίκανος για μια
μεσοπρόθεσμη πρόβλεψη και αποτροπή των πυρετικών εξάρσεων. Η ανικανότητα
αυτή βασίζεται όχι τόσο στην έλλειψη εκτελεστικότητας, αλλά στην
ανικανότητα να γίνει φορέας της ειρηνικής κουλτούρας και
προγραμματισμού.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Οι άλλοι διεθνείς οργανισμοί δεν έχουν άλλον χαρακτήρα από αυτόν τον
γεωπολιτικών ομίλων επιρροής και φυσικά από την ταύτισή τους με
γεωπολιτικούς προσδιορισμούς συγκεντρώνουν αιτίες έκρηξης του
Ηφαιστείου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Είναι καιρός να καταλάβουμε τώρα ότι στον ορίζοντα του Τρίτου Κόσμου
υπάρχει αρκετή δυναμική για παγκόσμια καταστροφή και πως η δύναμη του
Τρίτου Κόσμου δεν θα υστερεί από πλευράς παγκόσμιας επιρροής από αυτή
των αναπτυγμένων χωρών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Όχι μόνον η οπλική ανάπτυξη, όχι μόνον η πληθυσμιακή έκρηξη, όχι
μόνον οι πρώτες ύλες, αλλά και οι θρησκείες μαζί με τα αδιέξοδα της
παγκόσμιας αγοράς και τα εγκλήματα της πολιτικοοικονομικής
αποικιοκρατίας μπορούν να διαμορφώσουν τέτοιες συνθήκες στον Τρίτο Κόσμο
που να κάνουν την ειρήνη μια υπόθεση ανέφικτη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Γι’ αυτό χρειάζεται μια νέα προσέγγιση στο θέμα της ειρήνης που θα
αναδείξει την Πλανητική Πολιτική (σαν ενδιαφέρον για όλο τον πλανήτη) σε
παγκόσμια δύναμη στη συνείδηση της ανθρωπότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Για την ειρήνη χρειάζονται ιδέες που να εμψυχώσουν το χρήμα με τη σκέψη και όχι με τα όπλα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Η υπόθεση της ειρήνης δεν είναι πια θέμα των κυβερνήσεων, μετά τις αποτυχίες τους είναι πλέον θέμα της κουλτούρας των λαών</b> - και εδώ τα πράγματα είναι πια πολύ πιο δύσκολα.</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyS0TSkfu4czjRS6pGdFwbEN0AxAdWSQMnpkT9LnINcNe1zzLwgBzDhLOr_YaKCrlS_ytELvz9ZsBYTYrujOhuWhtfNEo38AF8Us9jLmuxmCFMLnqHQuvwUo3waIx0Uqj260wFxvv6kzSa/s1600/peace-figures-1929873_520.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyS0TSkfu4czjRS6pGdFwbEN0AxAdWSQMnpkT9LnINcNe1zzLwgBzDhLOr_YaKCrlS_ytELvz9ZsBYTYrujOhuWhtfNEo38AF8Us9jLmuxmCFMLnqHQuvwUo3waIx0Uqj260wFxvv6kzSa/s1600/peace-figures-1929873_520.jpg" /></a></div>
</div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πώς μπορεί η θρησκεία να γίνει ανθρωπολογικό πέρασμα στην ειρήνη αντί
στον πόλεμο, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα; Όχι βέβαια με ευχολόγια,
υποκρισία και βερμπαλισμό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πώς τα έθνη μπορούν να κατακτήσουν τη δόξα και την ομορφιά της ειρήνης αντί του πολέμου;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πώς οι κοινωνίες θα αντέξουν με ειρηνικές διαδικασίες την αυτοκάθαρσή τους από φαινόμενα σήψης, ύφεσης και αφασίας;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πώς η επικοινωνιακή Βαβέλ και ο χαώδης πλουραλισμός θα υποταχθεί στην κουλτούρα της ειρήνης;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πώς το χρήμα θα υποχωρήσει στην ανάγκη της επιβίωσης;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πώς ο άνθρωπος θα κινήσει τις δυνάμεις του για ένα μέτωπο Χωρίς
αντιπάλους, Χωρίς παρορμήσεις δύναμης και ιδιοτέλειας, για ένα μέτωπο
Χαράς και Αδελφοσύνης;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πώς η αλλοτρίωση θα εκτοπισθεί με την υπόσχεση ενός εσωτερικού ανθρωποσύμπαντος ομορφιάς;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πώς οι οργανώσεις θα παραιτηθούν από τον ρόλο της εμμεσοποίησης της ιστορίας των λαών και των ατόμων;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η ειρήνη δεν είναι πεδίο επίτευξης της αστικής δημοκρατίας και της
αλλοτριωμένης από χίμαιρες ελευθεριότητας - η Ειρήνη είναι ανθρωπολογική
επίτευξη, είναι συνύπαρξη ενεργητική του πλανητικού βιώματος και του
εσωτερικού της ανθρώπινης υπόστασης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η ειρήνη είναι η αυτο-υπερβατική δυναμική του παρόντος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Οι γεωπολιτικές φλεγμονές πρέπει να θεραπευτούν ριζικά και όχι με
ψηφίσματα, αλλά με κουλτούρα ευτυχίας και δημιουργικότητας, όχι με
αντιπαράθεση δύναμης αλλά με δυναμική εξέλιξης και ηθικής κατάκτησης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η ειρήνη δεν είναι το Νεφέλωμα της Χίμαιρας αλλά πράξη γνήσιας επανάστασης και μεταμόρφωσης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Αν είναι δύσκολο να δώσουμε ορισμούς για το όραμα της ειρήνης, είναι
πολύ πιο δύσκολο να κάνουμε την ειρήνη παντοδύναμο όπλο της ιστορίας,
της ανθρωπότητας και της ζωής του πλανήτη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ας ξεκαθαρίσουμε: δεν υπάρχει ειρήνη, αν ο μανδύας της δεν σκεπάσει
όχι μόνον τις ψυχές των ανθρώπων αλλά και όλη την οικολογική ομορφιά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η ειρήνη είναι ζήτημα επί του οποίου η Πλανητική Πολιτική, δηλαδή μια
πολιτική που να ενδιαφέρεται και για το παγκόσμιο, έχει τον πρώτο λόγο
από τη φύση της και όμως η σιγή της ουσιαστικά συνεχίζεται.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η ειρήνη είναι το κυρίαρχο πεδίο του ηρωισμού και της πρωτοβουλίας μας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Τα έθνη μπορούν να χωρέσουν περισσότερη ανθρωπότητα, μπορούν να
χωρέσουν περισσότερη δόξα ειρήνης, αν δεν είναι μόνον καταναλωτικές
αγορές περιφρουρημένες από ιεροποιημένο εμπόριο όπλων.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Τρεις είναι οι θεμελιώδεις μορφές κοινωνικής πραγματικότητας που
αποτελούν αντίθεση στην ειρήνη: α) ο φασισμός, β) ο καταναλωτικός κύκλος
της αστικής κοινωνίας και γ) η εκκεντρική σύλληψη του πλουραλισμού που
αναιρεί το ανθρωπολογικό συμβόλαιο στη σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό
του, τον συνάνθρωπο, τη φύση και τον κόσμο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Δεν νοείται το να είναι η ειρήνη στις διαθέσεις της παράνοιας της παγκόσμιας εξουσίας και του φονταμενταλισμού της.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>(από κείμενο του 2010)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/index.php/sinthesi-shedio-gia-to-mellon/108-2008-07-15-18-38-11/6990-i-anatheorisi-tou-provlimatos-tis-eirinis.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Δημοσίευση κειμένου: 01/03/2017</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Φωτογραφίες: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a><b><br /></b></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-78236138105686207602017-02-20T15:52:00.000+02:002017-02-20T15:53:03.575+02:00«Ταξικές» ή εθνοτικές συγκρούσεις;<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3BF6HJIYq7P_lHOzCDAzi5i7utS2SQl7AW83dm2RfGon12Rx6b0mRpbB6njLyN6f-BGVKZ89woh1j1UDFizIH3-wf_QQTNbEUs0ly7hF5H79OytKlhKfeEyMCX_P0J4esMYRo7-iivyk6/s1600/tax-ethnot-0-350.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="281" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3BF6HJIYq7P_lHOzCDAzi5i7utS2SQl7AW83dm2RfGon12Rx6b0mRpbB6njLyN6f-BGVKZ89woh1j1UDFizIH3-wf_QQTNbEUs0ly7hF5H79OytKlhKfeEyMCX_P0J4esMYRo7-iivyk6/s320/tax-ethnot-0-350.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ένα πράγμα που δεν έχει σημειωθεί ή δεν έχει σημειωθεί με επάρκεια και
ευκρίνεια μέσα στη σωρεία των ανθρώπινων προβλημάτων -και έτσι οδηγείται
η όποια ανάλυση σε αδιέξοδο- είναι η φύση της «ταξικότητας».
Χρησιμοποιώ αυτόν τον όρο, γιατί είναι ο πιο οικείος και δεν αναφέρομαι
ούτε στην οικονομία ούτε σε λεπτότερες διακρίσεις όπως «κυβερνητικές
ελίτ», «τάξεις» ή κάτι άλλο, γιατί θα γίνει αναφορά σε έναν ενοποιό ή
κοινό παράγοντα των όποιων διαφοροποιήσεων.<br /><br />Η ταξικότητα υπό
ευρεία έννοια δεν είναι αποτέλεσμα μιας ιστορικής συγκυρίας συσσώρευσης
χρήματος ή ονόματος ή οποιουδήποτε άλλου στοιχείου που αποτελεί φορέα
δυνάμεως. Υπό την έννοια του παρόντος είναι η έκφραση ορισμένων αιτίων
που συνοπτικά θα έλεγα ότι είναι τα εξής:</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">1) Μια τάση για κυριαρχία, που είναι όμως επαρκώς εξαπλωμένη σε όλες
τις «τάξεις» ασχέτως της εμβέλειας της καθεμιάς εκ των συσχετιζόμενων
δυνάμεων των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">2) Η αποδοχή της είτε ενεργητικά στην καθημερινότητα μικρής εμβέλειας
είτε ακόμη και παθητικά όταν απλώς επιδεικνύεται αδιαφορία για τα
κοινά, γιατί αυτή η αδιαφορία για τα κοινά κρύβει μία ατομική
«ταξικότητα» ως αποξένωση που επηρεάζει το σύνολο και όχι μόνον τον
φορέα της. Γιατί αυτό; Γιατί η αδιαφορία αποτελεί έναν δείκτη ατομισμού,
αντικοινωνικότητας και έμμεσης υπεροχής -έστω στο μικρότατο- με
ανυπολόγιστες όμως συνέπειες στο σύνολο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στην πραγματικότητα, στις κοινωνικές σχέσεις μέσα σε ένα έθνος ή έναν
λαό (γιατί αυτά τα δύο δεν συμπίπτουν κατ’ ανάγκην) υπάρχει και
λειτουργεί πολύ ενεργά ένας συσχετισμός δυνάμεως, ασχέτως της πηγής
προέλευσής του, που θα μπορούσε να είναι το χρήμα, το όνομα, η
κουλτούρα, η πληθικότητα, ο στρατός, η επιστήμη, η εξυπνάδα και
ο,τιδήποτε άλλο. Η δύναμη ήταν πάντοτε το μαύρο σημείο της αποτυχίας των
ατόμων, της κοινωνίας, των εθνών και της ανθρωπότητας, δηλαδή
αδυνατούσαν εμφανώς να κάνουν ορθή χρήση της. Όλες, επίσης, οι διεθνείς
σχέσεις βασίζονται στη χρήση και αντιμετώπιση της δύναμης και αυτό είναι
κωμικοτραγικό, γιατί γίνεται εν μέσω τόσων διεθνών διακηρύξεων για τη
δημοκρατία, την ελευθερία και τη δικαιοσύνη, που έχουν καταντήσει απλός
βερμπαλισμός.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πως αντιλαμβανόμαστε όμως τη δύναμη; Η δύναμη δεν μπορεί παρά να
είναι διφυής. Η μία όψη της στρέφεται σε ωφέλεια όλων (σπανιότατα όμως
και μόνον ως δείγμα!) και η άλλη στο να δημιουργήσει ανισότητα
ικανοποιώντας την τάση κυριαρχίας που είναι το σύνηθες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το ότι η κυριαρχικότητα των αδύναμων στην καθημερινότητά τους δεν
έχει μεγάλη εμβέλεια και αποτελεσματικότητα δεν πρέπει να μας οδηγήσει
στο να την υποτιμάμε, γιατί στη μαζικότητά τους αποτελούν μία μεγάλη
δεξαμενή που τροφοδοτεί συνεχώς τις άρχουσες τάξεις ανθρώπων με νέους
συμμετόχους της δύναμης, όταν οι παλιοί αποσύρονται, και παράλληλα
διευκολύνουν την άσκηση της εξουσίας, δηλαδή την πραγματοποίηση του
αδίκου. <b>Τα πρόσωπα μπορεί να παύουν, αλλά η κατάχρηση της δύναμης παραμένει ως μία αντι-αξία αφηρημένη, δηλαδή απρόσωπη. </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Βέβαια, πρέπει να σημειώσω οπωσδήποτε εδώ ότι η κυριαρχικότητα των
ανθρώπων δεν υπάρχει στον ίδιο βαθμό σε όλους, δηλαδή δεν έχει παντού
ίδιο βάθος και δύναμη. Σε άλλους αποτελεί ένα στοιχείο ανάμεσα σε πολλά
άλλα, συχνά αντιφάσκοντας με αυτά, ενώ σε άλλους είναι το κύριο και
δυναμικό χαρακτηριστικό τους, πράγμα που τους διαφοροποιεί βέβαια σαν
άτομα θεμελιακά από τους υπόλοιπους. Αλλά και η αδιάφορη παθητικότητα
έχει δύναμη λόγω της μαζικότητάς της και ενισχύει την επιθετική
κυριαρχικότητα των υπολοίπων. Στην παρούσα ανάλυση όμως δεν μας
ενδιαφέρει ο ποσοστιαίος καταμερισμός ευθύνης, γιατί η ηθική έλλειψη,
ακόμη και όταν είναι (λίγο ή πολύ) μικρότερη συγκριτικά, είναι αυτή που
είναι και παίζει τον δικό της σημαντικό ρόλο στην ιστορία πέρα από το
πώς την ορίζει το νομικό πλαίσιο ή τον όποιο ποσοτικό καταμερισμό
ανάμεσα στις διάφορες ομάδες ή άτομα. Αυτό συμβαίνει, επειδή η
δικαιοσύνη (και επομένως και η ηθική) υπάρχει εγγενώς ως ανάγκη και
ρυθμίζει τα πράγματα είτε το θέλουμε είτε όχι και αποτελεί το αληθινό
μέτρο κρίσης. Η ρύθμιση αυτή επέρχεται μέσω των αναπότρεπτων δεινών
αποτελεσμάτων που επιφέρουν οι παραβιάσεις της. Η φύση των πραγμάτων
οδηγεί σε αντίληψη αυτής της ανάγκης, αν και τα πράγματα δεν έχουν την
ανθρώπινη γλώσσα για επικοινωνία, είναι όμως πολύ πιο καταλυτικά σε
επίπεδο γεγονότων.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgN22BgXwgaBqvCsnFBpzzNK71WlRmMWbMErr0BRypXCgF1e9rJkr7FhSZe1T4JwAYmt5p1auUUlaJlzXfUhKK6C5Ho1EP6EB8noJD2hFLeSuKCE0EqOzgvIKu17QmXSGVxhp6kXXElc24p/s1600/tax-ethnot-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgN22BgXwgaBqvCsnFBpzzNK71WlRmMWbMErr0BRypXCgF1e9rJkr7FhSZe1T4JwAYmt5p1auUUlaJlzXfUhKK6C5Ho1EP6EB8noJD2hFLeSuKCE0EqOzgvIKu17QmXSGVxhp6kXXElc24p/s1600/tax-ethnot-1.jpg" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Από το άλλο μέρος, η συσχέτιση ατομικής και συλλογικής ευθύνης καθώς
και η φύση τους είναι πολύ δύσκολα ζητήματα και χρειάζεται άλλη ανάλυση
σχετικά με αυτά, όπου μάλλον θα ανακαλύψουμε πως είμαστε αδύναμοι στο να
τα διευκρινίσουμε ικανοποιητικά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πρέπει, επίσης, να δεχθούμε ότι αυτή η κυριαρχικότητα του ανθρώπου
χρειάζεται πολύ χρόνο για να μετουσιωθεί, δηλαδή να μετασχηματιστεί σε
αυτό που θα έπρεπε να είναι, αλλά δεν έγινε, γιατί διαστρεβλώθηκε – και η
κυριαρχικότητα είναι στρεβλωμένη σχέση. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η
μετουσίωση δεν μπορεί να είναι αντικείμενο προπαγάνδας, επιβολής και
στόχων που αποβλέπουν μόνον σε ορισμένες συμπεριφορές και τελικά
λειτουργούν σαν είδωλα και σπανίως μετουσιωτικά. Μια τέτοια μονομέρεια
απλώς θα στρέβλωνε περισσότερο την κατάσταση, παρόλο που μπορεί ίσως να
πετύχαινε τις επιθυμητές συμπεριφορές. Για παράδειγμα, η αδελφότητα ή
οικειότητα ή, με άλλα λόγια, η ευθύνη (που η έλλειψή της οδηγεί ή είναι η
κυριαρχικότητα) δεν είναι οργάνωση ούτε μαθαίνεται από τα βιβλία ή τις
υπομνήσεις (παρόλο που ίσως θα βοηθούσαν), αλλά πρέπει να αποτελέσει
οπωσδήποτε μία εσωτερική διαδικασία του ανθρώπου για να είναι αληθινή.
Αν δεν ληφθούν υπόψη αυτά, τότε θα υπάρχει μία τυφλότητα στο πεδίο της
όποιας προσπάθειας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Περαιτέρω, η ίδια «ταξικότητα» που λειτουργεί μέσα σε μία εθνική
κοινωνία λειτουργεί και σε διεθνές επίπεδο. Υπάρχει μία πάγια κατάχρηση
δύναμης σε επίπεδο εθνών ή κρατών, η οποία μπορεί να καλυφθεί εύσχημα
πίσω από διάφορες αιτιάσεις - ακόμη και πίσω από το λεγόμενο «εθνικό
συμφέρον», γιατί το έθνος από πολλούς θεωρείται ως μία δεξαμενή ανώτατου
ήθους που μπορεί να ξεπλύνει κάθε ατομικό και συλλογικό αμάρτημα. Πέραν
αυτού, και οι εθνικές ή υπερεθνικές ελίτ, χρησιμοποιώντας ακριβώς αυτά
τα αρνητικά στοιχεία της κοινωνίας, επηρεάζουν ενεργητικά τις εθνικές
στάσεις ενισχύοντάς τα περαιτέρω ή προβάλλουν το έθνος για ίδιον όφελος.
Όμως αυτό δεν αλλάζει τη συνολική εικόνα για την ευθύνη, εφ’ όσον
αποδεχόμαστε ότι και η καθημερινή μικροκοινωνική κυριαρχικότητα και η
παθητικότητα ή αδιαφορία των πολλών αποτελούν δείκτη και πηγή
αντικοινωνικότητας. Έτσι, και τα έθνη αποκλίνουν από την αληθινή τους
ολοκλήρωση, που δεν θα μπορούσε παρά να είναι στο τέλος ένδοξη και
επωφελής για όλη την ανθρωπότητα – αλλά κάτι τέτοιο βρίσκεται πάρα πολύ
μακράν στο μέλλον, γιατί ώς σήμερα θεωρείται ως ολοκλήρωση μόνον η
οργανωμένη μορφή τους και δύναμή τους και όχι η ηθική υπόστασή τους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το ζήτημα της χρήσης της δύναμης βρίσκεται πίσω από όλες τις
στρεβλώσεις τόσο στο ενδοκρατικό πεδίο όσο και στη διεθνή κοινωνία και
αυτό πρέπει να το δούμε καθαρά και έντιμα, αν θέλουμε να απαντήσουμε
ορθά στα προβλήματα του σημερινού κόσμου. Δεν αρκεί να παρακολουθούμε
απλά τις συμπεριφορές και τα γεγονότα, γιατί τα αληθινά αίτια δεν
βρίσκονται ποτέ σε αυτά. Επιπρόσθετα, και στο επίπεδο της σκέψης υπάρχει
διαμάχη απόψεων, χωρίς να αγγίζονται τα βαθύτερα αίτια, γιατί είναι
επιθυμητό ένα άμεσο αποτέλεσμα, μία αποφυγή οδύνης, ένα είδωλο
ιδανικότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτή η κυριαρχικότητα υπόκειται των επιμέρους στρεβλώσεων που
αποτελούν αντικείμενο ατέρμονης και αδιέξοδης έρευνας αλλά και διαμάχης
και, δυστυχώς, δεν υπάρχει καμμία αντίληψη των ανθρώπων για το τι
σημαίνει η απόρριψη της κατάχρησης της δύναμης ως κυριαρχίας που να
αντιπαρατεθεί σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα. Συνήθως, ως τέτοια
απόρριψη θεωρείται αφελώς ή σκόπιμα ο αφοπλισμός, η αδυναμία, η
παθητικότητα και μία καλωσυνάτη στάση που θα μπορούσε όμως να είναι και
ανόητη, αν δεν γίνονται κατανοητές οι πραγματικές συνθήκες και οι ηθικές
διακρίσεις του περιβάλλοντος. Αλλά είναι τόσο μεγάλη η απαίτηση για
«άμεσες λύσεις» στα προβλήματα που μια τέτοια πρόταση φαίνεται
χιμαιρική, θεωρητική, ονειροπόλα από όλους ανεξαιρέτως και έτσι δεν
υπάρχει κανένα περιθώριο για αλλαγή στο επίπεδο των αιτίων. Φυσικά, οι
προτεινόμενες δήθεν άμεσες λύσεις είναι αυτές που είναι τελικά ολότελα
αντιρρεαλιστικές και παραπλανητικές, αλλά φαντάζουν ρεαλιστικές και
βαρύγδουπες μόνον και μόνον επειδή αναφέρονται σε ελπίδες (που
μετριάζουν τον φόβο και την ευθύνη) και παρουσιάζουν συνεχώς αόριστα ή
ίσως και οργανωμένα σχέδια δράσεων και ελπίδων εξαγοράζοντας απλώς χρόνο
για την εμπέδωση της αποτυχίας. Η αναβλητικότητα όμως είναι αυτή που
μας οδήγησε στο σημερινό αδιέξοδο και οι φαντασιώσεις δεν πρόκειται να
το απαλύνουν.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου <br /> Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />17/02/2017</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>(<a href="http://www.solon.org.gr/index.php/kratos/ethnos-kratos/144-ethnos-kratos/6975-taxikes-kai-ethnotikes-sygkrouseis.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-53556434025729407732017-02-14T15:40:00.002+02:002017-02-14T15:42:28.132+02:00Γλώσσα και Νόημα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWRn-iB4MYc5KTyKt1ULXesKPLtGd8IaxyJKzzhZKsrnqxWL8t6K6wH8ne4lNrCfOaRiQ8OweLav6eQXa613lYARhEY4UcS_ImvV62tmbIrGw4Qg3qyoSiX7y57fh_ez4XUw1qdjxccRZo/s1600/Book-pen-56-350.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="304" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWRn-iB4MYc5KTyKt1ULXesKPLtGd8IaxyJKzzhZKsrnqxWL8t6K6wH8ne4lNrCfOaRiQ8OweLav6eQXa613lYARhEY4UcS_ImvV62tmbIrGw4Qg3qyoSiX7y57fh_ez4XUw1qdjxccRZo/s320/Book-pen-56-350.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η γλώσσα είναι ένα ιδίωμα του ανθρώπου που τον ξεχωρίζει από τα άλλα
βασίλεια. Εννοούμε εδώ τη γλώσσα ως έκφραση εσωτερικών αιτίων και ως
γραπτό και προφορικό σύμβολο των εσωτερικών νοημάτων που διευκολύνει την
επικοινωνία. Βέβαια, ένα είδος γλώσσας υπό ευρεία έννοια, όπως έχουμε
μάθει ώς τώρα, διαθέτουν τα βασίλεια φυτικό και ζωικό ως κώδικα
επικοινωνίας μεταξύ των μελών τους, όμως δεν υπάρχει ο Λόγος, εκείνη η
νοητική επεξεργασία για την οποία είναι ικανός ο άνθρωπος.
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Το πρόβλημα που ανακύπτει εδώ είναι το εξής: Είναι η γλώσσα αίτιο ή
επιφαινόμενο; Σύμβολο ή συμβολιζόμενο; Κύριο ή δευτερεύον στοιχείο;</span></div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Κατά την άποψή μας η γλώσσα είναι επιφαινόμενο, σύμβολο και
δευτερεύον στοιχείο σε σχέση με το νόημα που είναι το αίτιο της γλώσσας.
Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε ποτέ το γεγονός ότι και η
γλώσσα βοηθάει στην ανάπτυξη νοημάτων και υπάρχει μία συνεχής
αλληλεπίδραση ανάμεσά τους. Όμως ακόμη και αυτή η αλληλεπίδραση, για να
υπάρξει, πρέπει να υπάρχει νόημα ή σκοπός, επειδή αυτό είναι το κινούν
αίτιο αυτής της σχέσης. Όπως λέει ο Χάιντεγκερ η γλώσσα είναι ο Οίκος
του Είναι, δηλαδή ο τόπος όπου κατοικεί το Είναι – και φυσικά το Είναι
έχει σχέση κυρίως με το νόημα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Εδώ είμαστε υποχρεωμένοι να διευκρινίσουμε το εξής: η γλώσσα δεν
είναι εξ αυτού του λόγου εργαλείο, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι. Αυτή
είναι μία βάρβαρη άποψη που τείνει στο να εργαλειοποιεί τα πάντα. Η
γλώσσα έχει μία ψυχικότητα και μια ζωή που είναι στενά συνυφασμένη με
αυτήν του νοήματος το οποίο υπηρετεί και εκφράζει, δηλαδή η σχέση τους
είναι ζωντανή και τα όρια ανάμεσά τους δεν είναι εύκολα διακριτά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Βέβαια, το νόημα μπορεί να παίρνει διαφορετικές μορφές ανάλογα με τη
φάση του πολιτισμού ή την ατομική κατάσταση Π.χ. μπορεί να βρίσκεται
μέσα στο πάθος ή μέσα στη νόηση ή στην ανάγκη κτλ. Δεν συνδέεται κατ’
ανάγκην με τη σκέψη. Όσο βέβαια ο άνθρωπος εξελίσσεται πέραν των παθών,
το νόημα θα συνδέεται όλο και εντονότερα με τη νόηση και τη σκέψη -αλλά
και πέραν αυτών- που θα γίνονται ζωτικοί παράγοντες και όχι παράγοντες
μιας νεκρής απόστασης για τον παρατηρητή, όπως λανθασμένα εκλαμβάνουν
ορισμένοι τη σκέψη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Εξάλλου, το νόημα ως θεμελιώδες αίτιο της ζωής είναι στο κέντρο μίας
μεγάλης διαμάχης, επειδή η φύση του είναι διαφιλονικούμενη και άπτεται
κατ’ ανάγκην εσχατολογικών θεμάτων που δεν μπορούν να τύχουν οριστικής
ερμηνείας και απάντησης. Αν το νόημα είναι το αίτιο της γλώσσας, τότε
δεν μπορεί η γλώσσα να είναι το μόνο χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει τον
άνθρωπο από τα άλλα βασίλεια της φύσης. Σε αυτή την περίπτωση θα είναι
μόνον το σύμβολο του αιτίου που είναι η πραγματική ειδοποιός διαφορά του
από αυτά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Βέβαια, υπό μία άλλη έννοια και το νόημα ίσως αποτελεί ένα είδος
γλώσσας σε σχέση με μια άγνωστη οντολογική φύση που το υπερβαίνει. Αλλά
ας μείνουμε στη γλώσσα ως έκφραση εσωτερικών αιτίων και ως γραπτό και
προφορικό σύμβολο των εσωτερικών νοημάτων που διευκολύνει την
επικοινωνία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η ίδια η γλώσσα είναι ένας φορέας επικοινωνίας και εννοιών ή
νοημάτων. Όμως και το ίδιο το νόημα είναι πολύ περισσότερο τέτοιος
φορέας επικοινωνίας, όπου μάλιστα η επικοινωνία γίνεται πρώτα με τον
εαυτό σε επίπεδο σκέψης, αίσθησης και συνειδητοποίησης, καταγράφοντας
αυτό που ο εαυτός αντιλαμβάνεται και όχι κατ’ ανάγκην σε γραπτό ή
προφορικό επίπεδο. Το νόημα συνειδητοποιούμενο και αποκτώντας την
ιστορική του ατομική διάσταση ενδύεται με λέξεις. Το πού τελειώνει το
ένα και πού αρχίζει το άλλο είναι μάλλον αδύνατον να διακριβωθεί με
ακρίβεια, αν μάλιστα και το ίδιο το νόημα είναι ένα είδος γλώσσας
υπερβατικότερης, τότε η διάκριση γίνεται ακόμη δυσχερέστερη. <b>Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το νόημα περιλαμβάνει τη γλώσσα, αλλά η γλώσσα δεν περιλαμβάνει κατ’ ανάγκην το νόημα</b>, γιατί το νόημα είναι ιδίωμα του υποκειμένου και όχι της οργάνωσης λέξεων.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLQo1zC666VEkqFpFcwXSmNpHNBJG2s-Rc6dq6VUFaw3BA9R9KBj1PV-Q9gBLk5MubgEVysp_QE7LwCgsB_X5lfZki3VtQXPZDhpd1AIY1bJUEVWDMMG7CtJ_6kVg30deGNFr3rE61nXRb/s1600/Book-pen-83-420.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLQo1zC666VEkqFpFcwXSmNpHNBJG2s-Rc6dq6VUFaw3BA9R9KBj1PV-Q9gBLk5MubgEVysp_QE7LwCgsB_X5lfZki3VtQXPZDhpd1AIY1bJUEVWDMMG7CtJ_6kVg30deGNFr3rE61nXRb/s1600/Book-pen-83-420.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το παραπάνω χαρακτηριστικό της συνειδητοποίησης αναφέρεται στην
αυτεπίγνωση του ανθρώπου ή την αυτοσυνείδηση, την οποία δεν φαίνεται να
διαθέτουν τα ζώα – ή ίσως τη διαθέτουν σε πολύ ατελή μορφή, πράγμα που
τα διαφοροποιεί δραματικά από τον άνθρωπο. Εδώ αρχίζουμε να αγγίζουμε με
μεγαλύτερη ακρίβεια την ειδοποιό διαφορά ανάμεσα στον άνθρωπο και το
ζωικό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Αυτό το γεγονός της σχέσης γλώσσας και νοήματος δεν είναι μία
διαπίστωση άχρηστη, αλλά αποφασιστικής σημασίας, εφ’ όσον την
αποδεχθούμε. Στην παιδεία, στην εξέλιξη ενός έθνους, στην ανάπτυξη κάθε
νέας γενιάς, δεν αρκεί η ύπαρξη της γλώσσας για να πορευτούν στο μέλλον.
Η γλώσσα είναι απόλυτα αναγκαία για την επικοινωνία, την έκφραση καθώς
και την περαιτέρω ανάπτυξη της συνείδησης, αλλά μόνη της δεν εκπροσωπεί
τίποτε, αν λείπει το νόημα. Η απουσία νοήματος ή η απουσία οραματικού
νοήματος φτωχαίνει σταδιακά τη γλώσσα και, αντί αυτή να εμπλουτίζεται με
τον χρόνο που περνάει και να αλληλεπιδρά με το νόημα, αντιθέτως
συρρικνώνεται και πεθαίνει. Στην μεν πρώτη περίπτωση της απουσίας
νοήματος αυτό συμβαίνει, επειδή ο άνθρωπος στην καθημερινότητά του μη
λειτουργώντας νοήματα έχει ανάγκη χρήσης λίγων λέξεων με συνέπεια τα
υπόλοιπα να πεθαίνουν από αχρησία. Στην δε δεύτερη περίπτωση συμβαίνει,
επειδή η απουσία οραματικού νοήματος αφήνει χώρο για κυριαρχία της
επιθυμίας ως νοήματος, η οποία όμως είναι χαοτική στη φύση της και
αποτελεί ενέλιξη που αντιστρατεύεται το νόημα και διαστρεβλώνει τη
γλώσσα, αν δεν την καθιστά κιόλας άχρηστη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η μεγάλη ανάγκη του κόσμου ήταν πάντοτε τα νοήματα που κατευθύνουν τη
ζωή του. Όταν όμως φθάνουμε στο σημείο να υπάρχει τμήμα της διανόησης
που απορρίπτει το νόημα ως κάτι που στερεί την ελευθερία (κατά την άποψή
μας είναι η ελευθερία της αυθαιρεσίας που περιορίζεται), τότε η γλώσσα ή
θα πεθάνει ή θα γίνει όργανο παραπλάνησης και διαστρέβλωσης. Συμβαίνουν
και τα δύο ταυτόχρονα. Μία ελίτ εξουσίας παντός είδους (π.χ. διανοητική
ελίτ) χρησιμοποιεί τη γλώσσα επιδέξια αλλά παραπλανητικά και χωρίς
νόημα και ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων χάνει το προνόμιο της γλώσσας είτε
από αμέλεια και απουσία νοήματος ζωής είτε λόγω ύπαρξης φτωχού νοήματος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Τα νοήματα εκπροσωπούν στόχους ζωής, συνειδητούς ή ασυνείδητους, και
έτσι φθάνουμε στο πεδίο των κινήτρων, του σκοπού και του οράματος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η γλώσσα μέχρι σήμερα έχει αναλυθεί περισσότερο με την προοπτική της
εξωτερικής ταυτότητας ενός έθνους, ενός τυπικού χαρακτηριστικού. Όμως
είναι καιρός πια να αφήσει χώρο για αυτό που εκπροσωπεί, σύμφωνα με το
πλατωνικό αξίωμα της ιεράρχησης των αξιών ή ιδεών. Ο πολιτισμός των
συμβόλων πρέπει να λάβει τέλος, όχι για να αφανιστούν τα σύμβολα, αλλά
για να μην υποκαθιστούν και κρύβουν το συμβολιζόμενο νόημα. Τότε θα
ζήσουν και αυτά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Ιωάννα Μουτσοπούλου <br /> Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: small;">Φωτογραφίες: <a href="https://pixabay.com/" target="_blank">pixabay.com</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />(<a href="http://solon.org.gr/index.php/zoi-sinidisi-kathimerinotita/127-zoi-sinidisi-kathimerinotita/6964-glossa-kai-noima.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-41081290690780394092017-02-06T17:23:00.000+02:002017-02-14T15:21:15.650+02:00Αναζητώντας τον δήμιο του αόρατου χεριού<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipbV-y90h9CKUxvTy12KOgz5EyvJhguYanR8TABHJ6wEYvlD2J69lRcMod_d72OohoFPZSXlZe6hT0NmaAnrveL3-RpTP0Osx5696Zs1sRYAUoRPKCGn7EfhZPIhe6YTvaFQpcvQQaNtPy/s1600/AdamSmith_380.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipbV-y90h9CKUxvTy12KOgz5EyvJhguYanR8TABHJ6wEYvlD2J69lRcMod_d72OohoFPZSXlZe6hT0NmaAnrveL3-RpTP0Osx5696Zs1sRYAUoRPKCGn7EfhZPIhe6YTvaFQpcvQQaNtPy/s320/AdamSmith_380.jpg" width="214" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ο άνθρωπος οικοδόμησε τις έννοιες του οικονομικού γίγνεσθαι σύμφωνα με την εμπειρία του. Οι <i>επιστήμες του</i> <i>ανθρώπου</i>
αναδεικνύουν ως υπέρτατη αρχή και πηγή γνώσης τους τον κόσμο της
εμπειρίας και τα ιστορικά σημεία κρίσης, σε αντίθεση με τις
σχολαστικιστικές προσεγγίσεις και επιδιώξεις.
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Θα σταθούμε ιδιαίτερα στον σχολαστικισμό της ιδιωτικής πρωτοβουλίας
και της αγοράς ή, κατά άλλους, στον φονταμενταλισμό, τον σχολαστικισμό
της ιδιωτικότητας και της ιδιωτικοποίησης στο πλαίσιο της αγοράς, ώστε
να μπορέσουμε εκ νέου να προσεγγίσουμε, θεσμικά και ακαδημαϊκά, τις
έννοιες που χρησιμοποιήθηκαν ως αδιαπραγμάτευτα και αξιωματικά εμπόδια
σε κάθε απόπειρα αναστοχαστικής εναλλακτικότητας και επαναρρύθμισης της
οικονομίας.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span style="color: black;">Η διαλεκτική μεταξύ ελεύθερης αγοράς και των άπληστων συντελεστών της</span></b>Απαρχής
της οικονομικής επιστήμης, με τους Φρανσουά Κενέ και τον κόμη του
Μιραμπό, βλέπουμε έναν δυισμό μεταξύ της παραγωγής και της κυκλοφορίας
του προϊόντος, από την μία, και του εμπορίου και του κέρδους, από την
άλλη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτόν τον δυισμό προσπάθησε να επιλύσει ο Άνταμ Σμιθ – ένας άνθρωπος
χωρίς εμπειρία από τον χώρο της οικονομίας, αλλά με πλούσια εμπειρία
ηθικού, φιλοσοφικού και ερευνητικού στοχασμού. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Εκείνο που επιχείρησε να κάνει ο Άνταμ Σμιθ ήταν να δείξει ότι σε μια
ελεύθερη οικονομία δημιουργείται ένας μηχανισμός που λειτουργεί
ρυθμιστικά, εξομαλύνοντας τις διαφορές, και επ’ αγαθώ του συνόλου. Ο
μηχανισμός αυτός δημιουργείται στο πεδίο της οικονομίας, στην προσφορά
και τη ζήτηση και είναι αποτέλεσμα της έμφυτης -στον άνθρωπο- δυναμικής
της ανταγωνιστικότητας, της ιδιοτέλειας και της χωριστικότητας. Τη
λειτουργία αυτού του μηχανισμού την αποκάλεσε ως το «Αόρατο Χέρι» της
αγοράς και τη συνόψισε στη φράση <i><b>«δεν θα εξασφαλίσουμε το βραδινό
μας από την φιλανθρωπία του φούρναρη, αλλά από την έγνοια που έχει
αυτός για το (άπληστο) συμφέρον του».</b></i><i> [1]</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Για τον Φρανσουά Κενέ, τον «πατέρα της πολιτικής οικονομίας», όπως
τον αποκαλούσε ο Καρλ Μαρξ,[2] πηγή της έμπνευσής του ήταν το
κυκλοφορικό σύστημα του οργανισμού. Την περιγραφή ενός υγιούς
οικονομικού συστήματος με όρους κυκλοφορικού συστήματος ανάπτυξε στο
ιστορικής σημασίας έργο του «Οικονομικοί πίνακες», το οποίο εξέδωσε το
1758 και στο οποίο διαπίστωσε πως «στην οικονομία κυριαρχούν φυσικοί
νόμοι». Τόσο ο Κενέ όσο και ο Μιραμπό ήταν εναντίον της εμποροκρατίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Σε αντίστοιχη κατεύθυνση κινήθηκε και ο στοχασμός των φιλοσόφων του
Διαφωτισμού γύρω από την ανθρώπινη φύση στο πολιτικό πεδίο. Τους
απασχόλησε <i>η διαλεκτική της οριοθέτησης των μεμονωμένων παικτών </i>στη
βάση κανόνων μέσα σε ένα πλαίσιο παιχνιδιού που να οδηγεί τόσο στη
μεγιστοποίηση της κοινής ωφέλειας όσο και στη δημοκρατική οργάνωση. Τους
απασχόλησε, ακόμα, το γεγονός ότι, ενώ η δημοκρατική οργάνωση
θεμελιώνεται πάνω στην ελευθερία, αυτή πρέπει να εκλαμβάνεται εκ των
πραγμάτων οικονομικά, πολιτικά και ψυχολογικά ως ιδιοτελής.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ο Διαφωτισμός επιχείρησε να λύσει το ανθρωπολογικό πρόβλημα με έναν
λειτουργικό και διαχειριστικό τρόπο, μέσω της δημιουργίας ενός
συστήματος οργάνωσης, ενός φαινομένου κλίμακας και θεσμικών κανόνων. Το
εγχείρημα της «νεωτερικότητας» δεν αποδείχθηκε αρκετό για να
μετασχηματίσει «το στρεβλό υλικό της ανθρωπότητας», [3] όπως το
αποκαλούσε ο Καντ, κάτι που μαρτυρούν –μεταξύ άλλων– τα φαινόμενα της
αποικιοκρατίας, του ολοκληρωτισμού, των δύο παγκόσμιων πολέμων, του
Ψυχρού Πολέμου και της επανεμφάνισης του οικονομικού ολοκληρωτισμού. <br />
Τις «συνέπειες της νεωτερικότητας» ανέλυσε ο διευθυντής σπουδών του
London School of Economics, Άντονι Γκίντενς, στο ομώνυμο βιβλίο του, [4]
μιλώντας για εκείνον τον «<i>ουτοπικό ρεαλισμό</i>» και τις «ουτοπικές <i>προσδοκίες
ή σχέδια που θέτουν τη βάση για μελλοντικές καταστάσεις πραγμάτων που
περιορίζουν τον αέναο χαρακτήρα της νεωτερικότητας</i>». Η αδυναμία
παρέμεινε στο πολιτισμικό, οικονομικό, πολιτικό, θεσμικό και κοινωνικό
πεδίο και γι’ αυτό εξακολουθούν μέχρι τις μέρες μας οι ακρότητες, οι
διακλαδώσεις και τα σενάρια εκτροπής και ενέλιξης, τα οποία
παρατηρούνται από τους συστημικούς αναλυτές και στοχαστές, όπως τον
καθηγητή φιλοσοφίας, συστημικής επιστήμης και μελλοντολογικών σπουδών,
Ervin Laszlo. [5]</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span style="color: black;">Ποιος ακρωτηρίασε το «Αόρατο χέρι» της οικονομίας;</span></b> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το
πρόβλημά μας είναι να δούμε εάν, γιατί και πότε - δεν «δουλεύει» καλά
το «Αόρατο Χέρι». Κανείς δεν μπορεί να πει ότι παρήχθη «κοινή ωφέλεια»
το έτος 1929, το έτος στο οποίο σημειώθηκε το μεγάλο κραχ των
χρηματιστηρίων. Κανείς δεν μπορεί να δει την κοινή ωφέλεια σε όλη την
εξέλιξη του «μεγάλου μετασχηματισμού», όπως τον αναλύει ο Κάρλ Πολάνι.
[6] Κανείς δεν μπορεί να διακρίνει την κοινή ωφέλεια στην πολύπλευρη
παγκόσμια κρίση των τελευταίων ετών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Γιατί, άραγε, πολλές φορές δεν λειτουργεί η κοινή ωφέλεια στη συνεχή
καθημερινότητα; Η κοινή ωφέλεια της αγοράς πού χάνεται; Θεωρητικά, το
σχήμα είναι εύκολο: η ανταγωνιστικότητα κατεβάζει τις τιμές, αυξάνει την
παραγωγικότητα και τη μόχλευση των πόρων, οδηγεί στην καινοτομία και
εξυπηρετεί τον καταναλωτή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Τον εκπολιτισμό της οικονομίας και της παραγωγικής ισχύος προς τον
καταναλωτή είχε διαγνώσει και δεν τον είχε αμφισβήτησει ούτε ο Μαρξ [7]
και, επίσης, τον βλέπουμε ακόμη και σε ανθρωπιστικές μορφές. Υπήρξαν
στο παρελθόν κορυφαία παραδείγματα αυτού του εκπολιτισμού με μείζονες
προσωπικότητες της επιχειρηματικότητας, όπως ο Κάρνεγκι, ο οποίος
εργάστηκε και πολιτικά ενάντια στην αποικιοκρατία. Πρόσθετα παραδείγματα
αποτελούν οι χορηγοί προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και οι
πρωτοπόροι της κουλτούρας του ελέγχου της ζήτησης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Εδώ, ασφαλώς, παίζεται ένα στρατηγικό παιχνίδι ισχύος και επικράτησης
που θυμίζει, καθ’ όλα, τις τεχνικές της πολιτικής: δηλαδή, του
θεάτρου, της επικοινωνίας και τα παιχνίδια των δημοσίων σχέσεων και της
«δημιουργίας συναίνεσης» του Έντουαρντ Μπερναίηζ. Αυτό το παιχνίδι
ισχύος κορυφώθηκε, μέχρι ενός ποταπού σημείου, στη διάρκεια της μεγάλης
οικονομικής ύφεσης και οδήγησε στις υποσχεσιολογικές ουτοπίες τύπου
«Φουτουράμα», ενός σχεδίου εμπνευσμένου από τον Μπερναίηζ και
υλοποιούμενου από την General Motors.[8] Σύμφωνα με τον Πασκάλ Μπρυκνέρ,
αυτό το παιχνίδι ισχύος δεν είναι παρά μια <i>πανουργία του πλούτου απέναντι σε μια λαιμαργία απατηλού ή ψευδεπίγραφου καλού.</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><b><span style="color: black;">Επανεξετάζοντας το δόγμα της αυτορρύθμισης της ιδιωτικότητας</span></b></b> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το
ίδιο παιχνίδι ισχύος παίζεται και στη δημοκρατία. Και εδώ, πάλι, πρέπει
να κατανοήσουμε το γιατί δεν «δουλεύει» η πολιτική, η επικοινωνιακή,
όπως και η πολιτισμική αγορά, στην κοινωνία του θεάματος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Έχουμε σε όλους αυτούς τους τομείς σταθεί, επίμονα, στην αναγκαιότητα
δικτύωσης και συνδρομής ανθρώπων απαλλαγμένων από μηχανισμούς
αυτοπαγίδευσης ή θεατρικής παγίδευσης και υποστασιοποίησης. Αυτό συνιστά
και το βασικό θέμα της αλλοτρίωσης, ένα θέμα που, ναι μεν, θίγουν οι
θρησκείες και οι φιλοσοφίες, σε περιορισμένο ή ευρύτερο, βαθύτερο ή
ρηχότερο φάσμα, αλλά το πρόβλημα, στην περίπτωσή μας, είναι να δούμε
λειτουργικά το πού αστοχεί το ακαδημαϊκό δόγμα, η ακαδημαϊκή σχολή της
ιδιωτικότητας. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Την ανεπάρκεια του δημόσιου τομέα μπορούμε ευκρινώς να δούμε στις
ακραίες της εκδοχές μέσα από τις κριτικές που ασκήθηκαν από στοχαστές,
όπως ο Τρότσκι και ο Κορνήλιος Καστοριάδης, και που έφτασαν στην έννοια
του <i>ολοκληρωτισμού επί της δικτατορίας του προλεταριάτου </i>ή επί
της εξουσίας του λαού. Μίλησαν για την γραφειοκρατικοποίηση, τους
ναρκισσισμούς και τη διαδικασία της λειτουργίας της εξουσίας, της
πολιτικής υπεραξίας και του πολιτικού φαινομένου. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στην περίπτωση της οικονομίας, το πρόβλημά μας είναι να απαντήσουμε
στη θεμελιώδη καινοτομία της σκέψης του Άνταμ Σμιθ που περιγράφει το πώς
λειτουργεί η ανταγωνιστικότητα, η αγορά, η προσφορά και η ζήτηση μέσα
από την ιδιωτικότητα ως το «Αόρατο Χέρι». Η καινοτομία αυτή είχε αρκετές
επιτυχίες υπό την έννοια, όμως, ενός τεχνολογικού μερίσματος ή μιας
εργαλειακής προσφοράς της γνώσης και της συνείδησης στην οικονομία. Ο
Άνταμ Σμιθ παρουσίασε την ανταγωνιστικότητα ως έναν ολιστικό μηχανισμό
που προσαρμόζει την οικονομία και την κάνει να λειτουργεί ως αγορά για
την κοινή ωφέλεια. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><b><span style="color: black;">Σημεία τα οποία αναμένουν τη συστημική ενσωμάτωσή τους στην οικονομική θεωρία </span></b></b><b> </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>1. </b>Αποτελεί θεμελιώδη πλέον αναγνώριση ότι <i>στην παραγωγή, την επικοινωνία και στα σήματα της αγοράς</i> <i>υπάρχουν μηχανισμοί και οικονομίες κλίμακας που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό και την ομαλή λειτουργία του Αόρατου Χεριού – </i>κάτι
που δεν έχει αναλυθεί. Κάτι αντίστοιχο παρατηρείται και στο επίπεδο
λειτουργίας και ανάλυσης του χρηματιστηριακού κύκλου. Η σημερινή
μικροοικονομική ανάλυση και θεωρία έχει περιοριστεί σε απλοϊκές και
«αντι-ακαδημαϊκές» αξιωματικές βάσεις, στην προσπάθειά της να περιγράψει
το πώς μπορεί να λειτουργεί σωστά η αγορά γύρω από τα ζητήματα της
γνώσης και της πληροφορίας. Εξ ου και αναδεικνύεται η τεράστια σημασία
της διαφάνειας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>2.</b> Άλλος ένας παράγοντας που, πολλές φορές, απορρυθμίζει τη λειτουργία του «Αόρατου Χεριού» είναι οι <i>ψυχολογικοί μηχανισμοί</i>. Αυτοί οι μηχανισμοί μπορούν να πάρουν πολλές μορφές και να κορυφωθούν –όσον αφορά τους καταναλωτές– στο <i>σύνδρομο των</i>«οργισμένων αγαλμάτων». </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αναφερόμαστε στην αδυναμία των καταναλωτών να λειτουργήσουν ως
ενεργητικοί παράγοντες της οικονομίας, ακριβώς επειδή είναι καθηλωμένοι
στις παραστάσεις και τους πατερναλισμούς που μοχλεύονται από την
επιθυμία τους, από τη ζήτησή τους. <i>Οι καταναλωτές δυσκολεύονται να
συγκροτήσουν επικοινωνιακές οικονομίες κλίμακας με στόχο να
λειτουργήσουν εξισορροπητικά στις οικονομίες κλίμακας των παραγωγών</i> και, ιδιαίτερα, των παραγωγών μεγάλης κλίμακας. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο σε ορισμένες οριακές περιπτώσεις.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Οι μονοπωλιακές ή οι ολιγοπωλιακές εκτροπές δεν είναι ζήτημα μόνο μηχανιστικής, λειτουργικής κατανόησης. Η <i>ολιγοπωλιακή δυναμική</i> στη λειτουργία του συστήματος της αγοράς ενυπάρχει στους περισσότερους παίκτες <i>ως γραμμή ελάχιστης αντίστασης</i>.
Αποτελεί άλλο ένα σημαντικό ανθρωπολογικό στοιχείο που δικαιολογεί τον
χαρακτηρισμό «στραβόξυλο της ανθρωπότητας» και που μας επαναφέρει στον
αρχικό προβληματισμό των Διαφωτιστών και στην αναζήτηση μιας απάντησης
που να μην περιορίζεται στην επινόηση θεσμών. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Οι άνθρωποι κινούνται πρωταρχικά προς την κατεύθυνση της παραγωγής, γιατί από αυτή <i>προσδοκούν </i>–ως
επιχειρηματίες, ως ιδιοκτήτες και ως εργαζόμενοι– τη μέγιστη θωράκισή
τους. Στην πραγματικότητα, όμως, λειτουργώντας με αυτόν τον τρόπο,
χάνουν την ευκαιρία να ενεργήσουν ως καταναλωτές πραγματικά
εξισσοροπιστικά και εξυγιαντικά στην αγορά. Ένας τομέας της οικονομίας
στον οποίο μπορεί πολύ εύκολα να φανεί αυτός ο διχασμός του υποκειμένου
είναι αυτός της υγείας. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Τί συμβαίνει στην αγορά και, παρά τις προβλέψεις της οικονομικής
επιστήμης και την εξασφάλιση ενός πλαισίου λειτουργίας πολλών παικτών
στην αγορά, η φυσική τάση είναι η ακρίβεια, η μεγιστοποίηση των τιμών
και η μεγιστοποίηση του κέρδους; Τί είναι «σάπιο στο βασίλειο της
Δανιμαρκίας», της ιδιωτικότητας, του ναρκισσισμού και της αγοράς; </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το «Αόρατο Χέρι» διαρκώς νοσεί. Νοσεί από μια ευρύτερη γκάμα σωματικών ασθενειών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span style="color: black;">Όταν η προσφορά πατρονάρει τη ζήτηση</span></b> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που ξέσπασε με αφορμή τα «τοξικά» ομόλογα, έχουμε συνειδητοποιήσει τη «<i>νοσηρότητα του Αόρατου Χεριού</i>» στην άυλη οικονομία και στο <i>φαντασιακό μέρος των</i> <i>οικονομιών κλίμακας του μέσου. </i> Αυτή
όμως η νοσηρή δυναμική ενυπάρχει και στην εμπράγματη οικονομία. Στο
σημείο αυτό, πρέπει να δικαιολογήσουμε πια την κριτική απέναντι στην
εμποροκρατία, συνειδητοποιώντας ότι υπάρχει ένα βαθύτερο πρόβλημα, το
οποίο τα διάφορα κύματα ακαδημαϊκής σκέψης και ανάλυσης δεν κατάφεραν να
λύσουν, παρά μόνο προσπαθώντας να διαχειριστούν τις παρενέργειές τους,
και εδώ συμπεριλαμβάνουμε και τον Κέυνς.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ο Κέυνς δεν οδήγησε την οικονομική σκέψη σε έναν θεμελιώδη
αναστοχασμό, αναζητώντας λύση για το οικονομικό αδιέξοδο, αλλά την
οδήγησε σε μια <i>συμπληρωματική μεταρρυθμιστική προσέγγιση</i> <i>για την αντιμετώπιση των παρενεργειών.</i> <i>Δεν λειτούργησε στο πεδίο των αιτιών</i>.
Από την άλλη, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι οι προτάσεις του για
επιτροπές τιμών, εισοδημάτων κ.λπ. απέβλεπαν σε έναν μηχανισμό
παρέμβασης και πρόνοιας, τη θεσμική αποτελεσματικότητα της οποίας
συναντάμε, ακόμη και σήμερα, και η οποία λειτουργεί πολλές φορές
αποτρεπτικά σε καταχρηστικά φαινόμενα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Μολοντούτο, αυτός ο μηχανισμός δεν μπορεί να παρέμβει ουσιαστικά σε μεγάλο μήκος χρόνου, καθώς <i>η δυναμική της ζήτησης ενσωματώνεται στον ηγετικό ρόλο της προσφοράς ως πατερναλισμός και </i>ως υπεραξία στη δυναμική της παραγωγής, και καλό θα ήταν αυτό να συνειδητοποιηθεί από όλους μας. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Σε αυτό το σημείο, ο Μαρξ είχε ένα θεμελιώδες δίκιο όταν μιλούσε για τον καθοριστικό ρόλο της <i>συσσώρευσης του κεφαλαίου</i>, στην κυκλικότητα των κρίσεων που αυτή τελικά προκαλεί. Ουσιαστικά, το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι <i>υπάρχει
μια επικοινωνιακή μετατόπιση της θεσμικής και της λειτουργικής
δυναμικής και υπεραξίας από τη ζήτηση στην παραγωγή και το εμπόριο</i>.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτό είναι το <i>κρίσιμο σημείο διχασμού της κοινωνίας</i>,
διχασμού του οικονομικού και κοινωνικού υποκειμένου, του παραγωγικού και
του καταναλωτικού υποκειμένου∙ και αυτό είναι που πρέπει να επιλυθεί
στο θεμελιώδες βάθος του και σε όλο το εύρος του φάσματός του και όχι σε
μια ενδιάμεση κλίμακα. <i>Δεν μπορεί να επιλυθεί με όρους
απαγορευτικούς ή με όρους εξουσίας, οι οποίοι τείνουν, αργά ή γρήγορα,
είτε να αμβλυνθούν είτε να γίνουν ολοκληρωτικοί. </i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Συνοπτικά, θα λέγαμε ότι <i>οι κανόνες και τα όρια είναι απαραίτητα
μεν, εξελίσσονται όμως ιστορικά προς δύο κατευθύνσεις: είτε του
ολοκληρωτισμού και της γραφειοκρατικοποίησης –αποτελεσματικής ή μη– είτε
της άμβλυνσης και της εξαΰλωσης. </i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Από την άλλη μεριά, υπάρχει η αδυναμία στην επόπτευση και στην
επιτήρηση, στην αξιόπιστη παρακολούθηση και στην χαρτογράφηση των
σημάτων της αγοράς και της οικονομίας. Αυτό συμβαίνει γιατί η μεγάλη
κρίση γίνεται στο επίπεδο των σημάτων και των ερμηνειών τους και αυτό
καθιστά το οικονομικό πρόβλημα πολύ πιο σύνθετο για το σημερινό επίπεδο
των επιστημών του ανθρώπου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Παράλληλα, υπάρχει το κρίσιμο ζήτημα του πώς ελέγχονται οι συνθήκες
μονοπωλίου που δημιουργούν οι οικονομίες κλίμακας των μεγάλων παραγωγών
και οι οποίες, συνήθως, λειτουργούν ως μηχανές άπληστου οικονομικού
συμφέροντος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Παρατηρήσαμε, προηγουμένως, ότι η κρίση της κερδοσκοπίας και της
ακρίβειας δεν εντοπίζεται μόνο στο επίπεδο της άυλης οικονομίας, αλλά
και στο επίπεδο του εμπράγματου εμπορίου και της εμπράγματης σχέσης
παραγωγής-κατανάλωσης και αγοράς. Αυτό μας ωθεί να αναζητούμε συνεχώς
νέες οικονομίες κλίμακας, οι οποίες τελικά στρεβλώνουν την
ανταγωνιστικότητα και την αγορά και διαμορφώνουν έναν –στρατηγικά και
τακτικά μεθοδευόμενο από τους παίκτες– εγγενή πατερναλιστικό μηχανισμό .</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><b><span style="color: black;">Η πρόκληση της γεφύρωσης της πολιτικής, της ψυχολογικής και της οικονομικής σκέψης</span></b></b> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Όλη αυτή η κρίση που έχει ενσκήψει τελευταία, είναι <i>κρίση και της εμπράγματης οικονομίας,</i> με στοιχεία και ανάγκες ελέγχου της ζήτησης και των καταναλωτικών διαθεσίμων. Από την άλλη μεριά, επίσης, είναι <i>κρίση ελέγχου της κερδοσκοπίας</i>, <i>της δημοσιονομικής ισορροπίας</i> και <i>της αναπτυξιακής υπερχρέωσής του ελέγχου της ύφεσης </i>που
μας έφερε μπροστά σε κάποιες έννοιες, που πρέπει να τις δούμε όπως
αυτές είναι ελεύθερες από τη σημερινή μορφή της θεσμικής περιβολής αυτού
του ελέγχου και τη δογματική θεωρητική ερμηνεία του. Τοποθετήσαμε τις
έννοιες της ιδιωτικότητας της επένδυσης, της αγοράς και του ανταγωνισμού
σε ένα βάθρο μηχανικιστικής αυθεντίας και θέσμισης, αφήνοντας τον
νοητικό πυρήνα τους χωρίς ερωτήματα. Έτσι εξηγείται γιατί οι
ακαδημαϊκοί και οι πολιτικοί δεν θέτουν το ερώτημα : «<i>γιατί δεν λειτουργεί η αγορά υπέρ του καταναλωτή;</i>»</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Παρά τις όποιες επιτυχίες της αγοράς που υπάρχουν, έχουμε
παραγνωρίσει τον ρόλο του τεχνολογικού μερίσματος στην αύξηση του
πλούτου και στον μερισμό του. Επιπλέον, έχουμε αποδώσει όλο το όφελος
στην αγορά, τις επενδύσεις και την ιδιωτικότητα. Στην πραγματικότητα,
είναι σαν να ψάχνουμε –πολύ εσφαλμένα– όπως οι κοσμολόγοι, μέσα σε ένα
κοσμολογικό πρότυπο, αγνοώντας την ακτινοβολία του υποβάθρου. <i>Υπάρχει μια ακτινοβολία υποβάθρου στην οικονομία και στην οικονομική οργάνωση την οποία πρέπει να διαγνώσουμε</i>.
Η αναγνώριση αυτού του υποβάθρου αποτελεί για όλους μας μια πρόκληση,
καθώς καλούμαστε να εργαστούμε εξαντλητικά στον νου, χωρίς απλοϊκότητες,
χωρίς εχθρότητα και σχολαστικιστικούς αρνητισμούς, <i>χωρίς αυθεντίες και αδιαπραγμάτευτα θεσμικά ζητήματα</i>.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η δυσκολία έγκειται στο ότι <i>καλούμαστε να γεφυρώσουμε τα
πολιτικά, τα ψυχολογικά και τα τεχνο-οικονομικά μέρη αναστοχαστικά,
κριτικά και σχεδιαστικά, χωρίς να υποκύψουμε στους πειρασμούς του
ολοκληρωτισμού</i>. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div href="http://www.solon.org.gr/index.php/ergatiko-kinima-oikonomia/120-ergatiko-kinima-oikonomia/1967-homo-economicus.html" style="text-align: justify;" target="_blank">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><b><br />Αναφορές:</b><br /> </b>[1] Cohen, Daniel "Η Ευημερία του Κακού - μια Ανήσυχη Εισαγωγή στην Οικονομία", εκδ. Πόλις, σελ. 100.<br />[2] <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%83%CE%BF%CF%85%CE%AC_%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CE%AD" target="_blank" title="Φρανσουά Κενέ">Φρανσουά Κενέ</a> <i>«Ο
Φρανσουά Κενέ (François Quesnay) ήταν Γάλλος οικονομολόγος και γιατρός,
ιδρυτής της σχολής των φυσιοκρατών και θεμελιωτής της πολιτικής
οικονομίας».</i>[3] Berlin, Isaiah, "Το στρεβλό υλικό της ανθρωπότητας", εκδ. Κριτική, σελ. 7.<br /> «<i>Από τόσο στραβό ξύλο, όπως είναι εκείνο από το οποίο έχει γίνει ο άνθρωπος, δεν μπορεί να κατασκευαστεί τίποτα εντελώς ίσιο</i>» (φράση του Καντ).<br />[4] Giddens, Antony, "Οι Συνέπειες της Νεωτερικότητας", εκδ. Κριτική, 2001, σελ. 213.<br /> [5] Laszlo Ervin, "Κοσμική Αλλαγή 2012", εκδ. Έσοπτρον, 2010.<br />[6] Polanyi, Karl, Ο μεγάλος μετασχηματισμός, εκδόσεις Νησίδες, 2001, βλ. επίσης Πανταζής Απόστολος, <a href="http://www.solon.org.gr/index.php/ergatiko-kinima-oikonomia/120-ergatiko-kinima-oikonomia/2012-polanyi-istoriko.html" target="_blank">O "IΣΤΟΡΙΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΣΜΟΣ" ΤΟΥ ΚΑRL POLANYI</a>.<br /> [7] Marx, Karl, "Grundrisse", εκδ. Α/συνέχεια, 2009.<br />[8] Ζήσης, Γιάννης, <a href="http://www.solon.org.gr/index.php/ergatiko-kinima-oikonomia/120-ergatiko-kinima-oikonomia/1967-homo-economicus.html" target="_blank">Η Πλάνη του οικονομικού ανθρώπου -Homo Economicus- και η ανασυγκρότηση του εργατικού και πολιτισμικού κινήματος</a>, solon.org.gr.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><i><br />Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ</i></b><br /> 1. <a href="http://www.solon.org.gr/index.php/ergatiko-kinima-oikonomia/120-ergatiko-kinima-oikonomia/2105-dimios-aoratou-xeriou.html" target="_blank">Αναζητώντας τον δήμιο του αόρατου χεριού</a><br /> 2. <a href="http://www.solon.org.gr/index.php/ergatiko-kinima-oikonomia/120-ergatiko-kinima-oikonomia/2109-allazontas-kanones-paixnidiou.html" target="_blank">Οικονομική κρίση: αλλάζοντας τους κανόνες του παιχνιδιού </a></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span> </span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
Arishttp://www.blogger.com/profile/00261997018594673900noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-80529087406029589202017-01-31T14:40:00.001+02:002017-02-01T09:36:35.298+02:00Φιλελευθερισμός και Δημοκρατία<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4qmqoXD1ygk50P2yO9ChXx8BlYVain0QDGByrXMDLityaKy5s6D8YvavJyet8ZHSkBfMHWx1cN2jevKlBp2_z0bGc0PbXQXViCkvumN_ha8aQG0YjfvsBNLba9vyUOJCmBj2aIW4ltKJS/s1600/solon_0-350.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4qmqoXD1ygk50P2yO9ChXx8BlYVain0QDGByrXMDLityaKy5s6D8YvavJyet8ZHSkBfMHWx1cN2jevKlBp2_z0bGc0PbXQXViCkvumN_ha8aQG0YjfvsBNLba9vyUOJCmBj2aIW4ltKJS/s320/solon_0-350.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="color: black;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Σ</span>όλων ο Αθηναίος</span></span></span></span></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ένα μεγάλο πρόβλημα στη σκέψη είναι η διάκριση μεταξύ ατομικών
δικαιωμάτων (που αποτελούν τον κορμό του φιλελευθερισμού) και λαϊκής
κυριαρχίας με την ισότητα και την κοινωνικότητα (που αποτελεί τον κορμό
της δημοκρατίας). Δηλαδή, το τρίπτυχο της ελευθερίας, ισότητας,
αδελφοσύνης έχει σπάσει σε δύο τμήματα. Το ένα μέρος με την ελευθερία
ενσωματώθηκε (με ατελή βέβαια τρόπο) στον φιλελευθερισμό και το άλλο
μέρος με την ισότητα και την αδελφοσύνη ή κοινωνικότητα με ομοίως ατελή
τρόπο στην ιδεολογία του υπαρκτού σοσιαλισμού. Όμως οι Ιδέες μόνον σαν
ομάδα βρίσκουν το πλήρες και αληθινό νόημά τους, δηλαδή η μία
ολοκληρώνεται μέσω της άλλης. Χωριστά μπορούν να καταλήξουν σε
τρομακτικές στρεβλώσεις. Έχουμε ήδη οδυνηρή εμπειρία της “ισότητας” και
“κοινωνικότητας” χωρίς ελευθερία και της “ελευθερίας” χωρίς ισότητα και
κοινωνικότητα, όπου αυτές οι ίδιες οι ιδέες διαστρεβλώνονται και
αναιρείται το σημαινόμενό τους.</span></div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Πιστεύουμε ότι αυτοί που θεωρούν πως αυτά τα δύο δεν συνδέονται κατ’
ανάγκην, στηριζόμενοι στο ότι εκείνοι που τα συνέλαβαν στο παρελθόν τα
θεωρούσαν αντιφατικά μεταξύ τους ή στο ότι άλλοι συνέλαβαν τη δημοκρατία
και άλλοι τα ατομικά δικαιώματα, σφάλλουν. Το παρελθόν δεν πρέπει να
δεσμεύσει το μέλλον. Εξάλλου, αυτές οι διακρίσεις είναι δικές μας, γιατί
αυτά μπορούμε σήμερα να συλλάβουμε και δεν λειτουργούν έτσι σε
οντολογικό επίπεδο, πράγμα που φαίνεται από την ανάγκη του κόσμου για
μια αρμονία που, με τέτοιου είδους αντίληψη, τελικά δεν επιτυγχάνεται
υπονοώντας ύπαρξη σφάλματος. Επιπρόσθετα, για παράδειγμα, να πούμε ότι
τα αυτονόητα του παρελθόντος έχουν παύσει να είναι τέτοια σήμερα, όπως
οι πόλεις-κράτη λόγω της εξελιξιμότητας της ανθρώπινης συνείδησης - άρα
και της ανάγκης. Η διάκριση λοιπόν φιλελευθερισμού και δημοκρατίας είναι
λανθασμένη για τους εξής λόγους:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />1) Μια πραγματικότητα, μια αλήθεια, ποτέ δεν γινόταν αντιληπτή από
τους ανθρώπους αμέσως στην ολότητά της. Συνήθως, γινόντουσαν αντιληπτές
μόνον κάποιες πλευρές της, θα λέγαμε θραύσματα της πραγματικότητας που
μπορούσε κάποιος νους να συλλάβει ανάλογα με την ποιότητα, την
ιδιοσυγκρασία, τα ενδιαφέροντα και την ολκή του. Αυτό λειτουργούσε
εποικοδομητικά μέχρις ενός ορισμένου σημείου, γιατί έριχνε κάποιο φως
στις ατομικές και κοινωνικές λειτουργίες. Ως μερικότητα όμως πάντοτε
κατέληγε σε διαστρεβλώσεις, επειδή μόνον η πραγματικότητα στην ολότητά
της ενέχει αρμονία και γι’ αυτό μόνον αυτή μπορεί και πρέπει να μας
δεσμεύει εσαεί. Από το άλλο μέρος, αυτή η ελευθερία μας απέναντι στο
παρελθόν δεν πρέπει να μας δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να
αγνοήσουμε το παρελθόν, για να “καινοτομήσουμε” εκκεντρικά ή με ιδιοτελή
κίνητρα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />2) Η ίδια η πραγματικότητα έχει δύο πλευρές. Η μία είναι το σύνολο
των δυνατοτήτων του ατόμου και της κοινωνίας, του οποίου όμως αγνοούμε
τη δυναμική και την επιρροή στα πράγματα του κόσμου, διότι είναι αφανές
και σχετίζεται με τη φύση του όντος, που αν και άγνωστη δεν μπορεί παρά
να ασκεί καθοριστική επιρροή. Η άλλη είναι η απτή πραγματικότητα που
βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας και λέγεται κοινωνία, άτομα και κόσμος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Για την πρώτη μπορούμε να διαφωνούμε όσο θέλουμε, μια και μας αφήνει
εκ των πραγμάτων το περιθώριο να επιδιώκουμε τη δοκιμαστική εμπειρία της
εφαρμοσμένης άποψής μας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Για τη δεύτερη όμως δεν μπορούμε να διαφωνήσουμε για το ότι υπάρχει η
κοινωνία, ζούμε μέσα και μέσω αυτής, για το ότι όλοι επιζητούν
ελευθερία και ότι η ισότητα και η κοινωνικότητα μπορούν να διασφαλίσουν
την επιδιωκόμενη αρμονία αν είναι ορθά ερμηνευμένες. Αλλά, ακόμη και αν
δεν υπήρχε η κοινωνία, υπάρχει ο κόσμος τον οποίο πρέπει να
αντιμετωπίσουμε αναγκαστικά. Δηλαδή, υπάρχει εκ των πραγμάτων μία
αναπόφευκτη σχέση της οποίας τη φύση είμαστε αναγκασμένοι να
διευρευνήσουμε και να εξομαλύνουμε. Αυτή είναι μία θεμελιώδης Ανάγκη που
προκύπτει από τη Σχέση η οποία αποτελεί από μία άποψη τη φύση των
πραγμάτων του κόσμου όπως τον ξέρουμε. Όλα μας εξαναγκάζουν σε σχέση,
π.χ. η ανάγκη για λήψη τροφής είναι απότοκο μιας σχέσης υποφώσκουσας, η
χαρά και η λύπη, η τάση για ελευθερία (τουλάχιστον όπως την
αντιλαμβανόμαστε). Όλα αυτά εκφράζουν τη σχέση μας με το περιβάλλον.
Ακόμη και το μίσος κάτι τέτοιο εκφράζει. Η αποξένωση που μπορεί να
επιδιώκουμε δεν είναι αληθινή, είναι μία αυταπάτη η οποία ορισμένες
φορές αποτελεί έκφραση της κυριαρχικότητας. Αλλά και η κυριαρχικότητα
είναι μία σχέση, αν και στρεβλή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Αυτή τη θεμελιώδη Σχέση δεν μπορούμε να την αποφύγουμε και, όσο πιο
γρήγορα το καταλάβουμε, τόσο πιο γρήγορα θα επιλύσουμε τα προβλήματά
μας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvI9InrD2rgKkIQrAZ-byoCggkmYaLINGoLFNRiBceqy1aRawZcCv9Vx-FBc-GB-LjTNjRya1_wXJSOoGS_sr0Quh9IW2MIPxhpIdqTeD3dCVmegCJOUiZedDN5Roygwnmm1eOKc48NUjX/s1600/eleytheria-16.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvI9InrD2rgKkIQrAZ-byoCggkmYaLINGoLFNRiBceqy1aRawZcCv9Vx-FBc-GB-LjTNjRya1_wXJSOoGS_sr0Quh9IW2MIPxhpIdqTeD3dCVmegCJOUiZedDN5Roygwnmm1eOKc48NUjX/s1600/eleytheria-16.jpg" /></a></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">3) Το μεγάλο πρόβλημα του ανθρώπου είναι ότι δεν μπορεί να κατανοήσει
ούτε στο ελάχιστο τη συμβατότητα της ελευθερίας με την ισότητα, την
κοινωνικότητα και, επομένως, τη δημοκρατία, παρ’ όλο που έχει
επιχειρηθεί η συνύπαρξή τους στις σύγχρονες δημοκρατίες. Υπάρχει τέτοια
απόσταση ανάμεσά τους μέσα στον νου του ανθρώπου που δεν μπορεί να
αντιμετωπίσει την ανάγκη για συσχετισμό τους και σύνθεσή τους σε ένα όλο
– έστω σε κάποιον βαθμό. Και οι ίδιοι οι οραματιστές συχνά ήσαν
φανατικά προσκολλημένοι στη δική τους σύλληψη της ιδέας που όμως
αναπόφευκτα ήταν μερικότητα. Επιπλέον, μπορεί ενίοτε και τα κίνητρα για
τη σύλληψη μιας ιδέας να ήσαν ιδιοτελή, γιατί ο καθένας μπορεί να
παίρνει επιλεκτικά από τις νοητικές συλλήψεις ό,τι εξυπηρετεί τις
επιθυμίες του, φυσικά διαστρεβλώνοντάς το. Μια τέτοια όμως ιστορική
πραγματικότητα δεν πρέπει να ασκεί πλέον την παραμικρή επιρροή στην
αντίληψή μας για την αλήθεια, αν και είναι χρήσιμο να διατηρείται στη
μνήμη. Η αληθινή πραγματικότητα ή η Ιδέα μέσω της οποίας αυτή εκφράζεται
δεν πλήττεται από αυτό, δεν αλλοιώνεται, υπάρχει γιατί η φύση της
όποιας πραγματικότητας είναι τέτοια.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />4) Το τελευταίο αλλά κυρίαρχο πρόβλημα στην αντίληψη της σχέσης
φιλελευθερισμού και δημοκρατίας είναι το ότι βάση για κάθε σχέση – και
πολύ περισσότερο για μια τέτοια πολύπλοκη και φαινομενικά αντιφατική
σχέση – αποτελεί η ανθρώπινη συνείδηση, ατομική και συλλογική. Αυτό
είναι το κρισιμότερο πεδίο δράσης των οραματιστών, το οποίο, αν και
είναι εμφανές, διαφεύγει σχεδόν τελείως της μέριμνάς τους, επειδή αυτό
που επιδιώκουν είναι τα άμεσα αποτελέσματα μέσω μιας οργανωμένης δράσης
που δεν θα χρειαστεί να ασχοληθεί με τη συνείδηση αυτή. Γι’ αυτόν τον
λόγο τόσο εύκολα καταφεύγει κανείς στην επιβολή, επειδή η συνείδηση
λειτουργεί σαν εμπόδιο στην εφαρμογή των οραμάτων (ακόμη και αν είναι
ορθά, που βέβαια δεν είναι πάντα τέτοια). Η συνείδηση είναι η πηγή του
κοινωνικού γίγνεσθαι. Όλες οι άλλες επιρροές βασίζονται στην αντίδραση
της ίδιας της συνείδησης στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος όπως π.χ. η
επιθυμία για το χρήμα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Επομένως, θα χρειαζόταν ένα ενδιαφέρον για τις έννοιες που καθορίζουν
τη ζωή μας, έστω και αν δεν συνειδητοποιούμε την επιρροή τους, μία
σχέση καθαρότερη με αυτόν τον κόσμο των εννοιών που πρέπει όμως να γίνει
πρακτικός. Αλλοιώς, ό,τι και να κάνουμε, ό,τι οργάνωση και να
δημιουργήσουμε, ό,τι και να σκεφθούμε, το αποτέλεσμα θα είναι
απογοητευτικό, γιατί δεν θα μπορεί να υποστηριχθεί από τα υποκείμενα
ακόμη και αν είναι σωστό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Γι’ αυτό είναι σφάλμα να δεσμευόμαστε από το παρελθόν, όταν ορθώνεται
μπροστά μας ολοκάθαρα η Ανάγκη του παρόντος που υποδεικνύει την
ενυπάρχουσα Αλήθεια, ότι ο άνθρωπος και ο κόσμος αναπτύσσονται σε μια
αναγκαστική Σχέση που δεν αποτελεί ανθρώπινη επιλογή, αλλά παρ’ όλα αυτά
αποτελεί ένα πεδίο όπου μπορεί να εκφράσει τη δημιουργική αυτοβουλία
του – αν και μέχρι τώρα η έκφρασή του ήταν ιδιοτελής και καταστροφική.
Υπάρχει η δυνατότητα για εποικοδομητική δημιουργικότητα της αυτοβουλίας,
αρκεί να το συνειδητοποιήσει ο ίδιος ο άνθρωπος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου <br />Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="color: #333333;"><b><br />(<a href="http://solon.org.gr/index.php/dimokratia-oloklirotismos/100-2008-07-15-18-35-52/6950-fileleytherismos-kai-dimokratia.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-74494264185406311872017-01-25T16:00:00.000+02:002017-01-25T18:11:18.864+02:00Ομοιότητες του σήμερα με τη “Δημοκρατία” της Γενεύης του 1543<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaVTa5_iBhAJ7ovhNILytdNHTkpseKXHj6i1VOcOeSyqJ3eblTkfjasA_HVO5MJYydkKKf4Uu8PGpJukq-bhYnA1LpXXiJhKji63VtD1Bx6y4JpC9YGLMboJVOIh93lBzpoRBe354uckgM/s1600/Geneve_panorama-350.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="219" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaVTa5_iBhAJ7ovhNILytdNHTkpseKXHj6i1VOcOeSyqJ3eblTkfjasA_HVO5MJYydkKKf4Uu8PGpJukq-bhYnA1LpXXiJhKji63VtD1Bx6y4JpC9YGLMboJVOIh93lBzpoRBe354uckgM/s320/Geneve_panorama-350.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>(3ο μέρος του άρθρου “<a href="http://solon.org.gr/index.php/kratos/ethnos-kratos/144-ethnos-kratos/6928-i-simerini-dytiki-eleytheria-kai-i-eleytheria-kata-rouseau.html" target="_blank">Η σημερινή δυτική ελευθερία και η ελευθερία κατά Ρουσσώ</a>")</i></span>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Ας δούμε τη "δημοκρατία" της Γενεύης που συγκρούστηκε τελικά με τον
Ρουσσώ, πριν από 2,5 αιώνες περίπου, για να καταλάβουμε πόσο λίγα βήματα
έχουν γίνει έκτοτε. Στα τέλη του 14ου αιώνα υπό την επιρροή της
εκκλησίας το Γενικό Συμβούλιο των πολιτών παραδόξως διαδραμάτιζε σχετικά
σημαντικό ρόλο στα κοινά. Το 1387 ο επίσκοπος Adhémar Fabry συγκαλούσε
δύο φορές τον χρόνο συνέλευση του λαού για ορισμένα σοβαρά θέματα. Ο
λαός μπορούσε επίσης να συγκαλεί συνέλευση για όποιο ζήτημα ήθελε και να
επιλέγει όργανα αντιπροσώπευσης. Δηλαδή, υπήρχε λαϊκή συμμετοχή στα
κοινά.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Αυτό έπειτα από λίγα χρόνια σταμάτησε, γιατί την εξουσία ανέλαβε μια
άλλη ισχυρή πολιτική οικογένεια, ο Οίκος της Σαβοΐας, που εκτόπισε την
παλιά των κομήτων της Γενεύης και θέλησε να διακόψει αυτό το ρεύμα της
λαϊκής συμμετοχής στη διαμόρφωση των κοινωνικών πραγμάτων, επιβάλλοντας
τον απόλυτο έλεγχο από την αριστοκρατία, ελέγχοντας και την επισκοπή.<a href="http://solon.org.gr/index.php/kratos/ethnos-kratos/144-ethnos-kratos/6941-omoiotites-tou-simera-me-ti-dimokratia-tis-genevis-tou-1543.html#_ftn1" name="_ftnref1" title="">[1]</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Και έπειτα από ενάμισυ αιώνα περίπου, το 1534, η Γενεύη ανακηρύσσεται
θεσμική “δημοκρατία” - αλλά τι είδους δημοκρατία; Οι όροι της στα 1543
ήταν πολύ χειρότεροι από τους προηγούμενους και θυμίζουν το σήμερα,
δείχνοντας πόσο το παρόν έχει μείνει προσκολλημένο σε εκείνο το παρελθόν
κι ας δίνουμε ονόματα όμορφα χωρίς όμως πραγματικό αντίκρυσμα. Εν
ολίγοις, τους υποψήφιους άρχοντες τους πρότεινε ένα ολιγάριθμο 25μελές
Μικρό Συμβούλιο αριστοκρατών και το Γενικό Συμβούλιο (του λαού) ήταν
υποχρεωμένο να διαλέξει μόνον ανάμεσά στους προτεινόμενους ορισμένους.
Το ίδιο κάνουν τα σημερινά κόμματα και οι κομματικές ελίτ.<a href="http://solon.org.gr/index.php/kratos/ethnos-kratos/144-ethnos-kratos/6941-omoiotites-tou-simera-me-ti-dimokratia-tis-genevis-tou-1543.html#_ftn2" name="_ftnref2" title="">[2]</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η σύγκρουση που έγινε έπειτα από άλλους δύο αιώνες μεταξύ των
αριστοκρατών και της αστικής τάξης, στα μέσα περίπου του 18ου αιώνα,
ήταν σοβαρή και με λίγα λόγια συνοψίζεται ως εξής:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Οι Πολίτες και οι Αστοί της Γενεύης του 1734 λένε: “... έχουμε
γεννηθεί ελεύθεροι και κυρίαρχοι. Όλη την εξουσία την οποία απολαμβάνουν
οι άρχοντες, δεν την κατέχουν παρά μόνον από το Γενικό Συμβούλιο και η
εξουσία αυτή πρέπει να έχει ως όρια τους νόμους που το Γ.Σ.
προδιαγράφει, όρια που δεν επιτρέπεται να υπερβαίνονται όποια και αν
είναι”. Οι άρχοντες και οι αριστοκράτες, φυσικά, διαφωνούν και
επικαλούνται τη - γνωστή μας - ανάγκη για σταθερότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η σύγκρουση κατέληξε στη φυσική εξόντωση ενός αριστοκράτη που κατ’
εξαίρεση πήρε το μέρος του λαού και έπειτα σε μία επονείδιστη συμφωνία,
όπου θεωρία και πράξη ήταν άσχετες μεταξύ τους. Δηλαδή, το Γενικό
Συμβούλιο του λαού χαρακτηρίστηκε μεν τυπικά ως κυρίαρχο - όπως ο λαός
στα σημερινά συντάγματα - αλλά όλες οι σοβαρές εξουσίες παρέμειναν στο
Μικρό Συμβούλιο των αριστοκρατών που έκανε ό,τι ήθελε! Το Γ.Σ. του λαού
δεν είχε κανένα δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας, πρότασης υποψηφίων
αρχόντων, παρέμβασης στη λειτουργία των διοικητικών οργάνων και
παρέμβασης στην εξωτερική πολιτική και οι πολίτες δεν μπορούσαν να
απευθυνθούν στο Γ.Σ. για τα ζητήματά τους. Δηλαδή, είχαμε διακηρύξεις
μεγαλόστομες χωρίς κανένα απολύτως αντίκρυσμα. Και όχι μόνον αυτό, αλλά
οι εξεγερμένοι αστοί άφησαν τελείως έξω από το πολιτικό γίγνεσθαι την
τρίτη τάξη της Γενεύης, τους “γηγενείς και κατοίκους”, που ήταν στο
χαμηλότερο κοινωνικό επίπεδο, ίσως από φόβο ή περιφρόνηση ή λόγω των
συνθηκών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Οι πολιτικοί λόγοι, λοιπόν, για τους οποίους κυνηγήθηκε ο Ρουσσώ
είναι προφανείς, παρά τους συμβιβασμούς που προσπάθησε να κάνει ανάμεσα
στις απόψεις του Κοινωνικού Συμβολαίου με την καθαρή δημοκρατία και σε
εκείνες των Γραμμάτων από το Βουνό που είχαν και χροιά φιλελευθερισμού.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Σήμερα έχουμε όμοιες καταστάσεις, μόνον τα ονόματα διαφέρουν. Το
πρόβλημα δεν είναι καν ότι δεν υπάρχει καθαρή δημοκρατία, αλλά ότι δεν
εφαρμόζονται ούτε οι όροι της αντιπροσώπευσης. Οι υποψήφιοι άρχοντες
προτείνονται στην πραγματικότητα από τις κομματικές ελίτ (ούτε καν από
τα κόμματα), οι εκλεγόμενοι κατά ένα σημαντικό μέρος απαρτίζονται από
μέλη πολιτικών οικογενειών εν είδει αριστοκρατών και κληρονομικών
αρχόντων όχι μόνον από άποψη αριθμού αλλά κυρίως από άποψη ισχύος
επιρροής εντός των κομμάτων, η Βουλή δεν προτείνει νόμους ως ώφειλε στα
πλαίσια της αντιπροσώπευσης καταργώντας έτσι τη διάκριση των εξουσιών,
δηλαδή δεν έχει τη νομοθετική πρωτοβουλία παρά μόνον τυπικά, απλώς
επικυρώνοντας ό,τι προτείνει η κυβέρνηση χωρίς ίσως γνώση του
αντικειμένου του κάθε νομοσχεδίου, οι σημαντικότερες διατάξεις του
συντάγματος είναι τυπικές και ανεφάρμοστες, οι προεκλογικές εξαγγελίες
δεν εφαρμόζονται και ο λαός δεν μπορεί να παρέμβει ούτε καν για
δημοκρατικό έλεγχο, γιατί δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο. Για δικαιολογία
γίνεται πάντοτε επίκληση της ανάγκης για σταθερότητα, όπως ακριβώς
έκαναν και οι αριστοκράτες της Γενεύης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η δημοκρατία είναι απόλυτα εμμεσοποιημένη. Ανάμεσα στον λαό και τη
νομοθετική πρωτοβουλία στέκονται η Βουλή , η Κυβέρνηση και τα κόμματα,
τα οποία υποτίθεται ότι είναι μέρος του λαού. Εκεί εξαντλείται το όραμα
της δημοκρατίας. Το ότι η απόλυτη αμεσότητα δεν είναι ίσως εφικτή σε όλα
δεν δικαιολογεί το αντίθετό της, την απόλυτη εμμεσοποίηση, δηλαδή το να
πάμε στην άλλη άκρη!</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Αυτός ο τύπος “δημοκρατίας” εκ των πραγμάτων απορρίπτει τον συνειδητό
πολίτη, γιατί οι εξαγγελίες της δεν είναι αληθινές, αλλά αποτελούν μία
ετικέτα και μέσω αυτής επιχειρείται να δημιουργηθεί μία αυταπάτη, ότι,
εφ’ όσον τα λόγια είναι όμορφα, θα υπάρχει καλή πρόθεση και επομένως
ελπίδα. Έπειτα από δυόμισυ αιώνες μεγάλων πολέμων, επαναστάσεων και
άλλων σοβαρών συγκρούσεων μετά τον Ρουσσώ, είναι η μέγιστη αποτυχία να
βρισκόμαστε πολιτικά ακόμη στα 1543 περίπου που δημιουργήθηκε η δήθεν
“δημοκρατία” της Γενεύης. Και ακόμη χειρότερα! Γιατί, ενώ το 1543 οι
νέες ιδέες περί δημοκρατίας ήταν πρωτοφανείς για την εποχή εκείνη και το
μέχρι τότε υπάρχον για αιώνες θεσμικό πλαίσιο οπισθοδρομικό, αντιθέτως
σήμερα είναι γνωστές, δουλεμένες, αναπτυγμένες από τόσους στοχαστές, το
κοινό σχετικά εξοικειωμένο μαζί τους και ταυτόχρονα εγγράμματο και το
θεσμικό πλαίσιο περισσότερο προοδευμένο από ό,τι ήταν τότε. Είναι μια
κραυγαλέα αποτυχία η οποία δεν ξέρουμε πού θα καταλήξει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Η τεχνολογία, για την οποία η δύση είναι υπερήφανη, από μόνη της και
χωρίς πνεύμα δεν αποτελεί τιμή για τη δημοκρατία, ίσως μάλιστα να
αποτελεί την καταστροφή της.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Όλες οι εξελίξεις εξαρτώνται από το πώς θα κατευθύνει ο άνθρωπος τη
βουλητική ελευθερία του που είναι προνόμιο και ταυτόχρονα ευθύνη. Και
δεν υπάρχουν οργανωτικά πλαίσια και μέτρα που να μπορούν να
υποκαταστήσουν τη συνείδησή του.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br clear="all" /></span><hr size="1" style="margin-left: 0px; margin-right: 0px;" width="33%" />
<div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://solon.org.gr/index.php/kratos/ethnos-kratos/144-ethnos-kratos/6941-omoiotites-tou-simera-me-ti-dimokratia-tis-genevis-tou-1543.html#_ftnref1" name="_ftn1" title="">[1]</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Geneva" target="_blank">https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Geneva</a> <br />--- <a href="http://hemed.univ-lemans.fr/cours2011/en/co/grain2_4_1.html" target="_blank">http://hemed.univ-lemans.fr/cours2011/en/co/grain2_4_1.html</a> <br />--- <a href="http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Geneva" target="_blank">http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Geneva</a></span><br />
</div>
<div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://solon.org.gr/index.php/kratos/ethnos-kratos/144-ethnos-kratos/6941-omoiotites-tou-simera-me-ti-dimokratia-tis-genevis-tou-1543.html#_ftnref2" name="_ftn2" title="">[2]</a> Ρουσσώ, Ζαν-Ζακ, Γράμματα από το Βουνό, μετάφραση: Κατερίνα Κέη, εκδόσεις Στάχυ, 2002</span><br />
</div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Ιωάννα Μουτσοπούλου<br /> Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span><br />
</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-45349194584506232502017-01-23T14:00:00.000+02:002017-01-25T18:08:49.493+02:00Συμμετοχή του πολίτη στην κρατική κυριαρχία και στη θέσπιση νόμων<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2AxIhCjIQcOw-6ACA6sSZzwcXtfNbh17tz86obQJjntof3YVXj0tX3JSMpUDn-XtrkL-UiIRg7BEmED69S7sTEq-bsX-Yg9On-6diSOiTI6g5y2dLgVoAaAUGjRkZ6o2DuFUTQgOn32ui/s1600/symmetoxi-politi-krat.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2AxIhCjIQcOw-6ACA6sSZzwcXtfNbh17tz86obQJjntof3YVXj0tX3JSMpUDn-XtrkL-UiIRg7BEmED69S7sTEq-bsX-Yg9On-6diSOiTI6g5y2dLgVoAaAUGjRkZ6o2DuFUTQgOn32ui/s320/symmetoxi-politi-krat.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i><span style="color: black;">(2ο μέρος του άρθρου "</span><a href="http://solon.org.gr/index.php/kratos/ethnos-kratos/144-ethnos-kratos/6928-i-simerini-dytiki-eleytheria-kai-i-eleytheria-kata-rouseau.html" target="_blank">Η σημερινή δυτική ελευθερία και η ελευθερία κατά Ρουσσώ</a><span style="color: black;">")</span></i></span>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Από το άλλο μέρος αυτό που ζητούσε ο Ζ.Ζ.Ρουσσώ, τη συμμετοχή του
πολίτη στην κυριαρχία του κράτους και κυρίως στη θέσπιση νόμων που είναι
ο βασικός πυλώνας της δημοκρατίας, είναι πιο συμβατό με τη δημοκρατία,
αν είναι η δημοκρατία εκείνο που θέλουμε. Ή μήπως δεν τη θέλουμε
πραγματικά; Ο φιλελευθερισμός εκείνος που ταυτίζεται με τον ατομισμό δεν
έχει καμμία σχέση με τη δημοκρατία και σημαίνει την κυριαρχία του
ισχυρότερου και την υποταγή του ανίσχυρου, ο οποίος μπορεί μόνον να
ελπίζει σε μία φιλανθρωπία εξαρτημένη από τη βούληση του ισχυρού.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ο ορθός φιλευθερισμός προσπαθεί να βρεί το σημείο που εναρμονίζεται η
ατομική ελευθερία με τη συλλογική ευημερία. Αλλά, βέβαια, δεν είναι
εύκολο και δεν υπάρχουν “συνταγές” για άμεσα αποτελέσματα, γιατί <b>οι
ερμηνείες και οι πράξεις μας εξαρτώνται από το επίπεδο της κατανόησής
μας και από το επίπεδο της ανιδιοτέλειας που έχουμε πετύχει. </b>Αν
αυτό δεν γίνει κατανοητό, τότε θα υπάρχουν συνεχώς αδιέξοδες και
βαρύγδουπες επικρίσεις μαζί με τη συνέχιση των αιτίων της κρίσης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η δημοκρατία δεν είναι μόνον μία
διαδικασία (π.χ. κοινοβουλευτική σήμερα), πράγμα που αποτελεί την
οργανωτική της μορφή, αλλά ακόμη περισσότερο ζήτημα κατεύθυνσης στόχων
του νομικού πλαισίου, της κοινωνίας και των ατόμων, δηλαδή είναι ζήτημα
υποκειμενικό, γιατί στόχους θέτουν τα υποκείμενα. Και οι στόχοι θα
μπορούσαν να είναι αντιδημοκρατικοί είτε σε οποιοδήποτε από τα τρία
παραπάνω πεδία είτε σε όλα ταυτόχρονα. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι αρκεί το
διαδικαστικό μέρος, για να εξασφαλίσουν μία λειτουργία. Αλλά αυτό δεν
είναι καθόλου επαρκές. Όταν απουσιάζει το υποκειμενικό στοιχείο που
θέτει τους αναγκαίους στόχους και τους υποστηρίζει, τότε σιγά-σιγά
καταστρέφεται και το οργανωτικό οικοδόμημα ή χρησιμοποιείται
αντιδημοκρατικά. Δεν υπάρχει δημοκρατία χωρίς ανθρώπινη συμμετοχή και
ενδιαφέρον. Μόνον ο ατομισμός μπορεί να καταλήξει σε τέτοια παράλογα
συμπεράσματα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην κοινωνία πάντοτε ισχύουν κάποιοι
νόμοι-ρυθμίσεις. Η τυχόν διαφορά ανάμεσα σε διάφορους νόμους μπορεί να
έγκειται σε δύο σημεία: ποιος θεσπίζει τους νόμους (ένας, πολλοί κτλ)
και ποιον υπηρετούν (λίγους ή πολλούς). Σε μια αληθινή δημοκρατία - που
προς το παρόν είναι ανύπαρκτη - αυτά τα δύο πρέπει να συμπίπτουν, δηλαδή
ένας ώριμος λαός να έχει αποφασιστική ανάμειξη στη διαδικασία της
νομοθεσίας και ο νόμος να υπηρετεί το σύνολο χωρίς να αγνοεί το άτομο.
Από εκεί και πέρα μπορούν να υπάρξουν διάφοροι συνδυασμοί. Πιθανόν, αλλά
σπάνιο, είναι να υπάρξει ένας ισχυρός ηγέτης ή ηγετικός όμιλος που να
θέτει νόμους προς όφελος των πολλών. Θα μπορούσαμε να μνημονεύσουμε σαν
τέτοιο παράδειγμα τον Μεγάλο Ακμπάρ των Ινδιών, αλλά σε μια μη δυτική
χώρα και σε μια άλλη εποχή. Πιθανόν και σύνηθες για τη Δύση είναι να
“νομοθετούν” (με τον τρόπο που ξέρουμε) τα κοινοβούλια αλλά προς όφελος
των λίγων στον βαθμό που τους επιτρέπεται από τα συντάγματα ή που
μπορούν να τα παρακάμψουν ακίνδυνα - η ισχύς όμως των συνταγμάτων βαίνει
συνεχώς μειούμενη. Ή οι ισχυροί εναντίον των πολλών, όπως συμβαίνει σε
απολυταρχίες ή σε άλλα κατά την ουσία συναφή καθεστώτα ασχέτως του πώς
αποκαλούνται τυπικά. Πάντως, η μετακίνηση της ωφέλειας των σύγχρονων
νόμων από τους πολλούς προς τους λίγους δείχνει και μία σταδιακή
υποστροφή της υπαρκτής δημοκρατίας προς το καταπιεστικό παρελθόν.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Φυσικά, η νομοθετική πρωτοβουλία εκ μέρους του λαού δεν ξέρουμε πώς
θα επιτευχθεί – αλλά δεν έχει τεθεί και ποτέ προς συζήτηση το θέμα αυτό,
παρ’ ότι αρκετοί άνθρωποι ασχολούνται – και δεν πρέπει να αγνοούμε τις
μεγάλες δυσχέρειες σε μια τέτοια προσπάθεια, που δεν είναι μόνον
τεχνικές, αλλά είναι πολύ περισσότερο σχετικές με την παιδεία και το
ήθος των πολιτών, γιατί η δημοκρατία δεν είναι μόνον ζήτημα συμμετοχής
αλλά και γνώσης και ήθους. Όμως σήμερα ούτε καν στα όρια του
κοινοβουλευτισμού δεν ασκείται η νομοθετική πρωτοβουλία από τη Βουλή ως
ώφειλε. Αντί, μάλιστα, να υπάρχουν διεργασίες εξακτίνωσης της άσκησης
κυβέρνησης σε μεγαλύτερο εύρος φορέων της, αυτή υπερσυγκεντρώνεται
σταδιακά, αναιρώντας απολύτως τις θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας,
όπως τη διάκριση των εξουσιών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Επίσης, δεν ξέρουμε ποιο θα είναι το νόημα και η σημασία της
“ηγεσίας” σε μια ιδανική δημοκρατία, μπορεί σε μια τέτοια υποθετική
περίπτωση να ανακαλύψει ο άνθρωπος και άλλες πτυχές της έννοιας της
ηγεσίας ακατάληπτες σήμερα. Αλλά αυτό είναι θεωρητικό αφορώντας ένα
μακρινό μέλλον. Ενώ τα σημερινά αναγκαία βήματα είναι ορατά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Ας δούμε όμως τώρα τις ομοιότητες της σημερινής κατάστασης με την
υποτιθέμενη δημοκρατία της Γενεύης του 1543, για να διαπιστώσουμε πόσο
αργά γίνονται τα βήματα στην πράξη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />- <a href="http://solon.org.gr/index.php/kratos/ethnos-kratos/144-ethnos-kratos/6941-omoiotites-tou-simera-me-ti-dimokratia-tis-genevis-tou-1543.html" target="_blank">Ομοιότητες του σήμερα με τη “Δημοκρατία” της Γενεύης του 1543</a> <i>(3ο μέρος του άρθρου “Η σημερινή δυτική ελευθερία και η ελευθερία κατά Ρουσσώ")</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου<br /> Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-42191038400292567202017-01-18T18:16:00.004+02:002017-01-18T18:17:09.238+02:00Η σημερινή δυτική ελευθερία και η ελευθερία κατά Ρουσσώ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgseokaby0Mes5MxQEgxodgL8TPqe95ictKvafTh8_mz8yP80r0yiQOObs2t6eGdeRnYBt6EFni9c_FRhHsAcT4oqZ_s273oHQvX-_F5eJIEOxbmChh1t5WPZc2aIX8CjOdwCADMi0VEo45/s1600/dytki-eleytheria-350-PART1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgseokaby0Mes5MxQEgxodgL8TPqe95ictKvafTh8_mz8yP80r0yiQOObs2t6eGdeRnYBt6EFni9c_FRhHsAcT4oqZ_s273oHQvX-_F5eJIEOxbmChh1t5WPZc2aIX8CjOdwCADMi0VEo45/s320/dytki-eleytheria-350-PART1.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><b><span style="color: #333333;">(1ο μέρος)</span></b></i></span>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ο Maurice Cranston, μελετητής του Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, γράφει στο έργο του
“The early life and work of Jean-Jacques Rousseau” όπως αναφέρεται στην
εισαγωγή του βιβλίου “Γράμματα από το Βουνό”, σελ. 47, εκδόσεις Στάχυ:
“...για το γαλλικό, για το αγγλικό, για το αμερικανικό πνεύμα, η
ελευθερία συνίσταται στη δυνατότητα ενός ανθρώπου να παραμένει
απερίσπαστος από το κράτος στο να κάνει αυτό που θέλει να κάνει∙ για
τον Rousseau από τη Γενεύη, όμως, [η ελευθερία] είναι ζήτημα συμμετοχής
στην κυριαρχία του κράτους και στη διαμόρφωση νόμων, κάτω από τους
οποίους ζει κανείς υπακούοντας τη δική του βούληση...”.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτή η φράση περικλείει ουσιαστικά το πρόβλημα δημοκρατίας της εποχής
μας, το οποίο πρέπει να αναλυθεί με λογική επάρκεια, για να γίνει το
ξεδιάλυμα των αλληλομπλεκόμενων σκέψεων και αφορισμών που έχουν
διατυπωθεί μέσα σε τόσους αιώνες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Κράτος ή απουσία κράτους;</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Όταν λένε να μην υπάρχει κράτος, τι ακριβώς εννοούν; Υπάρχουν δύο περιπτώσεις άρνησης του κράτους:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />1) Να μην υπάρχει καθόλου εξουσιαστική δομή, imperium, (όπως λένε οι
αναρχικοί) επειδή γίνεται κατάχρησή της. Αυτοί κάνουν ένα άλμα στο
άγνωστο μακρινό μέλλον, αγνοώντας το αρνητικό συνειδησιακό υπόβαθρο του
ανθρώπου που δεν αντιλαμβάνεται τη φύση της ελευθερίας και αγνοώντας τι
μπορεί να σημαίνουν η εξουσία, η διακυβέρνηση, η ελευθερία, η κοινωνία, η
ευθύνη κτλ. Ο άνθρωπος μπορεί μεν να είναι κατά βάση καλός, όμως από
αυτή την ιδανικότητα τον χωρίζει ακόμη πάρα πολύς χρόνος και δρόμος και η
ίδια η ιδανικότητα δεν είναι γνωστό τι μορφή θα λάβει τότε. Πάρα πολλά
ερωτήματα θα μπορούσαν να τεθούν, αλλά αυτά θα ήταν εξαρτημένα από το
ποιος λέει κάτι, τι ακριβώς εννοεί και γιατί το λέει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />2) Απλώς να μην υπάρχει το μέρος εκείνο του κράτους που σχετίζεται με
την κρατική πρόνοια και ευθύνη. Αυτό είναι ο κυρίαρχος τόνος σήμερα. Σε
μια τέτοια περίπτωση απολυτοποίησης αυτής της λογικής, το κράτος δεν θα
είναι αναγκαίο και ο άνθρωπος θα είναι μόνον ένας ιδιώτης – επομένως,
θα έχουμε τον απόλυτο ατομισμό. Αυτού του είδους η ατομιστική ελευθερία
δεν αντιλαμβάνεται ακριβώς κοινωνία παρά μόνον ένα πλήθος προς χρήση και
ταυτόχρονα προς αποφυγή. Η κοινωνικότητα γίνεται πλέον μία αρνητική
σχέση ανταγωνιστικού συσχετισμού δυνάμεων, γιατί ακόμη και η
ουδετερότητα αποτελεί μία όψη κρυμμένου ανταγωνισμού αρνούμενη τη σχέση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Οι ισχυροί, βέβαια, πάντοτε επιθυμούν να μην υπάρχει πρόνοια, γιατί
ούτως ή άλλως η ισχύς, ακόμη κι αν καταργηθεί το κράτος, θα δημιουργήσει
το δικό της νομικό πλαίσιο για να επιβάλει τη θέλησή της στους πολλούς,
δηλαδή, όσο και να το αρνούνται, πάλι θα επιδιώξουν ένα είδος κρατικής
εξουσίας με οποιαδήποτε μορφή, π.χ. μια αυτοκρατορία ή και ένα κράτος
που θα μοιάζει με το σημερινό, ασχέτως πώς θα το ονομάζουν. Ο απλός
πολίτης όμως μέσα σε ένα τέτοιο κράτος καταλήγει όχι πολίτης αλλά απλός
ιδιώτης, επειδή δεν εκπροσωπείται ούτε μπορεί να προβάλει οποιαδήποτε
απαίτηση απέναντι στην υπέρτερη δύναμη. Ο νόμος, δίκαιος ή άδικος,
είναι σύμφυτος με την ίδια την ύπαρξη κοινωνίας, έστω και αν δεν έχει τη
σημερινή γραπτή και πανηγυρική μορφή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Έτσι, κάτι λογικό, όπως το να μην εμποδίζεται ο πολίτης από το κράτος
στον επιλεγμένο τρόπο ζωής του, μπορεί να καταλήξει ένας αβυσσαλέος
ατομισμός, μία αδιαφορία και αποξένωση από την κοινωνία και την αναγκαία
ευθύνη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Θα ρωτήσει, λοιπόν, κανείς: γιατί να έχουμε ανάγκη το κράτος όπως το
ξέρουμε (δηλαδή κράτος με νομικό πλαίσιο, με δύναμη επιβολής βάσει αυτού
του νομικού πλαισίου και πρόνοια); Επειδή η κοινωνία ως ένα πλήθος
ατόμων όπου θα κυριαρχεί ο ατομισμός, χωρίς ένα αναγκαστικό νομικό
συνεκτικό πλαίσιο δικαιωμάτων και λειτουργιών που να είναι σύμφωνα με
ορισμένες αποδεκτές αρχές, είναι ανοχύρωτη απέναντι στην κυριαρχικότητα.
Ο ισχυρός υποκαθιστά τους θεσμούς με τη δύναμή του, δηλαδή
επιβάλλοντας τη θέλησή του με δικό του νομικό πλαίσιο αν είναι πολύ
ισχυρός ή με περιορισμένη έμπρακτη επιβολή αν η δύναμή του είναι
μικρότερη, ενώ ο ανίσχυρος ακόμη και σε πλήθος δεν μπορεί να επιβάλει
θεσμούς, γιατί δεν έχει τόση δύναμη διατύπωσης και οργάνωσης πεποιθήσεων
και επιδιώξεων (παρά την πληθικότητα). Το νομικό πλαίσιο του κράτους
που ξέραμε στη νεώτερη ιστορία, τρόπον τινά, επισημοποιεί και
οργανικοποιεί με θεσμούς την ύπαρξη κοινωνίας και συλλογικών σχέσεων και
προσδοκιών, ακριβώς όπως και η ισχύς οργανώνει τις δικές της επιδιώξεις
μέσα από διάφορες μορφές εξουσίας (αυταρχικά κράτη, αυτοκρατορίες
κ.ά.). Όμως αυτό δεν αρκεί, γιατί το ίδιο το κράτος δεν είναι ένα φυσικό
πρόσωπο με δική του βούληση, αλλά κάτι που οι άνθρωποι χρησιμοποιούν
και εκφράζει κυμαινόμενα τις εκάστοτε ανθρώπινες σχέσεις στην κοινωνία
που, βέβαια, προς το παρόν είναι εξουσιαστικές και ολότελα ελλειμματικές
και γι’ αυτό οι τυπικές εξαγγελίες των νόμων μένουν ανεφάρμοστες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ένα θεμελιώδες εννοιακό λάθος που έχει γίνει είναι το να ταυτίζονται ο
ατομισμός και το άτομο, όπως και το να ταυτίζεται η κοινωνία με την
έλλειψη ατομικής ελευθερίας. Αυτό συμβαίνει επειδή ταυτίζεται η
ελευθερία με την ασυδοσία και την ανευθυνότητα. Μόνον μία τέτοια
διαστρεβλωμένη κατανόηση μπορεί να ισχυριστεί κάτι τέτοιο – αλλά
δυστυχώς αυτή είναι η κυρίαρχη κατανόηση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η ατομιστική ελευθερία δεν είναι αληθινή ελευθερία, είναι αποξένωση
και εξουσία, γιατί στον απόλυτο ατομισμό αυτός που κερδίζει είναι
εκείνος που είναι ήδη ισχυρός ή μπορεί να γίνει ισχυρός και έχει ανάγκη
την κοινωνία μόνον για τη δική του ενδυνάμωση μέσω εκμετάλλευσής της.
Ταυτόχρονα, αυτοί που απορρίπτουν το κράτος για να κάνουν ό,τι θέλουν
είναι συνήθως οι ίδιοι που, όταν υπάρχει, το χρησιμοποιούν προς όφελός
τους, έστω και αν μοιράζουν μέρος της δύναμής τους σε πιο αδύναμους, για
να τους χρησιμοποιούν. Απλώς, η απουσία του κράτους (με την προνοιακή
και συμμετοχική μορφή του) τους συμφέρει περισσότερο, επειδή τους
επιτρέπει πλήρη ελευθερία κινήσεων. Έτσι, ο καταπιεσμένος πολίτης
καταλήγει και αυτός να μη θέλει το κράτος σαν καταπιεστή, αλλά αυτό
είναι επιφαινόμενο, γιατί το κράτος είναι ό,τι το κάνουν οι άνθρωποι.
Φυσικά, από το άλλο μέρος η θεοποίηση του κράτους είναι επονείδιστη όπως
π.χ. εκείνη που ήθελε ο Μουσολίνι ή ο Φίχτε ή το σοβιετικό καθεστώς
κ.ά., γιατί η οργάνωση δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να υπερισχύει των
προσώπων ούτε η κοινωνία να αναιρεί την αξία τους και την ελευθερία
τους. Η ισορροπία ήταν πάντοτε άγνωστη στην ανθρωπότητα όπως την
γνωρίζουμε ώς τώρα. Επομένως, υπάρχει ντε φάκτο αδιέξοδο σε όλες αυτές
τις οπτικές.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Μπορεί, λοιπόν, κάποιοι να “ευημερούν” εκτός συλλογικής οργάνωσης,
όμως οι υπόλοιποι δεν θα απολαμβάνουν καμμία ελευθερία είτε γιατί δεν
είναι εξίσου ικανοί είτε γιατί δεν διαθέτουν όμοιες ικανότητες αλλά
άλλες, ίσως περισσότερο εξευγενισμένες. Αλλά ήδη έτσι θα έχουμε ξεφύγει
από το πεδίο της ελευθερίας και θα έχουμε εισέλθει στο πεδίο του ζωικού
ανταγωνισμού και της κυριαρχίας, η οποία δεν είναι ιδέα (όπως θέλουν να
την παρουσιάσουν) αλλά επιθυμία -μια και οι ιδέες είναι καθολικές και
όχι προσωπικές που εξυπηρετούν τις προσωπικές επιθυμίες. Στην επιδίωξη
της κυριαρχίας δεν μπορούν να νικήσουν όλοι – πράγμα που θα ήταν
εξάλλου αντίθετο προς τη φύση της – επομένως, οι πολλοί αναγκαστικά θα
υποδουλωθούν. Αυτή είναι μια θεμελιωδώς λογική σκέψη που πρέπει να γίνει
δεκτή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Το κράτος, λοιπόν, δεν απορρίπτεται πάντοτε λόγω του απολυταρχικού
τρόπου διακυβέρνησης, αλλά ενίοτε απορρίπτεται για το αντίθετο, δηλαδή
επειδή περιορίζει τις αντικοινωνικές φιλοδοξίες της άπληστης ή
καταπιεστικής ισχύος από όπου και αν προέρχεται. Στον απολυταρχικό τρόπο
διακυβέρνησης σε ένα κράτος, πρέπει να διακριβώσουμε τι είναι αυτοί που
ασκούν άδικη και απολυταρχική εξουσία μέσω του κράτους, φανερή ή κρυφή.
Είναι ισχυροί ή αδύναμοι; Άνθρωποι που δεν θα μπορούσαν να ζήσουν εκτός
κοινωνίας λόγω αδυναμίας; Μάλλον όχι. Από το άλλο μέρος, η ισχύς δεν
εκδηλώνεται μόνον στην κορυφή, αλλά μπορεί να εκδηλωθεί σε διάφορα
επίπεδα κοινωνικής οργάνωσης, επειδή έχει μεγάλη διατρητική ευχέρεια σε
οποιονδήποτε θεσμό που δεν φυλάσσεται επαρκώς, διαχέοντας την επιρροή
της μέσω οργάνων της, μικρότερης ισχύος. Όμως προτιμάει την παντελή
απουσία προνοιακών και προστατευτικών του πολίτη θεσμών, για να είναι
τελείως απερίσπαστη σε ό,τι βούλεται. Ο αδύναμος άνθρωπος μπορεί να
πιέζεται δυσανασχετών λόγω των άδικων ή σκληρών θεσμών του κράτους, τους
οποίους όμως επιβάλλουν και πάλι άνθρωποι ισχυροί που έχουν
διαστρεβλώσει το νόημα του κράτους και διατρήσει την προστασία των
θεσμών του.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Κανείς, ωστόσο, όσο ισχυρός και αν είναι, δεν μπορεί να ζήσει εκτός
κοινωνίας, μόνον εκτός κράτους μπορεί να το κάνει, δηλαδή εκτός του
νομικού πλαισίου που έχουν θεσπίσει άλλοι. Κι αυτό επειδή χωρίς την
κοινωνία δεν θα έχει νόημα ούτε η δύναμη ούτε ίσως η ελευθερία που
επιδιώκει. Αυτές, όπως γίνονται αντιληπτές μέχρι τώρα, λειτουργούν μόνον
σε ένα επίπεδο συγκριτισμού και χωρίς τη σύγκριση δεν έχει νόημα η
ύπαρξή τους, γιατί υποκρύπτουν την κυριαρχία που έχει ανάγκη την ύπαρξη
μιας υποταγμένης κοινωνίας τόσο για χρήση όσο και για ψυχολογική
επιβεβαίωση της υπεροχής.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Ιωάννα Μουτσοπούλου<br /> Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />(<a href="http://solon.org.gr/index.php/kratos/ethnos-kratos/144-ethnos-kratos/6928-i-simerini-dytiki-eleytheria-kai-i-eleytheria-kata-rouseau.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-38953889113254645592017-01-11T15:00:00.000+02:002017-01-11T17:08:12.765+02:00Ζαν Ζακ Ρουσσώ: Εισαγωγικά<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiO0T3qTpndSswgDYFCCDxvaviGpH7AZeXDkB8M64kRgMugesg2-9v8wlwNNDn31o47dCmGG14XXWGF54GncJzJLiKwDUOi5oxvNcklXFGCDdQs24HmAlXmlxu-HZNkiKV71JJN1PSRnjMy/s1600/J.-.J-Rousseau_1712-1778_350.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiO0T3qTpndSswgDYFCCDxvaviGpH7AZeXDkB8M64kRgMugesg2-9v8wlwNNDn31o47dCmGG14XXWGF54GncJzJLiKwDUOi5oxvNcklXFGCDdQs24HmAlXmlxu-HZNkiKV71JJN1PSRnjMy/s320/J.-.J-Rousseau_1712-1778_350.jpg" width="245" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το παρόν άρθρο προορίζεται να είναι η εισαγωγή σε μια σειρά άρθρων
που σκοπό έχουν να παρουσιάσουν το έργο και τη ζωή του Ρουσσώ.
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ο Γουέλς στην ιστορία του (1) είχε πει για τον Μογγόλο αυτοκράτορα
των Ινδιών Ακμπάρ ότι είναι ένας από τους "αρμούς" της ιστορίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Με τον ίδιο τρόπο πιστεύω ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον Ζαν Ζακ
Ρουσσώ και θα δούμε στα επόμενα άρθρα εάν αυτός ο ισχυρισμός μου
επαληθεύεται από τα γεγονότα ή όχι.<br />Για να μπορέσουμε να
αξιολογήσουμε την συνεισφορά κάποιου στην ιστορία, θα πρέπει να
επιχειρήσουμε να ανασυνθέσουμε σε κάποιο βαθμό το ιδιαίτερο περιβάλλον
μέσα στο οποίο έζησε και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε, ώστε να
αντιληφθούμε την ποιότητα και την πρωτοτυπία της σκέψης του και την
έκταση της συνεισφοράς του στην πρόοδο της ανθρωπότητας.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Όσον αφορά τον Ρουσσώ, θα εστιάσω σε δύο σημεία:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Στην σχέση του με την ανθρωπότητα και στη σχέση του με την "λουδοβίκεια" Γαλλία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />1. Ως προς την ανθρωπότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ο Μπερλίν λέει (2) πως από τους διαφωτιστές οι περισσότεροι (μεταξύ
των οποίων και ο Βολταίρος) πίστευαν ότι ο άνθρωπος είναι ένα αθεράπευτα
ζηλόφθονο και εγωιστικό ον που χρειαζόταν <i>"τη μεγαλύτερη δυνατή πειθαρχία αν ήθελε κάποτε να δει μιαν άσπρη μέρα"</i>.
Άλλοι πίστευαν πως ο άνθρωπος είναι ένα είδος ουδέτερου όντος, μια
εύπλαστη ουσία που επιτρέπει την "χάραξη" επάνω του αρετών αρκεί να
υπάρξει η σωστή διαπαιδαγώγηση. Άλλοι, λιγότεροι, όπως ο Ρουσσώ,
πίστευαν ότι ο άνθρωπος είναι θεμελιωδώς καλός και είναι μόνο οι
κοινωνικοί θεσμοί που τον έχουν καταστρέψει, θεσμοί πάντως που ο ίδιος
δημιούργησε (3).</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η πρώτη κατηγορία μοιάζει να καταδικάζει τον άνθρωπο σε αιώνιες
συγκρούσεις και καταστροφές, (αφού ο εγωισμός εξ ορισμού είναι μη
συμβιωτικός και συγκρουσιακός), ή σε τυραννία με το πρόσχημα της "τάξης"
και της αποφυγής της αναρχίας και της καταστροφής. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η δεύτερη, ακόμα χειρότερα, αφαιρεί από τον άνθρωπο και την
αυτοβουλία και τον μετατρέπει σε ένα παθητικό ον που περιμένει προφανώς
μοιρολατρικά την διαπάλη μεταξύ καλού και κακού. Ο νικητής θα τον κάνει
κατ εικόνα και ομοίωσή του, χωρίς ο άνθρωπος - αντικείμενο να έχει την
ελάχιστη συμμετοχή ή λόγο στην εξέλιξη αυτή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η τρίτη οπτική γωνία που υιοθετούσε και ο Ρουσσώ, φανερώνει, αν μη τι άλλο, αγάπη για την ανθρωπότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Είναι προφανώς ανέφικτο να αποφανθούμε εμείς αλλά και ο σοφότερος και
εμβριθέστερος των ανθρώπων με κάποιον έγκυρο τρόπο, εάν η φύση του
ανθρώπου είναι θεμελιωδώς καλή ή κακή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Στην ουσία αυτό που έκανε η πιο πάνω πρώτη κατηγορία ("ο άνθρωπος
είναι θεμελιωδώς εγωιστής") είναι ένα είδος στατιστικής, συσσωρεύοντας
γνώσεις και παρατηρήσεις για το <i>πώς αντιδρούν οι άνθρωποι </i>και όχι
για το ποια είναι η φύση τους, αφού γι αυτήν δεν έχουμε ιδέα. Μπορούμε
ακόμα να εικάσουμε ότι η άποψη αυτή είναι ουσιαστικά "μια ματιά" στην
μέχρι τώρα ιστορική φάση της εμφάνισης του ανθρώπου επάνω στην γη, γιατί
για την εντελώς πρώιμη φάση του δεν έχουμε στοιχεία, για δε το μέλλον
του έχουμε μαύρα μεσάνυχτα. Με τέτοιες απόψεις μάλιστα, που διατηρούν
και σήμερα την επικαιρότητά τους μέσω των λεγόμενων ρεαλιστικών θεωριών
των διεθνών σχέσεων, μοιάζουμε να επιχειρούμε να αναπαράξουμε το
παρελθόν μας επ΄ άπειρο στο μέλλον μας. Τέλος αυτό που κάνει εντύπωση σε
αυτή την μηδενιστική θα λέγαμε προσέγγιση προς την ανθρώπινη φύση,
είναι ότι εφαρμόζει πρακτικές υποτίμησης και αφανισμού τόσο προς εκείνες
τις σπάνιες περιπτώσεις ανθρώπων που εκφράζουν καθαρά χαρακτηριστικά
ανιδιοτέλειας και υπηρεσίας του κοινού καλού, όσο και προς τις
περιπτώσεις ανθρώπων που αναδεικνύονται σε έκτακτες περιστάσεις, στις
οποίες ακόμα και ο συνήθως εγωιστικά φερόμενος άνθρωπος μεταρσιώνεται σε
ήρωα που δίνει και την ζωή του για να υπερασπιστεί ένα ιδανικό ή άλλους
ανθρώπους που συχνά του είναι εντελώς ξένοι. Γιατί όσο και αν τέτοιες
περιπτώσεις ηρωισμού και αυταπάρνησης είναι σπάνιες στη ζωή των
ανθρώπων, εν τούτοις υποδεικνύουν στον καλοπροαίρετο παρατηρητή, ότι ο
ηρωισμός και η ανιδιοτέλεια δεν είναι κάτι ξένο στην ανθρώπινη φύση.
Είναι μάλλον κάτι ενύπαρκτο που απλά περιμένει τις κατάλληλες συνθήκες
για να εκφραστεί.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Μου φαίνεται συνεπώς πιο κοντά στην αλήθεια ο Ρουσσώ όταν λέει ότι ο
άνθρωπος είναι θεμελιωδώς καλός και είναι οι θεσμοί του που τον
καταστρέφουν.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Είναι δε άλλο το ζήτημα και θα πρέπει να μας απασχολήσει σε ξεχωριστό
άρθρο, εάν μπορεί να εντοπιστεί ευθύνη του ίδιου του ανθρώπου στην
δημιουργία αυτών των θεσμών και γενικότερα στις αιτίες που τον οδηγούν
στο λάθος και το κακό, αφού άλλο είναι το αν είναι κάποιος καλός ή κακός
και άλλο η έκταση έκφρασης της θεμελιώδους του ιδιότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Αυτό που εννοώ είναι πως ανάμεσα στη φύση και την έκφρασή της μπορεί
να μεσολαβεί χρόνος και δοκιμασίες ή κρίσεις, για να εκφραστεί το καλό.
Μ' άλλα λόγια, το ότι είναι κάποιος θεμελιωδώς καλός δεν σημαίνει
ταυτόχρονα ότι εκφράζει αυτό το καλό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Τώρα, η κρίση περί θεμελιώδους καλού της ανθρώπινης φύσης, λογικά
θέτει μεγαλύτερο βάρος ευθύνης στους ώμους των ανθρώπων. Και τούτο γιατί
εφ όσον το καλό είναι ζωντανό μέσα στον άνθρωπο (αν ήταν πεθαμένο θα
ήταν ανύπαρκτο και δεν θα γινόταν καν λόγος για αυτό) σημαίνει ότι
λειτουργεί έστω και υποτυπωδώς και εκφράζεται και μια από τις βασικές
εκφράσεις είναι προφανώς η αναγνώριση του ομοίου δηλαδή του καλού καθώς
και η αναγνώριση του αντίθετου δηλαδή του κακού. Αυτό συνιστά την
διάκριση και η διάκριση βάζει πάντα ευθύνες στους ώμους του
διακρίνοντος. Γιατί αυτός που ειλικρινά αδυνατεί να διακρίνει - το μωρό,
ο άρρωστος, ο καθυστερημένος ή αυτός που το προς κρίση ζήτημα τον
ξεπερνά κατά πολύ κ.ο.κ. - δεν μπορεί να θεωρηθεί ένοχος παράβασης.
Αυτός όμως που μπορεί να διακρίνει έχει την ευθύνη των πράξεων ή
παραλείψεών του και την αντίστοιχη ηθική απαξία σε περίπτωση κακής
επιλογής.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Τώρα για το αν μπορούμε να μεταφράσουμε την κρίση για την αγαθότητα
του ανθρώπου και την ευθύνη που την συνοδεύει, και σε αγάπη για αυτόν,
ας αναλογιστούμε: ποιος γονιός αγαπάει πιο σωστά το παιδί του ή ποιος
φίλος τον φίλο του: αυτός που θέλει να τον βλέπει να αναπτύσσεται, να
ωριμάζει και να καλλιεργεί τις δυνατότητές του ή αυτός που επιχειρεί να
τον κρατήσει μονίμως στη θέση του μικρού παιδιού - χωρίς πρωτοβουλίες,
χωρίς ευθύνες και τελικά χωρίς ελευθερία;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />2. Ως προς την σχέση του με την Γαλλία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Είναι γνωστό ότι ο Ρουσσώ πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στη Γαλλία
οπωσδήποτε δε και τα πιο παραγωγικά του χρόνια. Θα πρέπει τώρα να
προσπαθήσουμε να φανταστούμε την εντονότατη αντίθεση που προφανώς βίωσε ο
Ρουσσώ κατά την μετάβασή του από την Ελβετία, μια χώρα προτεσταντική
και συντηρητικών ηθών και ιδιαίτερα την Γενεύη, που εθεωρείτο σπάνιο
πρότυπο δημοκρατίας, (ασχέτως αν με πικρό τρόπο ο ίδιος ο Ρουσσώ
διαπίστωσε πως η Γενεύη μόνο κατ όνομα ήταν δημοκρατία, όπως θα δούμε
όταν εξετάσουμε το έργο του "Γράμματα από το βουνό"), στην καρδιά του
απολυταρχισμού, της αριστοκρατίας, της μόδας και του εκλεπτυσμένου
λεγόμενου γούστου, την Γαλλία των Λουδοβίκων.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Και αυτή η έντονη αντίθεση είναι μόνο η εξωτερική πλευρά των
πραγμάτων. Θέλω να πω, ο κάθε Ελβετός θα βίωνε αυτή τη βίαιη αντίθεση.
Τι γίνεται όμως με τα υποκειμενικά στοιχεία του συγκεκριμένου ανθρώπου;
Οι ίδιες καταστάσεις βιώνονται με εντελώς διαφορετικό τρόπο από
διαφορετικούς ανθρώπους. Κάποιος που δεν θυμάμαι τώρα, είχε περιγράψει
τον Ρουσσώ ως <i>"ο άνθρωπος χωρίς δέρμα" </i>θέλοντας να τονίσει την
ευαισθησία του. Ο άνθρωπος των "Εξομολογήσεων" και των "Ονειροπολήσεων",
ο άνθρωπος που διαπίστωνε για τους συνανθρώπους του ότι <i>"παντού γεννιούνται ελεύθεροι και παντού είναι σκλάβοι"</i> και ότι <i>"ακόμα κι ο κυρίαρχος άλλων ανθρώπων είναι ο ίδιος περισσότερο σκλάβος απ αυτούς"</i><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span>δεν μπορεί παρά να πέρασε ένα ισχυρότατο πολιτισμικό και ηθικό σοκ κατά τη διάρκεια αυτής της μετάβασης. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Η γνώμη μου είναι πως όλο το έργο του Ρουσσώ συνιστά μια απάντηση ή
αναίρεση αν θέλετε, δοσμένη μάλιστα με μεγάλη μαστοριά, της νοσηρότητας
της Γαλλίας του 18ου αιώνα, και είναι να απορεί κανείς πως πέθανε τελικά
"στο κρεβάτι του" όπως λέμε, όταν τα έβαλε με κάθε εξουσία της εποχής
του: με την απολυταρχική διακυβέρνηση, με τους αριστοκράτες, με την
εκκλησία, με τους "διαφωτιστές" και τους διανοούμενους κ.ο.κ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Θα πρέπει λοιπόν να παρουσιαστεί διεξοδικά το έργο του (και όχι μόνο
το Κοινωνικό Συμβόλαιο και ο Αιμίλιος), αλλά και βιογραφικά στοιχεία
ταυτόχρονα, για να διαπιστώσουμε εάν αληθεύουν τα 1 και 2 αλλά και ο
ισχυρισμός μου περί "αρμού" της ιστορίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />(1) Wells H. G. (1920) The Outline of History: Being a Plain History
of Life and Mankind, διαθέσιμο στο διαδίκτυο, The Project Gutenberg: <a href="https://www.gutenberg.org/files/45368/45368-h/45368-h.htm" target="_blank">https://www.gutenberg.org/files/45368/45368-h/45368-h.htm</a>, σελ. 468</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">(2) Berlin I. (2002) Οι ρίζες του Διαφωτισμού, μφρ. Γ. Παπαδημητρίου, Scripta, Αθήνα, σελ. 59 επ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">(3) Μας θυμίζει εδώ τη διατύπωση του Καντ για τον διαφωτισμό:
"Διαφωτισμός είναι η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητά του για την
οποία ο ίδιος είναι υπεύθυνος".</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Γιάννης Παρασκευουλάκος<br />Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: 8pt;"><br />Φωτογραφία: it.wikipedia.org</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />(<a href="http://solon.org.gr/index.php/idees-theories-pou-diamorfosan-ton-politismo/104-2008-07-15-18-37-16/6914-jean-jacques-rousseau-eisagogika.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b> </span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-82911919244870426712017-01-03T09:17:00.000+02:002017-01-11T16:52:12.607+02:00Η συστημική αποδόμηση της λειτουργίας των ιδεών<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgc4-elzZVDN5FFyyHZ7fLbiNOFXzHOrfMSc-bHX7U6HtJ7mXGAqBD0QBtWO5mtF2tT5zEsJ24dodFp4wxO6Dt1VggnorPIynTRKYsNhZ1FDgPvOEq12EiFl2FV5j3gHgynw0U8qEy_tK1Y/s1600/van-gogh_leit_ideon_300.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgc4-elzZVDN5FFyyHZ7fLbiNOFXzHOrfMSc-bHX7U6HtJ7mXGAqBD0QBtWO5mtF2tT5zEsJ24dodFp4wxO6Dt1VggnorPIynTRKYsNhZ1FDgPvOEq12EiFl2FV5j3gHgynw0U8qEy_tK1Y/s1600/van-gogh_leit_ideon_300.jpg" /></a></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Τα πράγματα συνήθως εξελίσσονται σε μήκος χρόνου και έτσι δεν γίνονται
έγκαιρα αντιληπτά, αν κανείς κρίνει μόνον από τα αποτελέσματα
παραγνωρίζοντας τα αίτια και εν τέλει τη σχέση αιτίου – αποτελέσματος
που υπάρχει σε όλο το γίγνεσθαι. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι άνθρωποι να
αιφνιδιάζονται από τα αποτελέσματα της αδράνειάς τους σχετικά με την
κατανόηση των αιτίων. Ποια είναι αυτή η αποδόμηση των Ιδεών στην
ανθρώπινη ζωή; </span><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Εκφράζεται με πλήθος τρόπων, όπως ενδεικτικά:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></div>
<a name='more'></a><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1) Το ότι συνήθως ο πολίτης (κάθε χώρας) δεν κατανοεί ότι <b>πίσω από κάθε ελευθερία του και δικαίωμά του βρίσκεται μια μεγάλη Ιδέα</b>,
σαν θεμελιώδης παρόρμηση της ανθρώπινης φύσης, πέραν του ότι η
καθιέρωση της λειτουργίας των μεγάλων ιδεών υπήρξε αποτέλεσμα
συγκρούσεων από την αρχαία εποχή, που δείχνουν την μείζονα διαπάλη της
οποίας αντικείμενο ήταν η εφαρμογή κάποιων προτύπων-ιδεών, ακόμη και αν
δεν αναγνωριζόταν ως τέτοια. Οι ιδέες εκλαμβάνονται μόνον ως εργαλεία
για την ικανοποίηση επιθυμιών που τα καταργεί κανείς όποτε θέλει έχοντας
απόλυτη εξουσία επάνω τους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">2) <b>Η πολιτική</b> που υπήρξε το κύριο (αλλά όχι το μόνο) πεδίο των
ιδεών - πλην της θρησκείας που δέσποσε στην προηγούμενη περίοδο -
ασκήθηκε με τέτοιο ανεύθυνο και ατομιστικό τρόπο που απαξιώθηκε από
όλους, πολιτικούς και λαούς, γιατί και οι λαοί συμμετείχαν σε αυτό με
τις πράξεις και παραλείψεις τους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Η υλική ευημερία του δυτικού κόσμου, με το κράτος πρόνοιας και το
εύκολο κέρδος που υπήρχε για πολλούς, αποτέλεσε στην πραγματικότητα μία
λήθη – και φαίνεται πως εύστοχα ο Βίσμαρκ (και όχι κάποιος δημοκράτης)
είχε θεμελιώσει στην πράξη το κοινωνικό κράτος με σκοπό να αποφύγει τις
εξεγέρσεις. Αυτό δεν απαξιώνει το κοινωνικό κράτος, αλλά το παράδειγμα
χρησιμοποιείται για να ενισχύσει την παρούσα άποψη για το πώς εξέλαβαν
οι άνθρωποι το κοινωνικό κράτος: σαν να ήταν το δικαίωμά τους
αδιαμφισβήτητο και πως δεν χρειαζόταν αυτοί να κάνουν τίποτε, ότι το
κοινωνικό κράτος, σαν ένας θεσμός, θα λειτουργούσε στη θέση της δικής
τους απουσίας, ηθικής και πρακτικής, και πως η ουσία της συλλογικότητας
ήταν η εξασφάλιση των ατομικών συμφερόντων χωρίς καμμία άλλη προοπτική.
Ακριβώς αυτό που προσδοκούσε ο Βίσμαρκ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Αυτή η σχετική υλική άνεση, ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες,
απαξίωσε τις ιδέες και την ίδια τη σκέψη ως άχρηστες, γιατί στην
πραγματικότητα αυτό που ήθελε ο μέσος άνθρωπος (αν και όχι όλοι) ήταν η
υλική ευημερία και ο εφησυχασμός. <b>Οι ιδέες - είτε το θέλουμε είτε όχι
- φέρουν ένα φορτίο ηθικής παρουσίας και ευθύνης, πράγμα που
αντιστρατεύεται αυτή την επιθυμία για εφησυχασμό και αδράνεια</b>.
Βέβαια οι περισσότεροι πιστεύουν πως οι ιδέες είναι διανοητικά
δημιουργήματα του ανθρώπου, αλλά αυτές είναι οραματικές και δεν
βρίσκονται ακριβώς μέσα στην προς το παρόν επιτευγμένη εμβέλεια του
ανθρώπου (ηθική, συνειδησιακή, νοητική, συναισθηματική). Μπορούμε να
εικάσουμε πως βρίσκονται στις κρυμμένες δυνατότητες του μέλλοντος ως (ας
μου επιτραπεί η έκφραση, μια και δεν υπάρχουν κατάλληλες λέξεις)
θεμελιώδεις παρορμήσεις του ανθρώπου ή του όντος, ενώ ταυτόχρονα
υπάρχουν και άλλες πιο ζωικές, μέσα σε μια δυσαρμονία αμφοτέρων. Γι’
αυτό ο άνθρωπος οφείλει να τις αντιμετωπίσει με κάθε σύνεση και
ευπρέπεια, γιατί οι ιδέες είναι συναφείς με τον αληθινό εαυτό. Η σύνεση
κατά τον Πλάτωνα ήταν η θεμελιωδέστερη αρετή, και φυσικά δεν εννοούσε με
τον όρο «σύνεση» τη συμφεροντολογική επιφύλαξη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Σήμερα όμως ξαφνικά το οικοδόμημα του κοινωνικού κράτους καταρρέει
και όλοι απορούν και αγωνιούν, αλλά παρά ταύτα ακόμη περιμένουν ένα
θαύμα για σωτηρία, όπου και πάλι ως σωτηρία θεωρείται η επαναφορά στην
προηγούμενη κατάσταση και όχι μια ριζική συνειδησιακή αλλαγή που θα
επαναδιευθετήσει τους στόχους της ζωής και κατά συνέπεια και το
περιβάλλον.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ακόμη όμως και η συνείδηση είναι λέξη «άγνωστη» και μισητή, γιατί
θυμίζει εκείνο τον αστάθμητο, σχεδόν μεταφυσικό, παράγοντα που μπορεί να
ανατινάξει την προσωπική αμεριμνησία, καθώς και τα κοινωνικά συστήματα,
που όλα ευαγγελίζονται πως θα σώσουν τον άνθρωπο, χωρίς όμως αυτός να
κάνει τίποτα μέσα στη συνείδησή του. Άλλοι θα σκέπτονται γι’ αυτόν, ενώ ο
ίδιος θα πρέπει να κάνει μόνον πρακτικές προσπάθειες εφαρμογής και
προσαρμογής. Εδώ θα λέγαμε πως είναι εύστοχη και σημαντική η αναφορά του
Καντ για την ανωριμότητα του ανθρώπου και την ηθελημένη εξάρτησή του
από άλλους στη σκέψη και στην πράξη. Αυτή την ανωριμότητα είχε
προσδιορίσει πολύ εύστοχα ο Καντ στο έργο του «Δοκίμια» (Καντ Εμμ.,
Δοκίμια – 2. Απόκριση στο ερώτημα: Τι είναι Διαφωτισμός, σελ. 42 επ,
μετάφραση Ε.Π. Παπανούτσου, εκδόσεις Δωδώνη, 1971). <i>«Διαφωτισμός
είναι η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητά του, για την οποία ο
ίδιος είναι υπεύθυνος. Ανωριμότητα είναι η αδυναμία να μεταχειρίζεσαι το
νου σου χωρίς την καθοδήγηση ενός άλλου. Είμαστε υπεύθυνοι γι’ αυτή την
ανωριμότητα, όταν η αιτία της βρίσκεται όχι στην ανεπάρκεια του νου,
αλλά στην έλλειψη αποφασιστικότητας και θάρρους να τον μεταχειριζόμαστε
χωρίς την καθοδήγηση ενός άλλου… </i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>»Οκνηρία και δειλία είναι οι αιτίες που ένα μεγάλο μέρος των
ανθρώπων, αν και η Φύση από καιρό τους έχει ελευθερώσει από ξένη
καθοδήγηση, ευχαρίστως μένουν όλη τη ζωή τους ανώριμοι και που γίνεται
εύκολο σε άλλους να τους επιβληθούν…</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i>»Για τον κάθε άνθρωπο χωριστά είναι λοιπόν δύσκολο να βγει με δική
του προσπάθεια από την ανωριμότητα που του έχει ήδη γίνει φύση. Την
έχει μάλιστα αγαπήσει, και πραγματικά είναι στην αρχή ανίκανος να
μεταχειριστεί το δικό του νου, γιατί ποτέ δεν τον άφησαν να το δοκιμάσει
αυτό. Δόγματα και φόρμουλες, αυτά τα μηχανικά εργαλεία μιας έλλογης
χρήσης ή μάλλον κατάχρησης των φυσικών του χαρισμάτων, είναι αλυσίδες
μιας διαρκούς ανωριμότητας…». </i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Τελικά η πράξη άλλα δείχνει και η συνείδηση, όχι σαν λέξη που κρύβει
ανόητους συναισθηματικούς ψυχολογισμούς της καθημερινότητας, αλλά σαν
λέξη που εκφράζει μια διαδικασία πραγματικής και επίπονης διαδικασίας
αυτογνωσίας, θα μπει στη ζωή αναγκαστικά – αλλοιώς δεν θα υπάρξει
διέξοδος από τα επιδεινούμενα προβλήματα, που δεν θα είναι μόνον
οικονομικά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Αλλά <i>το θέμα των ιδεών είναι πολύ μεγάλο και πιστεύουμε ότι θα
ήταν αναγκαίο να το διαπραγματευτούν περισσότεροι του ενός άνθρωποι,
γιατί σε ένα συλλογικό εγχείρημα θα έμπαιναν πολλές οπτικές που θα
βοηθούσαν σε μια σύνθεση τόσο του περιεχομένου κάθε ιδέας όσο και μεταξύ
διαφόρων ιδεών</i>. Και βέβαια το θέμα και πάλι θα έμενε ανοικτό, ακόμη
και για το μακρινό μέλλον. Η δε, κατά την άποψή μας, ενυπάρχουσα
συστημικότητα στη φύση των ιδεών <i>(</i><i><a href="http://www.solon.org.gr/index.php/kratos/132-kratos/1937-kratos-olon-i-ligon-.html" target="_blank">βλέπε "Το Κράτος στην «ελεύθερη» οικονομία: Κράτος όλων ή Κράτος λίγων; Β΄ΜΕΡΟΣ"</a>)</i>
δεν έχει καμμία σχέση με τα ιδεολογικά συστήματα που έχουν αναπόφευκτα
μια παροδικότητα λόγω των ελλείψεών τους, επιβάλλουν έναν διαχωρισμό των
ιδεών και μια οργανωτικότητα απαραίτητη μεν για εφαρμογή, αλλά
αποκλείουσα την ολοκληρωμένη έκφραση του περιεχομένου των ιδεών που
υποτίθεται ότι εκπροσωπούν.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">3) Τι έχει αλλάξει σήμερα; Ότι η αποδόμηση συνίσταται πλέον και στη <b>θεσμική αποδόμηση των πεδίων έκφρασης των ιδεών με πρωταρχικό το πεδίο της πολιτικής</b>,
αφού προηγήθηκε η ουσιαστική απαξίωση που της έκαναν ως πεδίου
διακυβέρνησης (γιατί δεν ήταν διακυβέρνηση, αλλά ιδιοτελής διαχείριση)
οι πολιτικοί και οι πολίτες. Αυτή η θεσμική αποδόμηση του κύριου πεδίου
έκφρασης των ιδεών γίνεται με διάφορους τρόπους, μεταξύ των οποίων
ενδεικτικά και η μεγάλη απόσταση ή η μη συνάφεια ανάμεσα στους
κυβερνώντες και τους κυβερνωμένους, όχι μόνον ως ένδειξη ελιτισμού των
πρώτων, αλλά και ως ηθική και γνωστική ανεπάρκεια καθώς και ως έλλειψη
πολιτικής βούλησης αμφοτέρων. Για τον ελιτισμό είναι σαφές το νόημα. Η
ηθική ανεπάρκεια αποτελεί απόκλιση θεμελιώδη, διότι ο στόχος πια δεν
είναι το πολιτικό πεδίο επί του οποίου οφείλει να υπηρετήσει και να
λειτουργήσει το άτομο με καθολικά κριτήρια, αλλά ένα άλλο πεδίο ατομικών
και συλλογικών συμφερόντων, και η έλλειψη πολιτικής βούλησης αποτελεί
απόκλιση, επειδή αυτή δεν υπάρχει ως βούληση, όταν απουσιάζει ένα
ευρύτερο όραμα για το μέλλον του ανθρώπου. Το στοιχείο της πολιτικής
βούλησης κρίνεται από το στοιχείο της καθολικότητας και όχι της ατομικής
ή συλλογικής επιθυμίας, και αφ’ετέρου από το στοιχείο της
διαχρονικότητας του στόχου. Και όταν απουσιάζει η πολιτική βούληση,
υπάρχουν μόνον οι ατομικές και συλλογικές επιθυμίες, φόβοι, συμφέροντα,
ανάγκες, όλα αλληλοσυγκρουόμενα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Έτσι το υποκειμενικό στοιχείο της κοινωνικής οργάνωσης ως ζωντανού
συστήματος σταδιακά κατέστρεψε τα δομικά αντικειμενικά στοιχεία του,
δηλαδή τους θεσμούς <em>(<a href="http://www.solon.org.gr/index.php/dimokratia-oloklirotismos/100-2008-07-15-18-35-52/3283-mi-omologimeno-elleimma-dimokratias.html" target="_blank">βλέπε "Το μη ομολογημένο έλλειμμα της δημοκρατίας"</a>)</em>. Μόνον που δεν ξέρουμε αν θα υπάρξουν επόμενοι θεσμοί.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Ιωάννα Μουτσοπούλου<br />Μέλος της ΜΚΟ Σόλων</b><span style="color: grey; font-size: 8pt;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: grey; font-size: 8pt;">Φωτογραφία: wikipaintings</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>(<a href="http://www.solon.org.gr/index.php/zoi-sinidisi-kathimerinotita/idees-synafeies-idiotites/135-zoi-idees-synafeies-idiotites-kosmos/4514-systimiki-apodomidi-leitourgias-ideon.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span> </div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-37212547698432353592016-12-29T12:00:00.000+02:002016-12-29T18:20:57.946+02:00Πολεμική ιδεών, επικοινωνία και συνεργασία στην ιστορία<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPHIR7P13IEga0SWuoes78dc105zCyu3BShhh31rKcNLLCfT3ZZetfIF1CyykKNaf3RIjKdnWoKLvkTV3auZ2n8s2EaCqO-CWIZkPrN9BjUFKaL9hNmC6pm_-FevWGivYDly8K_tB0o_F-/s1600/Gogh_Wheat_Field_with_Crows.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="149" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPHIR7P13IEga0SWuoes78dc105zCyu3BShhh31rKcNLLCfT3ZZetfIF1CyykKNaf3RIjKdnWoKLvkTV3auZ2n8s2EaCqO-CWIZkPrN9BjUFKaL9hNmC6pm_-FevWGivYDly8K_tB0o_F-/s320/Gogh_Wheat_Field_with_Crows.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στη χρονολογική ιστορία του καθενός μας, στη βιογραφία μας, δηλαδή,
στην ιστορία των κοινωνιών, των λαών και της ανθρωπότητας, ένα δεσπόζον
ζήτημα είναι η διεκδίκηση του δικού μας ρόλου, εν ονόματι του καλύτερου.
Διεκδικούμε πάντα, ουσιαστικά ή προσχηματικά, τον ρόλο της έκφρασης του
καλύτερου δυνατού. Διεκδικούμε τον δικό μας ρόλο έτσι ώστε να
επικρατήσε ο καλύτερος εκφραστής ιδεών, καλύτερες ιδέες και ούτω
καθεξής.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στη λογική αυτή είναι που ο Χριστιανισμός από Χριστιανισμός των
μαρτύρων του Κολοσσαίου, των λιθοβολισμών και των εκτελέσεων, από
Χριστιανισμός της αγάπης και της κοινότητας έγινε ο Χριστιανισμός των
αυτοκρατόρων, των διωκτών, των πρωτείων των Παπικών και της Πατριαρχικής
δόξας. Έγινε ο Χριστιανισμός της δίωξης της φιλοσοφίας και της σκέψης.
Έγινε ο Χριστιανισμός της επιβολής, ο Χριστιανισμός του πλούτου και της
εξουσίας, παρότι η αφετηρία του ήταν ο μερισμός, η απάρνηση και η
υπηρεσία. Έγινε ο Χριστιανισμός των δογμάτων που συνοδοιπόρησαν με το
«αγαθό» έργο της Ιεράς Εξέτασης, με την καιόμενη ανθρώπινη σάρκα και τα
μαρτύρια της. Έγινε ο Χριστιανισμός των Σταυροφοριών στο όνομα των
προσκυνηματικών τόπων και των λειψάνων – ο Χριστιανισμός της πειρατείας,
της αποικιοκρατίας και των γενοκτονιών. Αυτή η ιδέα του Χριστιανισμού
κατέληξε να πάρει όλες αυτές τις μορφές. Ο μαρτυρικός, ο ασκητικός
Χριστιανισμός, ο Χριστιανισμός της απλότητας στην σκέψη και στην πίστη, ο
Χριστιανισμός της ελεύθερης υπακοής, της ανεκτικότητας και της αγάπης
έγινε μια νέα ειδωλολατρία. Ο Χριστιανισμός του πνεύματος και του
πνεύματος του καταναλίσκοντος έγινε ο Χριστιανισμός του φόβου και της
θρησκοληψίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Και όλα αυτά στον βωμό της επίτευξης του καλύτερου. Έφταιγε, άραγε,
το καλύτερο, έφταιγε η αρχική διακήρυξη ή έφταιγαν οι ιδέες; Στην
προκειμένη περίπτωση, φαίνεται πως οι ιδέες και το ιδρυτικό πνεύμα είχαν
μηδενική περίπου συμμετοχή. Κάποιες ελάχιστες προοπτικές παρερμηνείας
προέκυψαν μέσα από την ανάγκη ενός ηθικού προσδιορισμού και μιας ηθικής
προσέγγισης, αλλά και αυτές για το βασίλειο των ουρανού και όχι για το
βασίλειο της γης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Βέβαια, η Κυριακή Προσευχή αναφέρεται στη θέληση του Θεού στον Ουρανό
κα στη Γη. Η θέληση αυτή ήταν αγάπη. Αλλά πού υπήρξε η αγάπη, πού
υπήρξε ο μερισμός; Υποκαταστάθηκαν όλα από το δόγμα, από τα πρωτεία, απ’
όλα αυτά που καταδικάστηκαν από τον ίδιο τον Χριστό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Με άλλα λόγια, κάτι άλλο πρέπει φταίει. Φταίει ο ανθρώπινος
παράγοντας. Είναι ο ανθρώπινος παράγοντας που στρέβλωσε τόσο καταλυτικά
και με τόση αμετροέπεια την έκφραση των αρχών, των ιδεών και των αξιών.
Ήταν η δική μας έκφραση, η δική μας συμπεριφορά, τελικά, και, μάλιστα, η
πιο κακότροπη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Αντλούσαμε από κάπου εξουσία για λογαριασμό μας και όχι για λογαριασμό της υπηρεσίας του συνόλου.</i>
Υπάρχει κάποια σοβαρή διαφορά; Σαφέστατα, και, μάλιστα, υπάρχουν
παρενέργειες που οφείλονται στην παρερμηνεία περισσότερο των ιδεών, για
παράδειγμα, του Μαρξ ή των ιδεών του Σοσιαλισμού, των ιδεών της
ελευθερίας και της δημοκρατίας. Όλες τους συνδέθηκαν με πάρα πολλούς
θανάτους. Όλες οι ιδέες διαστρεβλώθηκαν ενώ διακήρυσσαν ακόμη και την
ειρήνη, την αβλάβεια και τη βιωσιμότητα, από πολιτιστική πλευρά, του
ίδιου πράγματος. Προσφάτως, φάνηκε πως ακόμη και οικολογικά ρεύματα
έχουν μέσα τους μια λογική βίας. Ας μην ξεχνάμε ακόμη ότι και πρόσωπα
που ανήκουν στον οικολογικού χώρου πρόσφατα συνυπέγραψαν πράξεις βίας
και εξουσίας με διεθνείς δράσεις. Και δεν λέμε ότι πρέπει κανείς να
είναι ανυπεράσπιστος προφήτης, όπως θα έλεγε ο Μακιαβέλλι. Προφανώς,
απέναντι στον Ναζισμό δεν μπορούσε παριστάνει κανείς τον Γκάντι, και
ίσως κάτι που μπορεί να προσάψει κανείς στον Γκάντι να είναι αυτό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Σε κάθε περίπτωση, εμείς ευθυνόμαστε για τις καταστάσεις που
δημιουργούμε διεκδικώντας ισχυρό ρόλο για τον εαυτό μας, μετατρέποντας
τη σχέση μας με τις ιδέες σε έναν ακατάσχετο ολοκληρωτισμό. Ακόμη και
τις ιδέες της δημοκρατίας για την αλλαγή στην εξουσία, μεταξύ άλλων, τις
βλέπουμε ναρκισσιστικά για να καθορίσουμε εμείς και για να επιδείξουμε
εμείς παρουσία. Τελικά, συκοφαντούμε και αυτούς που θέλουν να
ακολουθήσουν την ευγενή μέση ατραπό, σαν να είναι προδότες προς το χθες,
ή, πάλι, σαν φουτουριστές άγριοι ορμάμε να αλλάξουμε κάτι άλλο έξω από
μας. Το πρόβλημα όμως είναι στην ανθρώπινη φύση, δεν είναι μόνο στα
πρόσωπα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Μερικά πρόσωπα, βέβαια, έχουν αυτά τα ελαττώματα της ανθρώπινης φύσης
σε συμπυκνωμένη μορφή. Όμως, ακόμη και τότε πρέπει να είμαστε έτοιμοι
να αναγνωρίσουμε σε αυτούς κάτι από τον εαυτό μας, εάν θέλουμε να
είμαστε τίμιοι [με τον εαυτό μας και να προοδεύσουμε.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Για να επιστρέψουμε, λοιπόν, στο θέμα, θεωρούμε ότι η πολεμική των
ιδεών πρέπει να έχει άμεσα όρια και να μην εισβάλλουμε σαν να κάνουμε
δίωξη σε εχθρικό έδαφος, μέσα από τη λογική της εναλλαγής ρόλων. Δεν
πρέπει να μπαίνουμε στη λογική της αντιπροσώπευσης ή της έκφρασης με
έναν τρόπο που να επιφέρει ανθρωπιστικές καταστροφές. Χρειάζεται μια
ευγένεια, μια αβλάβεια, μια αποσύνδεση του περάσματός μας από τη ζωή,
ένα αβλαβές διάβα της ζωής μας, σε οποιαδήποτε περίπτωση διεκδίκησης
αξιωμάτων, εκπροσώπησης ανθρώπων, θέσεων, υποστήριξης ιδεολογικών
ρευμάτων και ιδεών. Τί θα κάνουμε με τον εαυτό μας; Αυτό είναι το
ερώτημα. θα μπορέσουμε να τον καταλάβουμε; Θα καταλάβουμε ποτέ πως αυτή η
ορμή του εαυτού μας, επειδή μπορεί να είναι πικραμένη, μπορεί να έχει
άλλοθι κι έτσι να βλέπει και να αναπαράγει υπέρμετρα εικόνες του εχθρού.
Πρέπει να τελειώσουμε κάπως με την πολεμική των ιδεών και να
διαφυλάξουμε το ιερό όπλο της πολεμικής για τις πραγματικά ιερές
υποθέσεις. Όμως, ούτε όλες οι υποθέσεις μας ιερές. Σε ορισμένες από
αυτές υπάρχουν αρκετά λανθάνοντα προσωπικά στοιχεία και, κρυφά ή φανερά,
μεταφέρουν τον υφέρποντα ολοκληρωτισμό μας. Είναι ο ίδιος
ολοκληρωτισμός που με όχημα τον Χριστιανισμό δόμησε την Προτεσταντική
ηθική του καπιταλισμού. Πού υπάρχει αυτή στους πρώτους Χριστιανούς;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η ίδια λογική εκτροπής οδήγησε σε ένα κοσμικά ισχυρό Βατικανό και σε
μια εκκλησία που συγκέντρωσε τον πλούτο. Έτσι, πλέον, οποιαδήποτε
μεταρρύθμιση για όλη αυτή τη συγκεκριμένη περιουσία απαιτούσε έναν
ατομικισμό και μια διασπορά για να διαμορφωθούν και οι όροι της αγοράς. Η
αγορά ήταν ένα βήμα εκδημοκρατισμού και για την πίστη και για την
πολιτική και για την οικονομική ισχύ. Όμως, και αυτή η νέα αναγεννητική
αφετηρία έχασε το μέτρο της και έγινε εξώφθαλμα πειρατική και
καταστροφική. Τί θα κάνουμε, λοιπόν, με τον εαυτό μας; Θα τον
γνωρίσουμε, θα τον απογυμνώσουμε, θα τον αφοπλίσουμε, κρατώντας την ιερή
άμυνα και την πνευματική μας ασφάλεια στα επίπεδα της αντίληψης του
πνεύματος και στα επίπεδα της υπέρβασης της χωριστικότητας ανάμεσα σε
μας και τους άλλους, ανάμεσα στη δική μας ελευθερία, που επιδιώκει την
αλληλεγγύη, και την ελευθερία των άλλων; Θα κρατήσουμε, λοιπόν, το ιερό
όπλο μας για το πνεύμα και την ψυχή μας ώστε να διασφαλίσουμε το
δικαίωμα στην υπηρεσία προς το όλο; Τί είναι, τελικά, ο εαυτός μας;
Μήπως χάνουμε ολοένα τον εαυτό μας για να κερδίσουμε τον κόσμο κάνοντας
είδωλα και εργαλεία του εαυτού μας τις ιδέες, τις αρχές, τις αξίες και
τις διακηρύξεις; Μήπως, τελικά, έτσι διαιωνίζουμε έναν φαύλο κύκλο
συμφερόντων και ένα ανταγωνιστικό σύστημα που μας κατακρεουργεί και μας
βυθίζει στην δική μας ματαιότητα; Γιατί αδυνατούμε να συλλάβουμε ότι
είναι πολύ μεγαλύτερη η δόξα της δημιουργίας ή της αποκατάστασης σωστών
σχέσεων και ενότητας, η ανάδειξη της σύνθεσης και της υπερβατικότητας με
πραγματιστική έμπνευση, με έναν ενθουσιασμό που θα διέπεται από
ανιδιοτέλεια αλλά και με διακρίνουσα και σοφή στάση ζωής;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πράγματι, ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα είναι να καταφέρουμε να
καταλάβουμε ότι αυτό που αντιλαμβάνεται η συνείδησή μας δεν είναι η
αλήθεια ή αυτό που εκλαμβάνουμε, επίσης, ως προσωπικότητά μας δεν είναι
το αγαθό και ότι το αγαθό έγκειται σε μια στάση προς το ευρύτερο όλο και
όχι στην δική μας νομιμοποιητική ικανότητα να αντιπροσωπεύσουμε το όλο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Είναι καιρός πια να αντιληφθούμε πως δεν είμαστε ληξίαρχοι ή
παράγοντες μιας αδηφάγας νομενκλατούρας ή ενός Ρωμαϊκού θριάμβου. Ακόμη
και στον Ρωμαϊκό θρίαμβο υπήρχε ο υποβολέας που υπενθύμιζε τη ματαιότητα
και την παροδικότητα αυτού του ίδιου του θριάμβου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Έχουμε ανάγκη μια βαθιά καταλλαγή ώστε να δραπετεύσουμε από τον
ψυχωσικό φαύλο κύκλο της προσωπικότητας που αισθάνεται την πολωτική
αντιπαλότητα ως κυρίαρχη υπόθεσή της. Έχουμε, πραγματικά, ανάγκη την
επικοινωνία για την δική μας θεραπεία και την θεραπεία των άλλων, για
να μην χάνουμε από τον ορίζοντά μας τα κρίσιμα σημεία, τα οποία
λειτουργούν και εκλαμβάνονται, εσφαλμένα, ως άλλοθι για την αγριότητα
και τον διαρκή συναγερμό, για το «ζην επικινδύνως». Πρέπει να
προσθέσουμε ότι παραμένουμε πολεμικοί, αλλά μόνο υπό τους όρους της
διάκρισης –μιας διάκρισης για την υπέρβαση, όπως είπαμε, της
χωριστικότητας, της δικής μας και των άλλων. Θα υπάρξει πρώτα ο
εσωτερικός πόλεμος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Είναι ο πόλεμος να κερδίσουμε τον χαμένο εαυτό, όχι κατακτώντας αλλά
υπερβαίνοντας όλες αυτές τις συμβολικές πυκνώσεις που ειδωλοποιούν τον
εαυτό και τη συνειδητότητά μας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πρέπει να αναπροσανατολιστούμε ολοκληρωτικά και αυτό εξηγείται ως μια
διακριτική διαλεκτική που να υπερβαίνει τόσο αυτή την αδιακρισία μας ως
προς το θετικό και το αρνητικό στις συλλογικές και στις εσωτερικές
υποθέσεις, όσο, επίσης, και σε συνάφεια με την ίδια τη στάση μας
απέναντι στους άλλους. Η στάση αβλάβειά μας μπορεί να επιφέρει επίσης
σύγκρουση. Ωστόσο, μπορεί να πει κανείς ότι και ο ολοκληρωτισμός γύρω
από το θέμα της αβλάβειας είναι καταστροφικός, όπως προαναφέραμε, και
υπάρχουν παραδείγματα στην ιστορία. Χρειάζεται να βαθύνουμε την ίδια μας
τη συνείδηση για να μπορεί να διακρίνει τις αμέτρητες των περιπτώσεων
όπου η «προοδευτική» στάση λειτουργεί υπέρ της διεξαγωγής ενός πολέμου
και όπου δεν είναι προοδευτική η γέφυρα της επικοινωνίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πολλά θα έπρεπε να γίνουν με εσωτερική συνδιαλλαγή. Το πρώτο βήμα θα
ήταν, μέσα από την επικοινωνία, να αποκαταστήσουμε τη συνεργασία και να
δώσουμε παραδείγματα συνεργασίας. Κι έτσι, με το παράδειγμα της
συνεργασίας, να ελαχιστοποιήσουμε την ισχύ της εξουσίας, να
ελαχιστοποιήσουμε τα άλλοθι της δομικής, λειτουργικής και της
στελεχιακής εκτροπής. <i>Οφείλουμε να είμαστε όλοι παρόντες σε αυτή τη διαχείριση των εξελίξεων, συνεργατικά και δικτυακά.</i> Αυτό είναι το κεντρικό ζητούμενο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>(<a href="http://solon.org.gr/index.php/idees-theories-pou-diamorfosan-ton-politismo/104-2008-07-15-18-37-16/650-polemikh-idewn.html" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: 8pt;"><br />(Πρώτη δημοσίευση κειμένου<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">: </span>20/01/09)</span></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-510738901613628615.post-72829750982678578122016-12-22T10:55:00.000+02:002016-12-22T15:06:35.262+02:00Χρήσεις, αλλοτρίωση του εαυτού και νόημα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9CYSg6OMEU_Y2-xARinJBbbKJKpaOrA8vkuzyBluLOAntDbbFBIih8aHKtRhgZ07FvttQUVPD23sy4YFMil_Xjxz5W-9qNavjc3TrBFUE-W-xHmRtE6XpzV2dIMAlSgUgNvjJAg7Or-9K/s1600/xriseis_1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9CYSg6OMEU_Y2-xARinJBbbKJKpaOrA8vkuzyBluLOAntDbbFBIih8aHKtRhgZ07FvttQUVPD23sy4YFMil_Xjxz5W-9qNavjc3TrBFUE-W-xHmRtE6XpzV2dIMAlSgUgNvjJAg7Or-9K/s320/xriseis_1.jpg" width="320" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Τα όρια της χρήσης του ανθρώπινου ψυχισμού<i>, όπως φαίνεται και από τον ανθρώπινο ψυχισμό </i>των
εποπτικών παραστάσεων, των δομικών στοιχείων του κόσμου και της σχέσης
της ανθρώπινης με αυτά έχουν διευρυνθεί σε μια περίοδο όπου η συνείδηση
της αιτιατής συνοχής του εαυτού μας και του κόσμου δεν έχει καλλιεργηθεί
επαρκώς, ενώ το νόημα των χρήσεων είναι εντοπισμένο σε εκτονωτικές
διαχύσεις και αντιφάσεις που είναι εντροπικές <i>σε σχέση </i>με τη διάρκεια της ευτυχίας και την πολιτιστική πρόοδο.</span></div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η έννοια «χρήση» εμπεριέχει αναφορά στο νόημα και το νόημα περιέχει
τη συνέχεια της Ύπαρξης, την Ενιαιότητά της και την Πνευματική
Χειραφέτηση από τη μηχανική και τεχνολογική εξέλιξη. Σε όλα όσα κάνουμε
προσδίδουμε ένα νόημα, αλλά, συχνά, αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε
είναι να αρνηθούμε το νόημα του νοήματος, το αίτιο ύπαρξης του νοήματος.
Επιχειρούμε, δηλαδή, να σταματήσουμε τη ροή και την επίδραση του
νοήματος, περιορίζοντάς την μόνον στο επίπεδο που εμείς έχουμε επιλέξει,
διατεινόμενοι ότι δήθεν δεν υπάρχει νόημα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Η χρήση της τεχνολογίας</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Επειδή η τεχνολογία είναι το κύριο πεδίο έκφρασης της χρήσης εκ
μέρους του ανθρώπου, είμαστε υποχρεωμένοι να υπενθυμίσουμε τη δήλωση του
Αϊνστάιν, η οποία έχει μια αναγκαία και εξισορροπητική υπερβολή, και
που διασαφηνίζει πως δεν υπάρχει τίποτε μεγάλο σ’ αυτή την τεχνολογία·
το πνεύμα οφείλει να τη φτάσει, να την υπερβεί και να την κυριαρχήσει.
Χωρίς, λοιπόν, συνέχεια ύπαρξης, η χρήση είναι αυτοκτονία. Παρομοίως, το
στιγμιαίο της ψυχαγωγίας ως ανόητο είναι αυτοκτονία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το νόημα, από την άλλη, οφείλει να μην αίρει την ελευθερία και να μην
καταλύει την υποκειμενικότητα, οδηγώντας σε μηχανική θεώρηση της
αιτιότητας και της ταυτότητας. Ούτε η χαώδης, ούτε η μηχανική αλλοτρίωση
της ελευθερίας του νοήματος χρειάζεται, αλλά μια σχέση ερωτικής
αναγέννησης και ποιότητας μεταξύ τους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτό, αναμφίβολα, είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα τόσο για
τους πολλούς που επιθυμούν μια προδιαγεγραμμένη πορεία, ώστε οι ίδιοι να
μη χρειάζεται να αναλάβουν την ευθύνη αναγκαίων επιλογών, όσο και για
εκείνους που θέλουν μέσω του νοήματος που αυτοί ειλικρινά
αντιλαμβάνονται ή που ψευδώς προβάλλουν ότι ισχύει, με σκοπό να ελέγξουν
μηχανικά και συνειδησιακά τους υπόλοιπους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το χαώδες στοιχείο της «ελευθερίας» είναι μια προχωρημένη
διαστρέβλωση της ελευθερίας και μια μίμηση αυτής, η οποία, τελικά,
παρίσταται ως εκκεντρικότητα, ως υποτιθέμενη πρωτότυπη-πρωτογενής
βούληση ώστε να είναι κάτι έτσι και όχι κάπως αλλιώς. Το χαώδες αυτό
στοιχείο συνιστά, επίσης, μείωση της ευθύνης λόγω της εξάχνωσης των
σχέσεων αιτιότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτοί είναι οι <b>δύο συμπληρωματικά στρεβλωτικοί πόλοι ως προς την αντίληψη του νοήματος</b> (με πιθανές διαβαθμίσεις και μίξεις μεταξύ τους).</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ο ένας πόλος, <b>ο μηχανικός</b>, είναι ιστορικά αρκετά καλά γνωστός
από την επίδραση του φανατισμού στην ανθρώπινη εξέλιξη, του
θρησκευτικού, παραδείγματος χάριν, ή του πολιτικού φανατισμού.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ο δεύτερος, <b>ο χαοτικός</b>, δεν έχει ακόμη διερευνηθεί επαρκώς
ιστορικά, πράγμα που – αν συνέβαινε – θα καθιστούσε το μέγεθος της
στρέβλωσης περισσότερο κατανοητό, καθώς θα έκανε ορατή τη συνειδησιακή
στρέβλωση στην οποία βασίζεται. Ο άνθρωπος, όμως, παραπαίει ανάμεσα σε
δύο άκρα, που είναι φαινομενικά αντίθετα μεταξύ τους αλλά έχουν κοινή
αιτία. Ωστόσο, μπορούμε να πούμε ότι και τα δύο ενέχουν –εκτός των
άλλων– μια στρέβλωση της ελευθερίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η μηχανική αλλοτρίωση του νοήματος καταλύει την υποκειμενικότητα,
καθόσον η υποκειμενικότητα είναι απολύτως συναφής με την ελευθερία. Εδώ,
φυσικά,<b> δεν εννοείται, σε καμμία περίπτωση, η υποκειμενικότητα ή ο
υποκειμενισμός ως φαντασίωση ή περιχαράκωση στον ατομισμό, αλλά η
υποκειμενικότητα ως εσωτερική αιτιότητα, ως ιδιότητα του Είναι</b>.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το στιγμιαίο της αλλοτριωμένης αισθαντικότητας μπορεί να γίνει
πνευματικό έγκλημα, όπως και η συστηματική τυραννία του μέτρου και της
αντικειμενικής «ορθότητας». Η αισθαντικότητα δεν μπορεί να είναι
ρηγματική στον χρόνο· οφείλει να αναπτύσσεται εξελικτικά και με χρονική
μεστότητα-συνέχεια.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η σχέση αισθαντικότητας και χρόνου, σ’ όλες τις διαστάσεις του, είναι κρίσιμη για την εξάλειψη της αλλοτρίωσης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η στιγμιαία προβολή της αλλοτριωμένης αισθαντικότητας μπορεί να
καταδεικνύει ένα σταθερό και συστημικό στρεβλό υπόβαθρο, το οποίο όμως,
σε κάθε περίπτωση, θα αρνείται την αντίληψη τόσο της αληθινής ισορροπίας
ανάμεσα στο νόημα και την ελευθερία, όσο και του ίδιου του νοήματος της
ελευθερίας και του νοήματος αυτού καθ’ εαυτό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η ρηγματικότητα ανάμεσα στην αισθαντικότητα και τον χρόνο δείχνει
προσπάθεια για απεμπλοκή της αισθαντικότητας από τα αποτελέσματά της
στον χρόνο και από τα αποτελέσματα του χρόνου επάνω της. Στην
πραγματικότητα, εντούτοις, τα αποτελέσματα επέρχονται παρά την θεατρική
επιχείρηση του ρήγματος. Επειδή τα αποτελέσματα είναι αναπόφευκτα, γι’
αυτό η αισθαντικότητα δεν μπορεί να «απελευθερωθεί» αληθινά από την
αναπόφευκτη λογική του χρόνου και δεν μπορεί να προσδώσει στον άνθρωπο
παρά ένα κούφιο αίσθημα ελευθερίας. Η λογική του χρόνου δεν έχει σχέση
με την ανθρώπινη λογική περί χρόνου. Η ευθύνη που επιβάλλει ο χρόνος δεν
μπορεί να αποφευχθεί και είναι αναγκαία συνέπεια της ελευθερίας. Η
πραγματική ελευθερία είναι αυτούσια ένα «τρομακτικό» γεγονός και, προς
το παρόν, μη προσεγγίσιμο από τον άνθρωπο. Η ανευθυνότητα ως ελευθερία
από τον χρόνο και τις περιστάσεις είναι μια τραγική απομίμηση της
θέλησης ως ελευθερίας και – αντίθετα με ό,τι πιστεύεται – οδηγεί τον
άνθρωπο σε εξάρτηση από άλλους που θα δεχθούν το παραχθέν βάρος· οδηγεί,
δηλαδή, σε εξουσίαση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η αισθαντικότητα, όπως και ο νους, έχει μια σχέση εξελικτικής
συνέχειας με τον Εαυτό ή το Είναι – δεν διάκειται εντροπικά προς αυτόν.
Και όταν επιχειρείται η εντροπία, αυτό δεν σημαίνει ανυπαρξία
αποτελεσμάτων, αλλά ότι ορισμένα μόνον αποτελέσματα μπορεί να μη τα
επωμιστεί προς το παρόν ο παράγων την εντροπία. Έτσι η επιχειρούμενη
ασυνέχεια στον χρόνο προκαλεί αλλοτρίωση, γιατί αρνείται τη σχέση με
τον εαυτό, αποξενώνει από αυτόν μέσω ταυτίσεων με λανθασμένα είδωλα που
είναι, ως επί το πλείστον, είδωλα θέλησης, δυνάμεως, ελευθερίας και
χωριστότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το νόημα και η αισθαντικότητα μέσα από την ψυχολογική εξέλιξη και
ωριμότητα οδηγούνται στην ανάπτυξη του προσωπικού Είναι ως αγάπης που
απελευθερώνει τόσο τις δυνάμεις του ατόμου, όσο και του κόσμου, σε
συνύπαρξη και παρουσία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το νόημα και η αισθαντικότητα δικαιώνονται στην Αγάπη, η οποία
συνθέτει το πρόσωπο με τον Εαυτό και τον Κόσμο και αίρει τόσο την
αλλοτρίωση του Εγώ, όπως και την αλλοτρίωση του Περιβάλλοντος. Η
αισθαντικότητα δεν μπορεί να νοηθεί ως αυθύπαρκτος, παρά μόνο ως
καρκινική εξέλιξη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><img alt="xriseis 3" height="347" src="https://solon.org.gr/images/stories/2016_fotos/xriseis_3.jpg" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" width="520" /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η <b>Αγάπη</b> είναι το επίκεντρο της οντολογικής αντίληψης. Χωρίς
αυτήν, δεν μπορεί να προσδιοριστεί, επαρκώς και ορθά, ο εαυτός και η
σχέση του με τον κόσμο και το επέκεινα που υποθέτουμε. Όμως, η Αγάπη δεν
είναι συναίσθημα και μάλιστα εύκολα προσιτό – χωρίς αυτό να απαξιώνει
τα συναισθήματα. Η Αγάπη είναι η έκφραση της Ενότητας προσώπου, Κόσμου
και Εαυτού, Ενότητας πνεύματος και ύλης, Ενότητας ατόμου και Ολότητας –
συμπεριλαμβάνοντας στην Ολότητα και την ολότητα του Χρόνου. Βέβαια, όλα
αυτά, στο μεγαλύτερο μέρος τους, είναι ακατάληπτα. Μπορούν, ωστόσο, να
προσεγγιστούν οι πρώτες διέπουσες αρχές (π.χ., η αρχή της Ενότητας).
Αυτές οι αρχές, και στην υπέρβασή τους, δεν πρόκειται να αναιρεθούν από
κάτι αντίθετο, αλλά μόνον να υπαχθούν σε κάτι περισσότερο περιεκτικό και
αφαιρετικό. Αυτό μπορεί να αποτρέπει την κατάχρηση της ελευθερίας και,
ταυτόχρονα, να αφήνει τον άνθρωπο πραγματικά ελεύθερο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το νόημα είναι ο συνδετικός συνειδησιακός κρίκος και η λογική συνοχή
ανάμεσα στο άτομο και το αίτιό του. Είναι η διαδρομή του γίγνεσθαι στον
χρόνο που οδηγεί στη γνώση και την πλήρη αυτογνωσία. Διόλου τυχαίο ότι
αυτοί που αρνούνται την αυτογνωσία αρνούνται –άμεσα ή έμμεσα– και το
νόημα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η <b>Ενότητα</b> είναι το μεγάλο στοίχημα για την ανθρωπότητα. Και
εδώ βρίσκεται και το πεδίο της αποτυχίας της, επειδή η βίωση της
ατομικότητας έχει γίνει καταθλιπτικά χωριστική και ανταγωνιστική προς
τις άλλες ατομικότητες και το Όλο και επειδή η χωριστικότητα, ως
στρέβλωση της Ενότητας, εξαρτά τον άνθρωπο από τους άλλους – αλλά ως
αντικείμενα. Αυτή είναι μια σχιζοειδής πραγματικότητα που οφείλουμε
κάποτε να αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το νόημα ενέχει την αντίληψη της αισθαντικότητας για τον εαυτό της
και τον κόσμο, χωρίς, ωστόσο, να υποκαθιστά τον λόγο υπάρξεως του
κόσμου, όπως και την αρχή της ελευθερίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η <b>αυτοαντίληψη</b> εμπεριέχει πάντοτε το στοιχείο του
προσδιορισμού του αρχικού αιτίου ως γενεσιουργού παράγοντα, ο οποίος,
βέβαια, είναι εκ φύσεως αφαιρετικός και όχι ειδωλικός, όσο κι αν ο
άνθρωπος προσπαθεί ταυτόχρονα να τον ειδωλοποιήσει. Φυσικά, ως τέτοιο,
το νόημα δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον λόγο της ύπαρξης, γιατί αυτός
υπέρκειται της συνείδησης και δεν μπορεί παρά να είναι απότοκο της
ελευθερίας, ακόμη και της ελευθερίας από την αντίληψη περί ελευθερίας.
Επομένως, το νόημα δεν υποκαθιστά ούτε την ελευθερία. Το νόημα
αναφέρεται στη συνείδηση με τον τρόπο που την αντιλαμβανόμαστε εμείς.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η αρχή της σκοπιμότητας και η αρχή της ελευθερίας συντίθενται στην αρχή της αγάπης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Χωρίς να χάνει την αυθορμησία της – με δεδομένο, μάλιστα, ότι η αγάπη
είναι πλήρης αυθορμησία, πλήρης εξέλιξη, πλήρης σκοπιμότητα και πλήρης
αισθαντικότητα – η χρήση οφείλει να είναι συνεπής και με το νόημά της
και με την αισθαντικότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στο ζήτημα του <b>σκοπού</b> και της σκοπιμότητας έχει γίνει πολλή
συζήτηση και έχει καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια από τους ανθρώπους, αλλά ο
σκοπός και η σκοπιμότητα γίνονταν πάντοτε αντιληπτά από την πλειονότητα
των ανθρώπων ως ένα αναλυτικό σχέδιο, μια διανοητική διαδικασία που
περιόριζε την ελευθερία των άλλων όντων. Αυτά, όμως, αφορούν τους
κακέκτυπους σκοπούς των ανθρώπων που είναι ατομιστικοί και απηχούν
ατομικές αντιλήψεις. Ο οντολογικός σκοπός, ήτοι ο σκοπός ως
υπερβατικότητα, αφορά την Ενότητα ή τη Σύνθεση και, ως τέτοιος, δεν
μπορεί παρά να σχετίζεται τόσο με την Αγάπη όσο και με την Ελευθερία.
Αυτό είναι έξω από την ανθρώπινη αντίληψή μας, αλλά δεν μπορούμε να
κάνουμε τίποτε γι’ αυτό. Η Αγάπη ως έκφραση της υποκείμενης Ενότητας ή
Σύνθεσης συνθέτει τις δύο αρχές της σκοπιμότητας και της ελευθερίας,
αναιρώντας έτσι τη νοούμενη χωριστικότητα της σκοπιμότητας και την
νοούμενη χαοτικότητα της ελευθερίας. Η Αγάπη είναι υπέρβαση των
φαινομενικών αντιφάσεων. Αυτό, ωστόσο, διόλου δεν σημαίνει ότι παίρνει,
παραδείγματος χάριν, λίγη χωριστικότητα και λίγη χαοτικότητα για να
δημιουργήσει ένα μείγμα με ορθές αναλογίες και από τις δύο, αλλά,
μάλλον, ότι εμπεριέχει τα πρότυπα ενιαιότητας, αναιρώντας έτσι και τις
δύο ως στρεβλωτικές αρνητικότητες. Υπό αυτή την έννοια, η Αγάπη είναι
ακόμη απρόσιτη αν και «γνωστή» ως έννοια.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η αρμονία, η ισορροπία και η διαλεκτική αποτελούν νόημα οργανικότητας των χρήσεων και των ειδών σε χώρο και χρόνο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η χρήση οποιουδήποτε πράγματος (αντικειμένου, υποκειμένου, κατάστασης
και ούτω καθεξής) έχει για τον άνθρωπο μια χροιά ανυπαρξίας
υποκειμενικότητας, μια χροιά αντικειμενικοποίησης των πάντων, ακόμη και
του εαυτού, αντί να αντιλαμβάνεται το σύνολό τους ως μια οργανικότητα.
Αυτή η οργανικότητα θα μπορούσε να άρει τη δυσαρμονία τόσο μέσα στον
χώρο, όσο και μέσα στον χρόνο, με τη θνητότητα που επιφέρει, καθώς και
ανάμεσα στον χώρο και τον χρόνο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Μακριά από μας, ωστόσο, η κατάθλιψη και ο ατελεύτητος θάνατος, η
αίσθηση ματαιότητας της ζωής, του αυθόρμητου και της ελευθερίας. Ο νους
που προβάλλει ως ματαιότητα τη ζωή, ακόμη και την παροδικότητα, είναι
«φονέας του πραγματικού», όπως και αν τη θεοποιεί.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η φύση του πνεύματος είναι ευδαιμονία και η ευδαιμονία δεν
προσεγγίζεται παρά μόνο μέσα από την εναρμόνιση Διαχρονικής Βίωσης,
Αιώνιου Τώρα Πληρότητας, τόσο ενθαδικής όσο και πανταχού παρουσίας, όπως
και ευεργετικών χρήσεων-αβλάβειας, με παραίτηση από την ιδιοτέλεια. Η
ευτυχία γίνεται εκστατική, καθώς το άγος της επιθυμίας και η φοβική
αγωνία είναι τα τελικά εμπόδια για την ευδαιμονική αντίληψη, η οποία δεν
είναι ούτε παθητικότητα, ούτε ουδετερότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η αντίληψη του πνεύματος είναι περιεκτική και απελευθερώνει την
αίσθηση του κόσμου και του εαυτού από τη χρήση, μέσα σε μια πληρότητα
ευδαιμονικής συναυθυπαρξίας. Αυτός, εξάλλου, είναι και ο βιωματικός
πυρήνας των μεγάλων θρησκειών και των σχολών αναζήτησης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Όλο αυτό το ζήτημα φέρει πραγματικά εξάντληση και μπορεί, βασίμως, να
οδηγήσει τον άνθρωπο στο να θεωρήσει τα πάντα μάταια απέναντι στο
πιθανολογούμενο μεγάλο, με τη συνθλιπτικότητά του, ή στο άγνωστο, με το
κρυμμένο απροσδόκητο, σαν ανεπίλυτο γρίφο του. Η ματαιότητα, όμως,
οδηγεί αναπόφευκτα στην απάθεια, την ουδετερότητα, ή στην ενεργό
ιδιοτελή απόλυτη ταύτιση με αυτό που είναι ορατό. Το ορατό είναι ο
εύκολος δρόμος, αν και οι αντιφάσεις του είναι εξίσου ορατές, αλλά
επιλύονται , δυνητικά και φαντασιακά, κατά τον συνήθη τρόπο του
ανταγωνισμού, του φόβου και της σύγκρουσης. Βέβαια, το ορατό δεν είναι
άχρηστο και θα ήταν καίρια παράλειψη η αντίληψή του ως τέτοιου. Το ορατό
είναι το πεδίο της δοκιμασίας και της αποκάλυψης της φύσης των
επιλογών, μέσω των αποτελεσμάτων που αυτές προκαλούν· είναι το πεδίο στο
οποίο αποκαλύπτεται η σχέση μας με την ελευθερία, όσο και αν αυτό
φαίνεται παράδοξο. Και το πεδίο της αποκάλυψης της φύσης του και της
λειτουργίας του είναι ανοικτό για όλους μας, άλλως η οποιαδήποτε
φαντασίωση για τελείωση αντίληψης ή αυθεντίας θα ήταν πράγματι μάταιη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Εάν, λοιπόν, κανείς δεν μπορεί να αντιληφθεί τα πάντα ως μία
οργανικότητα σε χώρο και χρόνο, τότε δεν μπορεί να αντιληφθεί ούτε τη
σπουδαιότητα της παροδικότητας ως τέτοιας, γιατί μόνον μέσα σε αυτήν την
οργανικότητα μπορεί και αυτή να βρει το νόημά της. Σε μια τέτοια
περίπτωση, όσο και αν θεοποιήσει κανείς αυτήν την παροδικότητα, αυτό δεν
θα είναι τίποτε άλλο παρά ένας κυνισμός, ένας κρυφός θρήνος γι’ αυτό
που χάνεται αναπόφευκτα, μια πικρία εκδικητική, αφού η παροδικότητα
είναι, στην ουσία, ένα –ανομολόγητο από αυτόν– μηδενικό και, συνεπώς,
τότε δεν υπάρχει τίποτε για να καταστραφεί ή να πεθάνει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτού του είδους η κατάθλιψη είναι μακριά από το πνεύμα, όπως,
βέβαια, και το πνεύμα είναι μακριά από μια νιρβανική χωριστικότητα από
τον εκδηλωμένο και μαχόμενο κόσμο όλων των επιπέδων.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Δεν μπορεί κανείς να επιχειρήσει ορισμό του πνεύματος, γιατί η
σταδιακότητα της συνείδησης στον χρόνο αποτρέπει λογικά από μια τέτοια
δραματική και οριστική οριοθέτηση αυτής της έννοιας. Ωστόσο, η αντίληψη
δεν είναι μόνον σε νοητικό επίπεδο αναλυτική και οριστική, αλλά
διαμορφώνεται μέσα από ισορροπίες διαφόρων διαπιστώσεων, εννοιών,
επιλογών, αισθαντικότητας και νου και όλων, γενικά, των παραμέτρων που
εμπλέκονται με τους αντιληπτικούς και συνειδησιακούς «μηχανισμούς» του
ανθρώπου σε συνάρτηση και με τη φύση του εαυτού του και του υπερβατικού
Εαυτού.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Όμως, <b>το πνεύμα ως υπέρβαση του γνωστού</b> και των εξωτερικών
ταυτίσεων είναι ένας παράγοντας συνθετικός και αφαιρετικός ταυτόχρονα,
και αυτό πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα (ότι, δηλαδή, σύνθεση και
αφαίρεση ταυτίζονται). Αν λάβουμε υπόψιν ότι το θεμελιώδες πρόβλημα του
ανθρώπου είναι η σχέση του μέρους-ατόμου και της Ολότητας, μπορούμε να
κατανοήσουμε τόσο τη δυσχέρεια επίλυσής του όσο και το εύρος των
δυνατοτήτων αντίληψης και των διαφόρων ποιοτήτων της. Ως τέτοιος,
λοιπόν, παράγοντας, το πνεύμα δεν μπορεί παρά να συνθέτει σε ένα νέο
άγνωστο τη μερική αντίληψη μέσα στον χρόνο με τη Συνείδηση που
υπερβαίνει τον Χρόνο, καθώς και την τοπικότητα με την «πανταχού
παρουσία». Βέβαια, μπορεί να νομίζεται ότι έτσι το αδύναμο μέρος χάνεται
μέσα στο παντού και το πάντα. Αλλά το Όλο δεν είναι άθροισμα μερών,
ούτε ανταγωνίζεται τον Εαυτό Του και δεν μπορεί να περιέχει στη φύση Του
τέτοια βίαιη χρήση δύναμης ενάντια σε ένα υποθετικό «άλλο». Αυτή η
αντίληψη διά της εις άτοπον απαγωγής απόρριψης δεν μπορεί, βέβαια, να
μας ανυψώσει στο επίπεδο αντίληψης του Όλου – και αυτό θα ήταν αστεία
πλάνη, αν δεν ήταν, προηγουμένως, τόσο τραγική. Στην πραγματικότητα, δεν
μπορούμε να ορίσουμε εσχατολογικά, όντας μέσα στο μέρος, αλλά μπορούμε
και πρέπει να απορρίψουμε ότι αρνείται την Ολότητα ως Ενότητα, Αφαίρεση,
Σύνθεση, Ανιδιοτέλεια. Οποιαδήποτε άλλη αντίληψη για την Ολότητα ως
δήθεν οριστικά εκπροσωπούμενη από την κοινωνία, το κράτος ή ο,τιδήποτε
άλλο ανθρωποποίητο θα ήταν επιβολή. Την Ολότητα μόνον εν ελευθερία
μπορεί κανείς να επιχειρήσει, να την προσεγγίσει κάπως, σε μια ελευθερία
συνείδησης τόσο για τον ίδιο όσο και για τους άλλους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Υπό αυτή την έννοια, το πνεύμα είναι ευδαιμονία. Αλλά και η
ευδαιμονία θα πρέπει να γίνει αντιληπτή ως κάτι πέραν της ανταγωνιστικής
επιθυμίας ή της αδράνειας και της ουδετερότητας, επειδή αυτές αποτελούν
ουσιαστική περιχαράκωση της ατομικότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στο πνεύμα, ο εαυτός παύει να είναι είδωλο και αντικείμενο του ίδιου
του ανθρώπου, γιατί κάθε είδωλο είναι αντικείμενο και, επομένως, και
κάθε ταύτιση. Ο άνθρωπος έχει, ουσιαστικά, δημιουργήσει ένα είδωλο για
τον εαυτό του και ταυτίζεται με αυτό. Αυτό το είδωλο είναι αντικείμενο,
παρά τη φροντίδα και τις κοπιώδεις προσπάθειές του να το δομήσει και να
το συντηρήσει, παρά, ακόμη, και τα πιθανά προτερήματα του ειδώλου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><img alt="xriseis 2a" height="317" src="https://solon.org.gr/images/stories/2016_fotos/xriseis_2a.jpg" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" width="520" /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Xρήσεις με οριακό δυναμικό χαρακτήρα</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ας έρθουμε όμως στις χρήσεις που έχουν οριακό δυναμικό χαρακτήρα<b>. </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="color: #333333;"><b><i>Η χρήση του κυβερνοχώρου και της γενετικής</i></b> </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η χρήση του κυβερνοχώρου μπορεί να είναι ανοικτή στην Δορυφορική
Εποπτεία της Γης και του Κόσμου, σε εικονικές κατασκευές, σε άμεσες
σχέσεις με τα κέντρα δύναμης και αποφάσεων, σε νανομηχανικά και
μικροσκοπικά εργαστήρια και δεδομένα και σε επικοινωνίες χωρίς όρια.
Μπορεί, εντούτοις, να είναι μανιακή και εξαρτησιογόνος και το θέμα μας
είναι να βοηθήσουμε τον Κυβερνοχώρο να ενταχθεί δημιουργικά και ομαλά,
ως πεδίο εξελικτικής ομαλότητας, στον ψυχισμό και τα ανθρωπολογικά
δεδομένα και όχι να υποκαταστήσει θεμελιώδεις ανθρώπινες δεξιότητες,
χάριν και μόνον αδρανειακής ευκολίας, αποκρύπτοντας, έτσι, ακόμη
περισσότερο την πνευματική προοπτική. Κάθε ευκολία που μειώνει το πνεύμα
και τη συνείδηση γίνεται αρνητική και καταργεί τον σκοπό της γνώσης.
Αυτή η άποψη είναι συνεπής και προς τα επιστημονικά δεδομένα που
αποκαλύπτουν πως ο άνθρωπος, χρησιμοποιώντας τον κυβερνοχώρο, δεν
αποτυπώνει στη μνήμη του τις πληροφορίες που λαμβάνει, αλλά το πού και
πώς τις αποθηκεύει! Καταλήγει έτσι να έχει μία μηχανική χρηστική σχέση
με την πληροφορία και όχι μία σχέση συνείδησης – χωρίς, φυσικά, να
εννοούμε ότι είναι αναγκαίο όλο το πλήθος των πληροφοριών. Πόσο χρήσιμη
είναι μία τέτοια πληροφορία; Το μέλλον θα δείξει. Αλλά απελευθέρωση της
συνείδησης προς το κενό δεν είναι απελευθέρωση, είναι τύφλωση, η οποία,
λόγω της νομιζόμενης έλλειψης ορίων σε ό,τι αφορά σκοπό, νόημα και
σχέση, μιμείται την ελευθερία και τη δυνατότητα της θέλησης για το
απροσδόκητο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Επιπλέον, η χρήση του γενετικού πεδίου, η χρήση της φύσης και η χρήση
των ανθρώπων δεν πρέπει να αποκτήσουν την μονοδιάστατη προοπτική του
μανιακού καταναλωτή, αλλά να εμπλουτίσουν τον ορίζοντα σχέσεων με ένα
περίσσευμα ζωής της πνευματικότητας στη συλλογικότητα, στην ομαδικότητα,
αλλά και στην ατομικότητα των ανθρώπων και του κόσμου. <i>Εδώ μπορούν
να τεθούν ζητήματα βιοηθικής, οικολογικής ισορροπίας, παγκόσμιας
κληρονομιάς θεμελιωδών αγαθών και πολλά άλλα, τα οποία έχουν εν μέρει
θιγεί, αλλά, σε καμμία περίπτωση, δεν έχουν θεσμοθετηθεί όντας νέα
άγνωστα πεδία και πεδία συμφερόντων.</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το περίσσευμα, όμως, αυτό, αυτή η αφθονία, δεν μπορεί να προέρχεται
από τη χρηστική καθήλωση της συνείδησης των σχέσεων και της ζωής.
Φυσικά, δεν μπορεί να προέλθει ούτε από την επιθυμία, την ανασφάλεια και
την απαγόρευση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η νομιμότητα της χρήσης, πέραν της βλάβης των λογικών ορίων
ιδιοκτησίας (π.χ., απαγόρευση κλοπής) και της βλάβης σε κοινά αγαθά, δεν
πρέπει να είναι απαγορευτική.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="color: #333333;"><i><b>Η χρήση του ελεύθερου χρόνου</b></i></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η διασκέδαση είναι τρόπος χρήσης του ελεύθερου χρόνου, αλλά το
πρόβλημα είναι ότι είναι και σχεδόν ο μοναδικός. Η διασκέδαση όπως είναι
σήμερα σχετίζεται με τη χαοτικότητα του «νοήματος» της ζωής ως δήθεν
ανάλογη της ελευθερίας, της έλλειψης ευθύνης και της απουσίας επιρροής
της ανάγκης. Υπάρχουν, επίσης, κι εκείνοι που δεν γνωρίζουν τί να κάνουν
με τον ελεύθερο χρόνο, αν και μπορούν να τον έχουν.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ένας άλλος τρόπος χρήσης του ελεύθερου χρόνου είναι η αδράνεια.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Και ο ένας και ο άλλος τρόπος αποτελούν στρέβλωση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στην πραγματικότητα, ο ελεύθερος χρόνος είναι «ψυχολογικός χρόνος»
και θα έπρεπε να είναι αφιερωμένος στη συνειδησιακή ελευθερία από την
επιρροή της ανάγκης, αφιερωμένος στην ίδια τη συνείδηση, χωρίς αυτό να
αποκλείει την αναγκαία διασκέδαση. Η διασκόρπιση, όμως, του εαυτού, η
έλλειψη επικοινωνίας και το ανόητο των διασκεδάσεων βυθίζουν τον άνθρωπο
ολοένα και περισσότερο στον κόσμο της ανάγκης, όχι μόνον γιατί
τροφοδοτούν ένα σύστημα αντικειμενικής υπαγωγής σε αυτήν, αλλά και γιατί
τον αδρανοποιούν συνειδησιακά, τη στιγμή που η συνείδηση είναι η μόνη
που μπορεί να οδηγήσει σε ορθή επιλογή δρόμου διαφυγής. Μια τέτοια
διαφυγή δεν μπορεί καθόλου να είναι μια φαντασίωση ή μια σφοδρή
ιδιοτελής επιθυμία. Κάθε διαφυγή πρέπει να σχετίζεται με την ανάλογη
ευθύνη απέναντι στην πραγματικότητα, αλλιώς είναι ιδιοτέλεια, όσο και αν
η απελευθέρωση φαίνεται ασυμβίβαστη με την ευθύνη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Όλες οι προσπάθειες του ανθρώπου αποσκοπούν στην ελευθερία από την
ανάγκη, αλλά αυτές οι προσπάθειες, λόγω αδράνειας και ιδιοτέλειας, τον
οδηγούν πάντοτε στον κόσμο της ανάγκης. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="color: #333333;"><b><i>Η χρήση του εαυτού</i></b></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η τάση του ανθρώπου για αντικειμενικοποίηση των πάντων είναι τόσο
μεγάλη που καθιστά ακόμη και τον εαυτό του – τουλάχιστον αυτό με το
οποίο ταυτίζει τον εαυτό του – αντικείμενο προς εκμετάλλευση και μέσον
υπερίσχυσης. Η καλλιέργεια της φυσικής και ψυχολογικής εικόνας του τον
καθιστά – συχνά άθελά του– αντικείμενο, όσο και αν αυτό είναι κοινωνικά
αποδεκτό και θεωρείται επιτυχημένο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η διαφήμιση, από την άλλη, είναι μέρος της χρήσης της εαυτότητας, της
ανθρώπινης συνείδησης, ως αντικειμένου, γιατί στοχεύει στη συνείδηση,
είναι επίμονη, δεν αποβλέπει σε γνησιότητα σχέσεων. Είναι κερδοσκοπική
πάση θυσία, δημιουργεί έναν κόσμο ψευδαίσθησης και επιχειρεί να
χειραγωγήσει εξουσιαστικά τον τομέα της αγοράς. Όμως,ο τομέας της αγοράς
δεν είναι τομέας αντικειμένων, αλλά τομέας ανθρώπινων σχέσεων, και αυτό
δεν προβάλλεται μέσα από την μονομερή παρουσίαση των οικονομικών
μεγεθών, ανεξάρτητα από την επίδρασή τους στην πολιτισμική δυναμική.
Είναι στην κυριολεξία μια μανία της αγοράς που έχει βασιστεί στην
απουσία συνειδησιακής ενεργότητας του ανθρώπου, την οποία, στη συνέχεια,
επιτείνει ακόμη περισσότερο. Αποτέλεσμα αυτής της μανιακής παρουσίασης
ευκαιριών, αγαθών και λοιπών είναι η –μετά μανίας– κατανάλωση αγαθών, η
οποία προσπαθεί να υποκαταστήσει τις ψυχολογικές και πνευματικές
ελλείψεις της ζωής και να της προσδώσει νόημα μέσω των αντικειμένων που
είναι –δυνητικά– περισσότερο διαρκή από τον άνθρωπο. Η απάντηση σε αυτό
ακριβώς το πρόβλημα της χρήσης ως καταναλωτικής μανίας είναι η η
αναγκαία μεν, νηφάλια δε, χρήση – η χρήση, δηλαδή, που απελευθερώνει από
τη μανία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η "μανία χρήσης" είναι θέμα παιδείας και θεραπευτικής ανάπτυξης των
δυνάμεων του Εαυτού απέναντι στην αλλοτρίωση του Εγώ. Η έννοια της
θεραπευτικής δεν περιλαμβάνει την τυραννία του «ορθού», αλλά μια
φιλελεύθερη αυτογνωσία και, παράλληλα, μια αίσθηση κοινού μερισμού των
αγαθών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Το ζητούμενο είναι να αποκαλύψουμε την αφθονία ζωής και νοήματος στον
κόσμο και τον εαυτό μας και δεν πρέπει να ξεχνούμε πως το φαίνεσθαι
είναι ερωτικό σε ιδέες και σε διαχρονικότητα, ως περιπέτεια του Όντος
και των όντων. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας <br />Ιωάννα Μουτσοπούλου, δικηγόρος</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="color: #333333;"><br />Ημερομηνία δημοσίευσης: 22/07/11</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />(<a href="http://www.solon.org.gr/" target="_blank">solon.org.gr</a>)</b></span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0